Пән: Қазақ тілі мен әдебиеті Т2
Сынып 8
Тақырып: Қазақы наурызнама. 1- сабақ. Сабақ авторы: Айжаркинова Гульшат Амантаевна 8 700 116 56 57
Уақыт
|
Спикер мәтіні
|
слайдтар
|
00.00-00.10
|
Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: «Қазақы наурызнама» 1- сабақ.
|
1-слайд
|
00.10-00.25
|
Мақсаты: 8.2.1.1 - тұрақты тіркестер мен көркемдегіш құралдарды қолданып, ауызша мәтіндер құрау.
Бүгінгі сабақта:
тұрақты тіркестер мен көркемдегіш құралдарды қолданып, ауызша мәтіндер құраңыздар.
|
2-слайд
|
00.25-00.45
|
Сабағымыздың жаңа сөздерімен танысайық.
Наурызнама
1- мағынасы- Наурыз мерекесінің қалыптасуы, тойлануы, мерекеге қатысты аңыздар мен әңгімелер, мереке атрибуттары жайында жазылған бірегей туынды.
2-мағынасы- Наурыз мейрамына арналған мерекелік тағам; наурызкөже.
Дискриптор: жаңа сөздермен танысады.
|
3-слайд
|
00.45-02.45
|
Тілдік бағдар
Көркемдегіш құралдар
|
Ережесі
|
Мысалдар
|
Перифраз
|
құбылыстар мен заттардың атын атап, түсін түстемей, айрықша белгі-қасиеттеріне негіздей отырып ауыстыру тәсілі.
|
орман патшасы (арыстан дегеннің орнына), дала кемесі(комбайн),
|
Теңеу
|
затты, нәрсені, құбылысты немесе заттың, нәрсенің, құбылыстың белгісін, қасие-тін, сапасын көрсететін көркемдік ұғым. Теңеу -дай, -дей, -тай, -тей жұрнақтары жалғану арқылы жасалады.
|
Асқар таудай, дардай
|
Дискриптор: көркемдегіш құралдарды қайталайды.
|
4-слайд
|
02.45-04.45
|
1- тапсырма. Мәтінді оқыңыздар.
Ертеде наурыздың жыл басы ретінде тойлануы парсы абыздарының күнтізбені дұрыс есептемегендіктерінен жылдың әр мезгіліне ауысып отырған. Наурыздың 22 күнінің жыл басы, күн мен түннің теңелуі ретінде тойлануы Омар Хайямның қатысуымен 1079 жылы жасалған күнтізбеден бастап тұрақталған. Омар Һаямның «Nevruz name» атты қолжазбасы күн күнтізбесінің тарихы мен күнтізбелік реформалардың жүзеге асуы, исламға дейінгі Иран жеріндегі Ұлыстың Ұлы күнінің қалыптасуы, тойлануы, мерекеге қатысты аңыздар мен әңгімелер, мереке атрибуттары жайында жазылған бірегей туынды. Деректерді негізге алсақ, Наурызды төл мерекесіндей тойлайтын шығыс халқының қайсысы болмасын, бұл мерекеге ерекше мән берген.
Қазақ халқының да Наурыз мерекесін тойлауы «Наурызнама» деп аталып, басқа шығыс халықтарымен ортақ белгілері де, өзіндік айырмашылықтары да болды. Наурыз мейрамын тойлауды әр халық өз ұлттық ерекшеліктеріне қарай икемдеген. Наурызнама парсы елдерінің ортағасырлық мемлекеттерінде патша сарайындағындай сән-салтанатпен өтсе, қазақтарда Наурызнама бірнеше күнге жалғасып, дәстүрлі қазақ қоғамына тән ғұрыптық мәнге ие ғұрыптық жоралғылар орындаумен ерекшеленді. Халықтың аузы аққа тиеді, малдың аузы көкке тиеді.
Дереккөзі: https://turkystan.kz/article/24592-aza-ty-nauryznamasy/
Дискриптор: мәтінді оқиды.
|
5-слайд
|
04.45-07.30
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
