ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік материалы

Екі еріткіштегі иодтың бөліну коэффициенті 130 тен. Бұл деген, егерде құрамында еріген иод бар суға, онымен араласпайтын хлороформды қосып, системаны шайқап, біраз қойса, онда тепе-теңдік орнағанда хлороформдағы иодтың коцентрациясы, иодтың жалпы еріген мөлшеріне тәуелсіз, суға қарағанда 130 есе жоғары болады. Сондықтан судың құрамында еріген иодтың негізгі бөлігін хлороформ көмегімен экстракциялап бөліп алуға болады.

Сыйымдылығы 200 мл болатын колбаларға 0,01 н I₂ судағы ерітіндісінен, таза органикалық еріткіштен және судан үш қоспа дайындайды.

Қоспаның реті	Мөлшері, мл
	0,01 н	Органикалық еріткіш	Н2О
1	20	15	30
2	30	15	20
3	40	15	10

Колбаларды тығынмен жауып, үздіксіз 10 мин арасында тығынды ашып ауаны шығару арқылы шайқайды. Содан кейін қоспаны бөлігіш шөлмекке (делит.воронка) құйып, сұйықтар бөліну үшін 5 мин қояды. Органикалық қабатты 100 мл колбаға жеке, сулы қабатты жеке 100 мл колбаға бөліп алады. Органикалық қабаттағы иодтың концентрациясын анықтау үшін 5 мл пипеткамен үлгі алып, оны 25 мл дистилденген сумен сұйылтып, крахмал қатысында 0,005н Na₂S₂O₃ ерітіндісімен титрлейді. Титрлеу барысында колбаны үнемі шайқап отыру керек. Сулы қабаттың көк түсті түссізделгенше титрлейді.

Сулы қабаттағы иодтын концентрациясын анықтау үшін сулы қабаттан 25 мл пипеткамен үлгі алып, крахмал қатысында 0,001н Na₂S₂O₃ ерітіндісімен көк түс үссізделгенше титрлейді. Әрбір титрлеуді үш реттен жүргізеді.

Нәтижелерді таблицаға жазады:

Тәжірибенің температурасы _________

Органикалық еріткіш ___________

Концентрацияны келесі формуламен есептейді:

1. Сулы ерітіндіден органикалық еріткішпен экстракция жүргізіп, сулы және органикалық қабаттағы тепе-теңдік концентрациясын есепте