7.Психодиагностика тәжірибе ретінде. Практикалық психодиагностика-психологтың кәсіптік шеберлігін талап ететін күрделі де маңызды ғылым. Ол арнайы білімділікті және шеберлігін талап ететін күрделі де маңызды ғылым. Ол кәсіптік шеберлікті талап етеді, олар адамдар тадырына ықпал тигізеді. Мысалы: психологтың шешіміне байланысты медициналық және соттық диагноз қою және арнайы тест жұмысы арқылы адамдарды жұмысқа немесе оқуға алу жәнетағы басқа жағдайларда. Осыған арнайы білімділікті және талаптар қойылады: шеберлікті талап орай психодиагностикада психологке қойылатын әлеуметтік-этикалық кәсіптік • Психодиагностиканың құпиясын сақтау. • Психодиагностикалық методикалардың ғылыми дәлелділігі. етеді, олар адамдар тадырына ықпал тигізеді. Мысалы: • Зерттелуші адамға нұқсан келтірмеу. • Қорытынды жасаудың шынайылығы. шешіміне байланысты медициналық және психологтың • Ұсынылған нұсқаулардың айқындылығы. соттық диагноз қою және арнайы тест жұмысы арқылы адамдарды жұмысқа немесе оқуға алу жәнетағы басқа жағдайларда. Осыған орай психодиагностикада психологке қойылатын әлеуметтік-этикалық талаптар қойылады: • Психодиагностиканың құпиясын сақтау. • Психодиагностикалық методикалардың ғылыми дәлелділігі. • Зерттелуші адамға нұқсан келтірмеу. • Қорытынды жасаудың шынайылығы. • Ұсынылған нұсқаулардың айқындылығы.
Психодиагностикалық зерттеудің қорытындысын басқа әріптестерінің келісімінсіз жарияламау-бұл психодиагностиканың құпиясын сақтау деп аталады. Бұл принцип көп жағдайда кәмелетке жасы толғандарға қатысты. Егер кәмелетке жасы толмағандар 1. Психодиагностикалық зерттеудің қорытындысын басқа әріптестерінің келісімінсіз жарияламау-бұл болса, яғни жоғары сынып оқушыларына дейінгі кәмелетке жасы толғандарға психодиагностиканың құпиясын сақтау деп аталады. Бұл принцип көп жағдайда балаларды зерттеу қатысты. Егер кәмелетке жасы толмағандар болса, яғни жоғары оқушыларына дейінгі балаларды зерттеу барысындағы зерттеу қорытындысын сынып келісімімен немесе ата-анасының міндетті түрде олардың орнындағы барысындағы зерттеу қорытындысын міндетті түрде ата-анасының адамдармен яғни немесе олардың заңгерлі жауапкершілікті мойнына алған аламдармен ақылдасу келісімімен бала үшін моральдық және орнындағы адамдармен яғни бала үшін арқылы жариялайды. Психодиагностиалық методикаларды жетілдіру мақсатында экспериментальды зерттеулер жүргізсе, бұл жағдайда қорытындыны жариялау үшін жауапкершілікті моральдық және заңгерлік зерттелушінің аты-жөні аталмайды. мойнына алған Психодиагностикалық методикалардың ғылыми дәлелдігі – зерттелуші ерекшелігіне сәйкес және сенімді қорытындылар бере ақылдасу арқылы жариялайды. Психодиагностиалық аламдармен алуы керек. методикаларды жетілдіру мақсатында экспериментальды зерттеулер жүргізсе, бұл жағдайда қорытындыны жариялау үшін зерттелушінің аты-жөні аталмайды. Психодиагностикалық методикалардың ғылыми дәлелдігі – зерттелуші ерекшелігіне сәйкес және сенімді қорытындылар бере алуы керек.
Зерттелуші адамға нұқсан келтірмеу принципі-зерттелуші адамға психологиялық жағынан принципіЗерттелуші адамға нұқсан келтірмеу нұқсан, кедергі келтірмеу керек. Егер психодиагностикалық методика арқылы адамды конкурсты зерттелуші адамға психологиялық бойынша нәтижелердінұқсан, кедергі жағынан ашық түрде жұмысқа немесе оқуға қабылдау болса , онда бұл принцип түрде талдауын келтірмеу және тестілеудің барысынан толықпсиходиагностикалық методика керек. Егер ақпарат беру қамтылады. Қорытынды жасаудың шынайылық принципі-сәйкестілік және сенімділік методикалары көмегімен жүргізілген методикалардың қорытындысында арқылы адамды айқындылық принципі, яғниғылыми дәлелділіктің адамға пайдалы конкурсты түрде нұсқаулар болуы. немесе оқуға Ұсынылған нұсқаулардың берілген жұмысқа болуы керек. Зерттеу қорытындысы барысында практикалық нұсқауды керек етпейтін адамға ұсынбай-ақ қойған жөн. қабылдау болса , онда бұл принцип бойынша нәтижелерді ашық түрде талдауын және тестілеудің барысынан толық ақпарат беру қамтылады. Қорытынды жасаудың шынайылық принципісәйкестілік және сенімділік методикалары көмегімен жүргізілген методикалардың қорытындысында ғылыми дәлелділіктің болуы. Ұсынылған нұсқаулардың айқындылық принципі, яғни берілген нұсқаулар адамға пайдалы болуы керек. Зерттеу қорытындысы барысында практикалық нұсқауды керек етпейтін адамға ұсынбай-ақ қойған жөн.
Психодиагностикамен арнайы психологиялық білімі бар адам болсын немесе өз бетімен айналысып жүрген адам болсын, оларға қойылатын моральдықэтикалық нормалар болады. Олар: • Адамның өз еркі болмаса, оны психологиялық зерттеуге итермелеуге болмайды. Тек ерекше екі жағдайда: соттық және медициналық практикада қосымша заңға сүйене отырып зерттеу. • Психологиялық тестілеу жүргізу барысында зерттелушіні мынандай жағдайлардан ескерту: зерттеу барысында зерттелуші адам өз еркінен тыс құпия нәрселерін айтып қоюуы мүмкін, мысалы сезімі, ойлары туралы тіпті өзі мойындағысы келмейтін құпияларын. . . • Кез-келген зертелуші адам тестілеудің қорытындысын білуге құқылы егер де заңдылық қайшылықтарға жолықпаса • Кәмелетке толмағандарды зерттеу барысында оның қорытындысымен ата-анасы немесе оларды ауыстыратын адамдар білуге құқылы. • Тестілеу қорытындысын зерттеу жүргізген психологтың өзі талдап және оны дұрыс формада түсіндіру керек. • Егер тестілеу конкурстық жағдайда жұмысқа немесе оқуға қабылдау болса, онда конкурсқа қатысушы тек тестілеудің мақсатын білмей, сондай-ақ қандай жағдайда және кім қорытынды шығаратынын білуге құқылы. • Психологиялық тестілеуді жүргізгенде негізгі жауапкершілік психологқа және оның көмекшісіне жүргізіледі.