ерітіндінің есептелген көлемі құйылған соң,
тағы да бір-екі тамшы құйып,
анықталатын заттың
тұнбаға толық түскендігін
тексеру керек.
Тұнба
кристалды болса
, оны бір-екі сағатқа қалдырады,
сосын фильтрлейді, ал
аморфты болса
, бірден фильтрлеу керек.
12.
Сан ұғымының кеңеюіне жасалған қысқаша жасалған тарихи шолу нақты
сандар жиынында ”жаңа сандармен” толықтырудың қажеттілігін көрсетеді.
Сонда осы кеңейтілген сандар жиыны (комлек сандар жины) нақты сандар
жиынын өзінің ішкі жиыны ретінде қамтиды. Мұнан әрі осы жаңа сандар
үшін теңдік ұғымын енгізу қажет болады. Сондай – ақ оларды қосу мен
көбейті амалдары және олардың заңдары анықталады.
Мұнда коплек
сандарды қарастырғанда қосу мен көбейту амалдары нақты сандарға
қолданылатын бұрынғы қосу мен көбейту амалдарына ауысады. Сандардың
кеңейтілген жаңа жиыны өз ішіне нақты сандар жиынын қамтитындықтан,
осы жиында кәдімгі алгебраның зңдарынан бағынатындай қосу
мен көбейту
амалдарын анықталуы тиісяғни бұл енгізілген амалдар нақты сандарға
қолданылатынн қосу мен көбейту амалдарын теріске шығғармау керек
.
13.
Электролит беретін
қатты заттардың көпшілігінің, әсіресе, тұздарының
кристалдары ионнан тұрады, сондықтан
олар ерігенде ерітіндіге
молекулалары емес, жеке иондары көшеді. Кристалл ерумен қабат әрдайым
кері процесс еріген зат кристалға қайта қонып, кристалдану болып жатады.
Сондықтан ерітінді қанық күйге келгенде, ондағы туатын тепе –теңдік еріп
болмаған қатты заттың тұнбасы мен ерітіндіге көшкен иондар арасында
болады.
Мысалы, нашар еритін СаSO
4
қанық ерітіндісін алсақ,
оның ыдысының
түбінде ерімей жатқан тұнбасы мен ерітіндіге көшкен Са
2+
және SO
4
2-
иондарының арасында жылжымалы тепе-теңдік болады:
СаSO
4
↔ Са
2+
+ SO
4
2
-
Осы тепе-теңдікке әрекеттесуші массалар заңын қолданса, қатты заттың
концентрациясы, демек СаSO
4
концентрациясы, тепе-теңдік константасының
теңдігіне кірмейтіндігін ескерсе, тепе-теңдік константасы былай жазылады:
[ Са
2+
]×[ SO
4
2-
] = К
Бұл теңдіктен
нашар еритін электролиттің қанақ ерітіндісіндегі иондар
концентрациясының көбейтіндісі сол температурада тұрақты шама екенін
көруге болады.
Осы шама электролиттің ерігіштігін көрсететін
Достарыңызбен бөлісу: