Пәнінен оқу-әдістемелік кешен

Бөгетке қарсы кодтау

Егер разрядтың максималды санымен ерекшеленетін екі сөзбен ғана шектелсек, онда екіретті қатені табуға болады, ал біреуін түзетуге де болады (6.1в-сурет).

• 
  r_m қателіктің минималды реттілігі, олар r_m = d_min-1 (6.1) танылуы мүмкін.
  
• 
  S_m қателіктің максималды реттілігі, олар түзетілуі мүмкін.
  

• 
  S < S_m ретті қателікті түзету есебі берілсе және r жоғары ретті қатені табу керек болса, онда
  

(6.1) – (6.3) қатынастары d_min анықтамасына сәйкес ең жаман жағдайға есептелген. Нақты жағдайларда қатені тауып, оны түзетуге болады.

Дәріс №14. Өзін-өзі тексеру сұрақтары немесе тесттер

1. 
   Кодтау теориясының жалпы түсініктері
   
2. 
   Кодтаудың негізі болып қаланған Шеннонның теоремалары
   
3. 
   Аналогты – кодтық түрлендіргіштер
   
4. 
   Тиімді кодтау
   
5. 
   Ақпаратты қысу әдістері
   

• 
  Аналогты-кодтық түрлендіргіштер.
  
• 
  Тиімді кодтау.
  

Біріншіден, кодтың маңызды сипаттамасы қателікке қарсы тұра алатын оның мүмкіндігі болып табылады. l ұзындықты қателікті x_i – x_{i + l} көрші разрядтар жинағы түсіндіреді, мұнда x_i мен x_{i + l} разрядтар қате, ал аралық x_j ( ) қателіктер ортасында дербес бөлінген. l >> d_min ұзындығымен қатені табатын кодтар бар.

Екіншіден, кодтық сөздің ұзындығы үлкен болған сайын, соншалықты аз бөлігін берілген деңгейді d_min қамтамасыз ететін шығынды разрядтар құрайды. Яғни шығынды кодтау ұзын сөздер үшін орындау тиімді.

_{Үшіншіден, шығынды разрядтар сөздің барлық ұзындығы бойынша бөлінуі мүмкін. Бұл жағдайда кодтық сөз келесі құрылымға ие:}

Бұл код өзінің жеңілдігімен кең таралды. Мұндай кодтаудың мысалы жоғарыда қарастырылды. Жалпы түрде оны былайша сипаттауға болады:

• 
  кодтау (6.4) операциясына келтіріледі, к+1 номерімен бақылаушы бит k ақпараттық разрядты нақтылыққа дейін толықтырады;
  

• 
  декодтау (6.5) есептеу жолымен орындалады, егер Z=0 (реттілік сақталған), берілу қатесіз өтті, Z=1 берілу қате болғанын айтады.
  

Қатені табу мен түзету бойынша қосымша мүмкіндіктер жол және баған бойынша нақтылыққа тексеру коды деген атауды береді.

Оның ерекшеліктерін қарастырайық.


Тасымалдауға төртразрядты (k=4) төрт кодтық сөздерден х₁-х₄ тұратын блок берілсін. Әрбір сөз х₅ тексеруші разрядпен толықтырылады. Сонымен қатар, X₀ тексеруші кодтық сөз қосымша құрылады, оның барлық разрядтары блоктағы берілетін сөздердің сәйкесінше биттерінің қосындысынан алынады:

Бір қате болған кезде Y_j кодтық сөздің алынған блогын тексеру үшінші сөздің төртінші қатарында қателік кеткенін көрсетеді. Координаттар нүктесімен көрсету кеткен қателікті түзетуге мүмкіндік береді.

Мұндай кодтың минималды кодтық арақашықтығы жол мен баған бойынша кодтық арақашықтықтың көбейтіндісіне тең: d_min=2х2=4, демек, кодпен табылатын қателіктің максималды реттілігі r=4-1=3. Шындығында да, r=4 үшін қателік табылмайтын жағдай бар.

Тиімді кодтау

Байланыс арналары бойынша ақпараттың берілуі кезінде тіркелмеген (несанкционированный) кірістерден ақпаратты қорғау әдістерін қарастырайық. Бұл әдістер ақпараттың криптографиялық жабылу әдістері деп аталады. Олар берілу арналарында ақпаратты қорғауға, сондай-ақ сақтау арналарында оны қорғау үшін қолданылады.

Ақпараттың криптографиялық жабылу әдістерін пайдаланатын жүйелерде орындалатын түрлендірулерді кодтау және декодтау процестерінің әртүрлілігі деп есептеуге болады, олар шифрлеу және дешифрлеу спецификалық атауларына ие болды. Шифрленген хабар криптограмма деп аталады.

Криптографиялық кодтаудың әртүрлі әдістерінің біршама саны белгілі.

Дәріс №15. Өзін-өзі тексеру сұрақтары немесе тесттер

1. 
   Бөгетке тұрақтылық кодтау
   
2. 
   Сызықты топтық кодтар
   
3. 
   Тривиальды жүйелік кодтар
   
4. 
   Топтық кодтарға арналған кодтау және декодтаудың техникалық құралдары
   
5. 
   Циклдық кодтарды техникалыө жүзеге асыру
   

№1 практикалық жұмыс

Практикалық сабаққа арналған оқу-әдістемелік нұсқаулар №1

Сабақтан алған білімді тексеру тапсырмалары №1

1. 
   АЖ түрлері
   
2. 
   АЖ классификациясы
   
3. 
   
   жүктеу/скачать 1,14 Mb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: