Пән туралы мәлімет: Атауы: «Әдебиет тарихын дәуірлеудің теориялық негіздері» Кредит саны: «Әдебиет тарихын дәуірлеудің теориялық негіздері»
жүктеу/скачать 1,17 Mb.
|
Әдебиет тарихын дәуірлеудің теориялық негіздері, Ж.Ж.Шайекенов
- Бұл бет үшін навигация:
- Практикалық сабақ тақырыбы
- СӨЖ мазмұны
| 9 апта
Дәріс 9 Тақырыбы: XX ғ. 2 жартысындағы қазақ әдебиет тарихын дәуірлеудегі басты принциптер Дәріс мазмұны:Жер жүзі әдебиетінің тарихына көз салсақ, мәдени-рухани даму кезеңдерінің белгілі бір белі, елеулі кезеңдері болады. Әр елдің әлеумет өміріндегі әр алуан тартыс, тап күресі, қоғам өмірінің жалпы даму процесі, таптың немесе таптық топтың ой-пікір, тілек, мүддесін сөзінде жыр, ісінде ту етіп жоғары көтеретін адамдарды да дүниеге ала келеді. Олардың кейбіреулері ескінің шырмауынан шыға алмай, өткеннің күнгейін, жаңа заманның көлеңке жағын көрсе, кейбіреулері ескіліктің сыншысы, жаңалықтың жаршысы дерлік дәрежеге көтеріледі. Олар тарихты даттамай да, мақтамай да әділ бағалап, үмітті алдан, жарықты келешектен күтеді. Өз кезіндегі әр алуан мәселелерді терең толғап, кеңінен шолиды. Айналасына көз тігіп, ел қамы, жұрт пайдасы деген нысананы алға қояды да тарихтың үлкен сахнасында бой көрсетеді. Сөйтіп олар кезінің ұраншысы, келешектің жаршысы болады. Бірінші бағыттың басты өкілдері - Шортанбай, Әубәкір (Әбубәкір), Мұрат, Нұржан, т.б. Бұл ақындардың әрқайсысы Қазақстанның әр түкпірінде өмір сүрді. Көбінің бір-бірімен қарым-қатыс, байланыстары болған жоқ. Бірақ олардан қалған мұраларды алсақ, барлығына ортақ, барлығының шығармаларына тән бірнеше ерекшеліктерді көреміз. Олар - өмірге торыға қарап, кезіне риза болмаушылық, сол дәуіріндегі қазақ даласына жайыла бастаған капитализм элементтеріне, олармен байланысты әртүрлі жаңалықтарға қарсылық, Қазақстанның Россияға қосылуына наразылық, өткен заманды, хандық-феодалдық құрылысты мадақтау, барлық тұрғысымен ескі өмір, көне заманға бой ұрып, сөзі арқылы басқаларды да сол өткен күндерге жетектеу, кейде өмірден торығып, діншілдікке берілу, бұл дүниеден безіп, ол дүниені іздеу. Бұл айтылған ерекшеліктердің бәрі де жоғарғы аттары аталған немесе солармен үндес ақындарға тән, олардың қайсысының шығармаларынан болсын табылатын ерекшеліктер деуге болады. Практикалық сабақ тақырыбы: С.Мұқановтың қазақ әдебиеті тарихын дәуірлеудегі зерттеулері. СОӨЖ мазмұны: Ұлттық әдеби – теориялық ой – пікірдің тарихы. СӨЖ мазмұны: Тарихи таным және көркемдік шешім Әдебиет: 1. Байтұрсынов А. “Әдебиет танытқыш”. Алматы, Атамұра. 2003. 2. Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. “Мектеп” баспасы. А., 1969. 3. Ќабдолов З. Сөз өнері . Алматы. “Санат”, 2002. 4. Елеукенов Ш. Әдебиет жєне ұлт тағдыры. Санат. 2002. 5. Мақпыров С. Әдебиеттануға кіріспе ( хрестоматия) А., 1991. 6. Әдебиеттану терминдерінің сөздігі. А. 1996. (құр. Ахметов З.) 7. Литературный энциклопедический словарь. М., 1987. 8. Нұрғали Р. Сөз өнерінің эстетикасы. Шығармалар жинағы II том. А. 2007. 9. Хализев В. Теория литературы. М. 1999. 10. Тұрысбек Р. Ақиқат айнасы. Алматы. «Таймас» 2008. 11. Аманшаев Е.Ә. Әдеби бейне жасаудың рухани және көркемдік арналары. Кандидаттық диссертация. Алматы, 2005. 12. Ж.Дүйсебекова. Ә.Кекілбаев шығармашылығындағы тарих тағылымы. жүктеу/скачать 1,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|