Тура есеп: CaCO3 құрамындағы элементтердің массалық үлесін табыңдар.
Кері есеп: Құрамында 40 % Са, 12 % С, 48% О бар қосылыстың формуласын табыңдар, егер оның Mr (CaxCy Oz) = 100 болса.
Тура есепте W= n · Ar анықталады, ал кері есепте n = W ∙ Mr Mr Ar
анықталады. Есептің бұл екі байланысын пайдалану арқылы оқушылардың өз беттерімен жұмыс істеулеріне дәнекер болуға болады. Ойлау іс-әрекеттері дамиды. Оқушыларға кері байланыс арқылы есепті құруға тапсырма беруге болады. Мысалы: № 11-51 есепті әртүрлі вариантпен беруге болады.
І- вариант. 16 г SO2 алу үшін H2SO4 –мен қанша грамм Na2SO3 әрекеттеседі. х16 Na2SO3 + H2SO4 = Na2SO4 + SO2 + H2O
126 64
х = 126 · 16 = 31,5 г Na2SO3 64
ІІ-вариант. 32 г, 40 г , 80 г, 160 г күкіртті газды (SO2)алу үшін қанша грамм (Na2SO3) қажет.
ІІІ-вариант. 63 г, 126 г, 252 г Na2SO3 қышқылмен әрекеттескенде қанша грамм SO2 түзіледі.
Келесі тапсырма басқаша болады. Мұғалім оқушыларға есептің шартты жазуы мен заттардың формуласы мен реакция теңдеуін береді.
Мысалы: а) m(Al2O3) = 20.4г m(Al) -?
б) m(P2O5) = 284г 4 P + 5O2 = 2P2O5 m(P)-?
Тапсырма: Әртүрлі вариант арқылы есептің мазмұнын құру. Есепті әртүрлі әдіспен шығару. Бұдан кейін оқушыларға тура, кері байланысқа есеп беруге болады. Реакция теңдеулері арқылы оқушылар өздері есеп құрастыра білу керек.
