Пәндің оқытудың негізгі мақсаты:
Агрометеорологиядан, суландыру мелиорациядан, мелиоративтік жүйесін пайдалану, топырақ эрозиясын, агроорманмелиорациясын білімін қалыптастыру және оларды жердің топырағын негізінен жақсарту, ауа райы шарттарынын әсерінен тәуелділігін төмендету, ауыл шаруашылық өндірісінің бірқалыпта дамуы және тұрақты қамтамасыз ету үшін ұйымдастыру-шаруашылық, техникалық, агротехникалық шараларын мамандық қызметінде қолдану.
Пәнді оқытудың міндеті
Студенттерді табиғаттын қолайсыз (гидрологиялық, топырақтық, агроклиматтық) жағдайларын негізінен жақсарту үшін ұйымдастыру-шаруашылық және техникалық шараларының, сонымен қатар жердін және табиғаттын қорларын тиімді пайдалану машықтарына үйрету; қазіргі ауыл шаруашылық мелиорациясының негізгі теориялық және әдіснамалық ережелерін, ландшафты-мелиоративтік принциптерінің және әдістерінің зерттеулерін қарастыру; мелиорациянын әр түрлі негізгі техникалық әдістерін және тәсілдерін игеру, бұл түрлердін ресурс және қоршаған орта ұдайы өндірісі және егін шаруашылық жүйесінің табиғат қорғау функциялар жағынан баға беруін білу; Қазақстан жерінің жалпы және табиғи-мелиоративтік аудандыруына түсінік беру.
Теориялық және зертханалық курсты игеру барысында студенттер білуге тиісті:
Мелиорациядағы қазырғы және келешегі бар инженерлік әдістерін (гидротехникалық, агромелиоративтік, орманмелиоративтік и др.), мелиоративтік шаралардын және жүйелердің принциптерінің есептерін: топырақ қабатынын генетикалық ерекшеліктерін және нақты инженерлік мелиоративтік шешімдерін арасындағы өзара байланысын сырын ашу: мелиоративтік шаралар әсерінен табиғи орталықта болып жатқан өзгерістер себеп-салдарын түсіну, оның зардаптарын сауатты бағалау, топырақ қасиетін тиімді режимінің ықтимал жолдарын түсіну.
Студент істей білуі тиісті:
Анықтамалық қағидалы әдебиет арқылы техникалық құжаматтаны дайындау, метеорологиялық бақылау құралдармен пайдалану, суару мөлшерін және мерзімдерін анықтау, ауыл шаруашылық дақылдарды суару кестесін жасау, танаптарда суландыру жүйесін жобалау, мелиоративтік жүйесінің жағдайын бақылау, топырақ эрозиясымен күрес жүргізу, халық шаруашылығына мелиорациядан тәжірибелік кеңестер беру.
2. Пререквизиттері: топырақтану, агрохимия, экология, биология, химия.
3. Постреквизиттері: егін шаруашылығы, өсімдік шаруашылығы, өсімдік шаруашылығының өнімінің өңдіру технологиясы, жеміс-көкөніс өңдіру технологиясы, жем-шөп өңдіру технологиясы, селекция негізінде тұқым шаруашылығы.
4 Пәннің мазмұны
4.1 Пәннің тақырыптық жоспары
№ р/с
|
Тақырыптар атауы
|
Сабақ түрлері бойынша қарым-қатынастық сағаттар саны
|
дәріс
|
практ (сем)
|
зертх
|
студ
|
жеке
|
СӨЖ
|
1
|
Кіріспе. Ауыл шаруашылық мелиорация пәні және мәселелері.
|
1
|
|
|
|
|
6
|
2
|
Суландыру мелиорациялары
|
1
|
|
|
|
|
6
|
3
|
Ауыл шаруашылық дақылдарды суару әдістері және суару техникалары
|
1
|
6
|
|
|
|
6
|
4
|
Ауыл шаруашылық дақылдарды суару режимдері
|
1
|
6
|
|
|
|
6
|
5
|
Құрғату мелиорациясы
|
1
|
|
|
|
|
6
|
6
|
Қарлы мелиорациясы
|
1
|
|
|
|
|
6
|
7
|
Химиялық мелиорация
|
1
|
12
|
|
|
|
6
|
8
|
Агроорманмелиорациясы
|
1
|
|
|
|
|
6
|
9
|
Құрылыстық мелиорациясы
|
1
|
|
|
|
|
6
|
10
|
Дақылтехникалық мелиорациясы
|
1
|
|
|
|
|
6
|
11
|
Фитомелиорация
|
1
|
|
|
|
|
6
|
12
|
Эрозия және онымен күресу әдістері
|
1
|
6
|
|
|
|
6
|
13
|
Мелиорацияның экономикалық тиімділігі
|
1
|
|
|
|
|
6
|
14
|
Мелиорацияның қоршаған табиғи ортаға әсері
|
1
|
|
|
|
|
6
|
15
|
Ауыл шаруашылыққа арналған мелиорация жүйесінің негіздемесі, жобалауы және жоба сараптамалары
|
1
|
|
|
|
|
6
|
Барлығы:
|
15
|
30
|
|
|
|
90
|
Пәннің тақырыптық жоспары
№ р/с
|
Тақырыптар атауы
|
Сабақ түрлері бойынша қарым-қатынастық сағаттар саны
|
дәріс
|
практ (сем)
|
зертх
|
студ
|
жеке
|
СӨЖ
|
1
|
Кіріспе. Ауыл шаруашылық мелиорация пәні және мәселелері.
|
0,5
|
|
|
|
|
5
|
2
|
Суландыру мелиорациялары
|
|
0,5
|
|
|
|
5
|
3
|
Ауыл шаруашылық дақылдарды суару әдістері және суару техникалары
|
0,5
|
0,5
|
|
|
|
5
|
4
|
Ауыл шаруашылық дақылдарды суару режимдері
|
0,5
|
0,5
|
|
|
|
5
|
5
|
Құрғату мелиорациясы
|
0,5
|
0,5
|
|
|
|
5
|
6
|
Қарлы мелиорациясы
|
0,5
|
0,5
|
|
|
|
5
|
7
|
Химиялық мелиорация
|
0,5
|
0,5
|
|
|
|
5
|
8
|
Агроорманмелиорациясы
|
0,5
|
0,5
|
|
|
|
5
|
9
|
Құрылыстық мелиорациясы
|
0,5
|
0,5
|
|
|
|
5
|
10
|
Дақылтехникалық мелиорациясы
|
0,5
|
0,5
|
|
|
|
5
|
11
|
Фитомелиорация
|
0,5
|
0,5
|
|
|
|
5
|
12
|
Эрозия және онымен күресу әдістері
|
|
0,5
|
|
|
|
5
|
13
|
Мелиорацияның экономикалық тиімділігі
|
0,5
|
|
|
|
|
6
|
14
|
Мелиорацияның қоршаған табиғи ортаға әсері
|
0,5
|
0,5
|
|
|
|
6
|
15
|
Ауыл шаруашылыққа арналған мелиорация жүйесінің негіздемесі, жобалауы және жоба сараптамалары
|
|
|
|
|
|
6
|
Барлығы:
|
6
|
6
|
|
|
|
78
|
4.2 Пәннің тақырыптарының мазмұны
1 Тақырып. Кіріспе. Ауыл шаруашылық мелиорация пәні және мәселелері.
Кіріспе. Ауыл шаруашылық мелиорация пәні және мәселелері. Қазақстанда мелиорацияның дамуы. Қазақстандағы мелиоративтік аймақтары.
Әдебиет 1-11
2 Тақырып. Суландыру мелиорациялары
Жерлерді суландыру және суару. Жердің суару және суару жүйелерінің негізгі мағлұматтары.
Әдебиет 1-10
3 Тақырып. Ауыл шаруашылық дақылдарды суару әдістері және суару техникалары
Жер суару тәсілдері. Суару алаңдарын жоспарлау.
Әдебиет 1-9
4 Тақырып. Ауыл шаруашылық дақылдарды суару режимдері
Топырақ ылғал режимі және оны реттеу. Ауыл шаруашылық дақылдарды суару режимі. Дақылды жайылымды суару.
Әдебиет 1-11
5 Тақырып. Құрғату мелиорациясы
Құрғату тәсілдері мен әдістері. Құрғату режимі. Құрғату жүйелері және реттеу желі.
Әдебиет 1-10
6 Тақырып. Қарлы мелиорациясы
Қарлы мелиорацияның табиғи жағдайларда өткізу және оның маңызы. Қарлы мелиорацияның түрлері және тәсілдері. Қарлы мелиорацияның табиғат жағдайына әсері.
Әдебиет 1-10
7 Тақырып. Химиялық мелиорация
Әктеу. Гипстеу. Қышқылдау. Химиялық мелиоранттарды қолдану.
Әдебиет 1-10
8 Тақырып. Агроорманмелиорациясы
Агроорманмелиоративті аудандыру. Екпе ағаштар, олардын қызметі. Екпе ағаштарды отырғызу және олардын күтім технологиясы.
Әдебиет 1-11
9 Тақырып. Құрылыстық мелиорациясы
Жерлеу. Шымтезектеу.
Әдебиет 1-11
10 Тақырып. Дақылтехникалық мелиорациясы
Жерлерді бағалау. жер бетін жоспарлау. Топырақтын құнарлығын жақсарту.
Әдебиет 1-9
11 Тақырып. Фитомелиорация
Фитомелиорацияны табиғи жағдайларында жүргізу және оның маңызы. Екпе ағаштары жасау негізгі тәсілдері. Құмды кеңістіктерді мелиорациялау. Фитомелиорацияның табиғи жағдайларына әсері.
Әдебиет 1-9
12 Тақырып. Эрозия және онымен күресу әдістері
Топырақ эрозияның түрлері. Беткей және сай-сала топырақ эрозиясымен күресу шаралары. Мелиорациялы жерлердің топырақ эрозиясы.
Әдебиет 1-9
13 Тақырып. Мелиорацияның экономикалық тиімділігі
Мелиоративтік жұмыстарды жоспарлау. Мелиорацияның экономикалық тиімі көрсеткіштері.
Әдебиет 1-9
14 Тақырып. Мелиорацияның қоршаған табиғи ортаға әсері
Табиғи-мелиоративті мониторинг. Құрғату мелиорацияның қоршаған ортаға әсері. Суландыру мелиорацияның қоршаған ортаға әсері. Су қоймалардың қоршаған ортаға әсері.
Әдебиет 1-10
15 Тақырып. Ауыл шаруашылыққа арналған мелиорация жүйесінің негіздемесі, жобалауы және жоба сараптамалары
Мелиорацияны жүргізу қажеттілігін негіздеу. Гидротехникалық жүйелерінің табиғат қорғау шаралар жобалары. Мелиорацияның жобаларының экологиялық және географиялық сараптамалары.
Әдебиет 1-11
4.3 Практикалық сабақтардың мазмұны мен тiзiмi
3 Тақырып. Ауыл шаруашылық дақылдарды суару әдістері және суару техникалары
Суармалы судың сапасын анықтау.
Әдебиет 1-11
4 Тақырып. Ауыл шаруашылық дақылдарды суару режимдері
Ауыл шаруашылық дақылдарды жауынды суару режимдері
Әдебиет 1-11
7 Тақырып. Химиялық мелиорация
Сортаң жерді гипстеу. Гипстің мөлшерін есептеу және мелиорантты енгізуіне агротехникалық талаптары. Қышқыл жерді әктеу. Әктің мөлшерін есептеу және мелиорантты енгізуіне агротехникалық талаптары.
Әдебиет 1-5
12 Тақырып. Эрозия және онымен күресу әдістері
Топырақ беткі қабатынын желге тұрақтылығын анықтау және жел эрозиясымен күресу шаралары
Әдебиет 1-11
4.4 Студенттің өздік жұмысының мазмұны
4.4.1 СӨЖ түрлерінің тізімі
№
|
СӨЖ түрі
|
Есеп беру нысаны
|
Бақылау түрі
|
Сағатқа шаққандағы көлемі
|
1
|
Дәріс сабақтарына дайындалу
|
|
сабаққа қатысу
|
15
|
2
|
Тәжірибелік жұмыстарға дайындалу
|
конспект
|
семинар
|
15
|
3
|
Бақылау шараларына дайындалу
|
конспект
|
сабаққа қатысу
|
30
|
4
|
Семестрлік тапсырмаларды орындау
|
бақылау жұмыс коллоквиум
|
БЖ қорғау
|
30
|
Барлығы
|
90
|
5. Әдебиеттер тізімі
Негізгі
Агрономия негіздері: оқулық/ Қ. Ш.Жанабаев – Астана: Фолиант, 2007г. – 351б.
Агрономия негіздері: оқулық/ Қ. Әрiнов – Астана: Фолиант, 2007 г. – 272б.
Қосымша:
Агрохимия / под ред. Б.А. Ягодина – М.: Мир, 2003 г. – 584с.
Бородин И.Ф. Автоматизация технологических процессов: учебник для вузов – М.: Колос, 2004 г. – 344с.
Сейдахметов А.С. Экономическая оценка сельскохозяйственного потенциала агробизнеса: учебник – Алматы: Экономика, 2006 г. – 256с.
Сметанин В.И. Рекультивация и обустройство нарушенных земель – М.: Колос, 2000 г. – 96с.
Фирсов И.П. Технология растениеводства: учебник для студентов вузов – М.: КолосС, 2004 г. – 471с.
Экономика организаций и отраслей агропромышленного комплекса: в 2 кн./ под ред. В.Г. Гусакова – Минск: Белорусская наука, 2007 г. – 891с.
Экономика сельского хозяйства : учебное пособие для студентов вузов /под ред. В.Т. Водянникова – М.: КолосС, 2007 г. – 390с.
Мамандық жұмыс оқу жоспарынан көшірме
|
|
ПМУ ҰС Н 7.18.3/32
|
070801, 5В080100 Агрономия
мамандығының жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Суарудың инновациалық әдістері пән атауы
Оқу нысаны
|
Пәннің көп еңбекті қажет етуі
|
Семестр бойынша бақылау нысандары
|
Семестр
|
Семестр бойынша студенттердің жұмыс көлемі
|
кре-дит-тер
|
академиялық сағат
|
кредиттер
|
Аудиториялық сабақ
(ак. сағат)
|
СӨЖ
(ак. сағат)
|
Барлығы
|
ауд
|
СӨЖ
|
емт
|
сын
|
КЖ-а
|
КЖ-с
|
Барлығы
|
дәр
|
пр
|
зерт
|
Барлығы
|
ОСӨЖ
|
ЖОБ базасындағы іштей
|
3
|
135
|
45
|
90
|
5
|
-
|
-
|
-
|
5
|
3
|
135
|
15
|
30
|
-
|
90
|
21
|
|
3
|
90
|
12
|
78
|
4
|
-
|
-
|
-
|
4
|
3
|
12
|
6
|
6
|
-
|
78
|
9
|
Достарыңызбен бөлісу: |