Тақырып 11. Жүрек қызметінің нервті-гуморалтді және рефлекторлық

Тақырып 12 Спироматрия және пнвмография

Тема 12. Спирометрия и пнефмография.

Сабақтын мақсаты: Өкпенің тіршілік сиымдылығын анықтау және пневмография әдісімен танысу.

Тапсырма 1. Спирометрия. Ауаның қалыпты тыныс алудын, резервті және қосымша ауа көлемін анықтау. Нәтежесін салыстырып, қорытынды жасалу.

Тапсырма 2. Пневмография. Тыныс алу қозғалыстарын ( қалыпты жағдайда, сөйлегенде, жөтелгенде т.б.) жазу және талдау. Пневмограманың суретін салу, қорытынды жасалу.

Бақылау сұрақтары :

1. 
   Тыныс алу дегеніміз не ? Тыныс алу фазалары мен сатылары ?
   
2. 
   Тыныс жолдарының физиологиялық маңызы ?
   
3. 
   Өкпенің тіршілік және жалпы сиымдылығы ?
   
4. 
   Дем алған, деммен шыққан және альвеолдық ауаның құрамы.
   
5. 
   Өкпе мен ұлпалардағы газ алмасу
   
6. 
   Қандағы газдардың құрамы, газдардың тасымалдануы ?
   

Ауыз қуысынды азықты қабылдау, оны ұнтақтау, сілейкеймен шылу, корыту және жұту сияқты процестер жүреді. Азық ауыз куысында механиқалық және химиялық өзгерістерге ұшырайды. Азықтын механикалық өзгерісі депоның ұнтақталуын, жэаншылуые, араласуын және сілекейде еруін айтады.Ал қимиялық өзгеріс әр т.рлі ферменттердің әсерімен жүретің органикалық заттардың ыдырауы

Сабақтын мақсаты: Сілекей құрамында амиломитиқалық ферменттердің бар екенің анықтау Ферменттердің бәлсенділігі жағдайоарын анықтау.

Тапсырма 13. Ферменттердің крахмалға әсері Кестені толтыру, нәтежесін салыстыру және қорытынды жасау.

Бақылау сұрақтары:

1.Сілекей бездері қандай топтарға бөлінеді ?

2.Сілекейдің құрамы мен қасиеті ?

3. Сілекей ферменттері және оның маңызы ?

4. Сілекей бөлу механизмі және оның реттелуі

5. Әр түлік малдың сілекеі Бөлу ерекшеліктері ?

Тақырып 14: Зат және құат алмасуы

1..Семинарлық сабақ

2. Реферат жазу :

Реферат тықырыптары:

1. 
   Организмдегі гуморальдық реттелуі және оның ОНЖ байланысты
   
2. 
   Гормондар; қассиеттері және маңызы
   
3. 
   Гормандар және оның мехизм әсері
   
4. 
   Гипоталамоөгипофизарлық жұйе, маңызы
   
5. 
   Беолктардың алмасуы
   
6. 
   Көмір сутектің алмасу
   
7. 
   7. майлар мен липоидтардың алмасуы
   
8. 
   Тұзоар мен судың алмасуы
   
9. 
   Организмдегі куаттын алмасуы
   

1.Қан және оның құрамы ?

2.Қан плазмасының химиялық құрамы. Қан сарсуы деген не ?

3.Қанның физикалық және химиялық қасиеттері ?

4.Лейкоциттердің құрылысы мен қаситеттері

5.Лейкофрмула дегенімі не ? Оны қалай анықтайды ?

6.Лейкоциттердін атқаратын қызметтері ?

7.ЭТЖ және оның мехинзмнің түсіндіретін теориялар ?

8.Әртүлік мал эритроциттерінің тұну жылдамдықтары ?

9.Клиникада ЭТЖ мен ЭОТ анықтаудын маңызы және оларға әсер ететін

факторлар ?

10.ЭТЖ мен ЭОТ анықтау әдістері

11.Гемолиз және оның түрлері

12.Қан айналу шеңберлері ?

13.Жүректің құрылысы ?

14.Жұректің жұмысы. Жүрек жұмысы циклінің кезендері мен фазалары және оның мерзімдері ?

15.Жүрек жұмысының нервтіқ және гуморлаьдық ретелүі?

16. Медиаторлар деген не, олардың жүрекке қандай әсері бар ?

17.Тамыр реттейтін оратылқ, оның құрылысы ?

18.Тыныс алу дегеніміз не ? Тыныс алу фазалары мен сатылары ?

19.Өкпенің тіршілік және жалпы сиымдылығы ?

20.Өкпе мен ұлпалардағы газ алмасу

21.Қандағы газдардың құрамы, газдардың тасымалдануы ?

22.Сілекей бездері қандай топтарға бөлінеді ?

23.Сілекейдің құрамы мен қасиеті ?

24.Сілекей ферменттері және оның маңызы ?

25.Сілекей бөлу механизмі және оның реттелуі

26.Әр түлік малдың сілекеі Бөлу ерекшеліктері ?

27.қарындағы азық қорытылуы ?

28. Ішектегі азықтын қортылылуы ?

29 Зат алмасуы және қуат алмасуы ?

Әдебіет: 1-7

Рефератты орындау үшін материалдар ұсынылған әдебиеттерден алынады. Орындауға 1-2 апта уақыт беріледі. Реферат көлемі қолмен жазылса 10-15; компьютерде 10-12 бет болады. Компьютерде жазғанда текстің беттегі иллюстрациялар, таблицалар А-4 өлшемді бетте жазылуы тиіс. Тексті тергенде сол жақ 30 мм, оң-10, жоғары 20, төмен 20 мм-ден кем емес; шрифт көлемі 14, болуы керек, нөмерлеу оң жақ жоғары бүрышында нүктесіз қойылады.

Баға қою үшін рефератқа қойылатын талаптар:

1. Тақырыпты құрастыру дәрежесі

2. Ғылым әдебиетті қамту

4. Ғылыми негізде дұрыс қорытынды жасау

Тақырып 1. Бұлшық еттің оқшауланған жиырылуын жазып талдау.

Тапсырма 2. Бұлшық еттің жиырылу жиынтығы. Қыцсықтарды тегіс тетаниқалық жиырылу түрлерін жазу және талдау.

Тапсырма 3. Введенскийдің парабиозы

1. 
   Бұлшық еттің жиырылуының түрлері. Тетаникалық жиырылудын табиғаты ?
   
2. 
   Оқшауланған жиырылу. Бұлшық еттің қоздыру кезіндегі қозғыштықтың өзгеруңі ?
   
3. 
   бұлщық еттің жиырылуы мен химизмі ?
   
4. 
   Оптимум, пессимум деген не ?
   

Тақырып 2. Нерв талщықтиарының кейьір қасиеттері. Парабиоз

Тапсырма 1. Нерв талшықтарының қозуды жеке өткізуін анықтау

Тапсырма 2. Жекеленген нерв талшығының қозудан нкі жақты өткізу

Бақылау сұрақтары:

1.Нерв талшықтарының құрылысы мен физиологиялық қасиеттері ?

2. Миелінді және миелинсіз нерв талшықтарындағы қозу импульстарының таралу ерешелектері ?

3. Тканьдердің лабильдік қасиеті ?

4. парбиоз дегеніміз не және оның даму кезендері ?

Әдебіет: 1-13

Тақырып 3. Нерв орталы.ы және қасиеттері

Тапсырма 1. Бақа арқылы нерв орталығының кейбір қасиеттерің анықтау

Бақылау сұрақтары:

1. 
   Нерв орталығы дегеніміз не ?
   
2. 
   Орталық нерв жұйесінің қасиеттері ?
   
3. 
   Әрбір қасиетінің маңызы ?
   

Әдебіет: 1-13

Тақырып 4. Млдардың жүріс-турыс рефлекстерің зерттеу. Мишықтын қызметің зерттеу.

Тапсырма 1. Жұріс- тұрыс рефлекстерің зерттеу; а- статиқалыө рефлекстер,

б- қалпына келтіруші рефлекстер

Тапсырма 2 . Бақаның тонусының рефлекстерің анықтау

Тапсырма 3. Бақа бүрышты жылдамдығын әсерің анықтау

Бақылау сұрақтары:

1. 
   Қандай жүріс- тұрыс рефлекстері болады ?
   
2. 
   Бұл рефлекстің орталықтары қайда орналасқан ?
   
3. 
   Рефлекстерде қызыл және Дейдерс ядроларының маңызы
   
4. 
   Мишығы зақымдалған малдарда қандай өзгерістер болатының байқаныз
   

Әдебіет: 1-13

Тақырып 5. Сопақша және аралық мидың физиологиясы

1. 
   Семинарлық сабақ
   
2. 
   Рефервт жазу
   

Реферат тақырыптары :

1. 
   Сопақша мидың физиологиясы
   
2. 
   Гипаталамустың мидың физиологиясы
   
3. 
   Таламустын физиологиясы
   

4. Эпиталамустын физиологиясы

Әдебіет: 1-7

Тақырып 6. Эритроциттердін саның және гемолгобан сөлшерің анықтау

Тапсырма 1. Жануарлардын қанын алып эритроциттердің санын анықтау

Тапсырма 2 Сали эдісі бойынша қандағы гемоглобинің мөлшерің анықтау, гемин кристалдарың алуды және қанның рендік- түрлік көрсеткішін анықтау.

Бақылау сұрақтары :

1. 
   Эритроциттер, олардың құралысы, құрамы және атқаратың қызметі ?
   
2. 
   Әр түлік малдардың қандағы эриторциттер саны ?
   
3. 
   Қандағы эритроциттер санына әсер ететің факторлар ?
   
4. 
   Эритроциттердің санын анықтаудың практиқалық маңызы ?
   
5. 
   Гемоглобин, оның құрамы, қасиеттері және қызметі ?
   
6. 
   Гемоглобиннің газдармен қосылыстары ?
   
7. 
   Гемоглобиннің мөлшерің анықтау әдістері және оның маңызы ?
   
8. 
   Қанның түрлік көрсеткіштері және оны анықтаудың маңызы ?
   

Әдебіет: 1-13

Тақырып 7. Қан топтары және қанның үюы

Тапсырма 1. Қан топтарын анықтау

Тапсырма 2. қанның ұю жылдамдығын анықтау – Бюркер әдісі

Бақылау сұрақтары:

1 Қанды топқа бөлу негіздері ?

2. Қан топтарың үйлесімдігін анықтау принциптері ?

3. қан топтарын анықтау әдістері ?

4. 
   Ауылшаруашылық малы қанның генетиқалық жүйелері ?
   
5. 
   Қанның ұюы және оның механизмі ?
   
6. 
   Қанның ұю жылдамдығын анықтау ?
   

Әдебіет: 1-13

Тақырып 8. Ішкі секреция бездерінің физиологиясы

1. 
   Семинарлық сабақ
   
2. 
   Реферат жазу және қорғау
   

Реферат тақырыптары:

1. 
   Ішкі секреция бездерінің мәні?
   
2. 
   Қалқанша безі қалқанша маңындағы без
   
3. 
   Бүйрек безі
   
4. 
   Ұйқы безі
   
5. 
   Гипофиз бен жыныс бездері
   
6. 
   Жемсау безі немесе тимус
   

Әдебіет: 1-7

Тақырып 9: Электро- және фонокардиография.

Тапсырма 1. Жүрек етінің қозуы кезінде пайда болатын биотокты анықтау

және талдау

Тапсырма 2. Жұректің механиқалық жұмысын жазу және талдау –

Фонокардиография

Бақылау сұрақтары :

1.Жүректе биоток қалай пайда болады ?

2. Электрокардиография әдісінің принципі, ЭКГ-ны жазу техникасы ?

3. ЭКГ-ның кертпештері және олардың табиғаты

3. 
   Электрокардиографияның маңызы ?
   
4. 
   Фонокардиографияның маңызы ?
   

Әдебіет: 1-13

Тақырып 10. Өкпедегі газ алмасуы және зиянды жолдарының маңызы

Тапсырма 1. Тыныс алу қозғалыстарың жазу.

Тапсырма 2. Жануарлардың тыныс алып және дем шығарғағ кезде өкпе көлемінің өзгеруін бақылау.

Бақылау сұрактары :

1. 
   Тыныс орталығының функциональдық сипатын баянданыз ?
   
2. 
   Кезеген нервтің тыныс алу процесін реттеудегі маңызы қандай ?
   
3. 
   жануарларда қандай тыныстық рефлекстер болады ?
   
4. 
   Көмір қышқыл газы тынысты реттеуде қандай роль атқарады ?
   

Әдебіет: 1-13

Тақарып 11. Қарындағы ас қорыту

Тапсырма 1 Қрын сөлінің белоктарға әсерің анықтау

Тапсырма 2. Қарын сөлінің қышқылдығын анықтау

Бақылау сұрақтары :

1. 
   Қарын сөлінің бөлінуін зерттеу әдістері ?
   
2. 
   қарын сөлінің құрамы мен қасиеті ?
   
3. 
   қарын сөлінің ферменттері және олардың маңызы ?
   
4. 
   Тұз қышқылының физиологиялық ролі ?
   
5. 
   қарындағы шыршытың маңызы ?
   
6. 
   қарын сөлінің бөлінүінің реттелуі ?
   

Әдебіет: 1-13

Тақырып 12 Ішектегі ас қорыту. Сінірру.

Тапсырма 1. Бақаның терісінде мембрананың өткізгіштігін анықтау.

Тапсырма 2. Өт сөлінің ас қорытудағы маңызы анықтау

Бақылау сұрақтары :

1Сіңіру дегеніміз не ?

2. Ас қорыту жүйесінің қай бөліктерінде сіңіру өтеді ?

3. Ішекте астын қорыту қандай сөл арқылы өтеді ?

4. Ішектің қабырғаларындағы ас қорытудын маңызы

5. 
   Ұйқы безі сөлінің құрылысы және сөл бөліну кезендері ?
   
6. 
   Сіңіру құбылысы- диффузия, осмос, сүзу
   

Тақырып 13. Зәр және тер шығаруы.

Тапсырма 1. зәрдің тығыздығын анықтау әдісін менгеру және тлдау.

Тапсырма 2. Зәрдің әректешіл ортасын анықтау.

Бақылау сұрақтары;

1. 
   Бөлу процестеріне қандай мүшелер қатынасады, олардың физиологиялық маңыздары.
   
2. 
   Бұйректін атқаратын қызметі қандай
   
3. 
   Нефроннық құрылысы
   
4. 
   Бұйректегі қан айналу ерекшеліктері
   
5. 
   Алғашқы зәрдің пайда болуы механиізмі, оның құрамы
   
6. 
   Зр шығару механизмі
   

Әдебіет: 1-13

Тақырып 14. Анализаторлардың физиологиясы .

Тапсырма . Терінің сезімталдығын кеністіқ қозу табалдырығын анқтау және талдау.

Бақылау сұрақтары :

1Көз торшасының қурылысы қандай № Саутшылар мен таяқшылар қызметің баянданыз ?

2 Есту анализаторларының құрылысы мен қызметі ?

3Терморецепторларының түрлері мен ерекшеліктері

Әдебіет: 1-13

Тақырып 15. Көбеюі физиологиясы

Семинарлық сабақ

2. Реферат жазу және оны қорғау

Реферат тақырыптары :

1. 
   Көбеюі мұшелері және қызметі
   
2. 
   Ұрықтану, және буаздық
   

Әдебіет: 1-13.

Магистранттердің өздік жұмыстары негізіндегі сабақ жоспары

Тақырып 1. Бұлшық еттерің физиологиясы

Сұрақтарды оқып, қысқаша жаз

1.. Бұлшық еттердің жиырылуы түрлері

2. Бұлшық еттердің жұмысы және шаршау

Әдебіет 1-17

Тақырып 2. Нерв талшықтарының физиологиясы

1.Нерв талшықтардың қозу импулстердің өткізгіштігі

2. Синапстардың қозу өткізу қызметі

Әдебіет 1-13

Тақырып 3. Аралық мидын физиологиясы

1. 
   Аралық мидың структурасы
   
2. 
   Гипоталаму
   
3. 
   Гипоталамустың вегетативтік қызметтерінің реттелуі ролі
   
4. 
   Гипоталамустын дене температурасын ретелуі ролі
   

Тақырып 4. Вегетативтік нерв жұйесінің физиологиясы

Тема 4. Физиология вегетативной нервной системы.

1. 
   Симпатикалыө және парсимпатикалық нерв жұйесі
   
2. 
   ОНЖ вегетативтік нерв жұйесінің трофикалық роли
   

Әдебіет 1-17

Тақырып 5. Ми қыртысындағы тежелу түрлері

1. 
   Шартсыз тежеоуі
   
2. 
   Шартты немесе ішкі тежелү
   
3. 
   Қозудын және тежелүдін ми қыртысындағы өзара байланысы
   

Әдебіет 1-17

Тақырып 6. Анализаторлардың физиологиясы

1. 
   Гравитациялық сенсорлых система
   
2. 
   Хеморецептивтік сенсорылқ жұйе
   
3. 
   Аналазиторлардын өзара байланысы
   

Әдебіет 1-17

Тақырып 7. Жнуарлардың мінез-құлқысы – э этология ғалымы

1. 
   Жануарлардын мінез-құлқысының пайда болуы
   
2. 
   ЖДНҚ мінез түрлері
   
3. 
   И.ПүПавловтын жануарлардың этологиясындағы ролі
   

Әдебіет 1-17

Тақырып 8 : Тыныс алу физиологиясы

1. 
   Тыныс алу құбылысындағы химиялық процестер
   
2. 
   Төмен және жоғары атмосфералақ қысымдағы тыныс алудың өзгеруі
   

Әдебіет 1-17

Тақырып 9. Құстардығы ас қорытуы

1. 
   Ауыз қуысындағы ас қорытуы
   
2. 
   қарындағы ас қорытуы
   
3. 
   Ішектегі ас қорытуы
   

Әдебіет 1-17

Тақырып 10 Шығару физиологиясы

1. 
   Бұйректін осмореттеудегі және волюмореттеудегі ролі
   
2. 
   Бұйректің экскреторлық қызметі
   

Әдебіет 1-17

Тақырып 11. Зат алмасуы

1. 
   Көмір сутектің алмасуы
   
2. 
   Тұздар мен судың алмасуы
   
3. 
   Витаминдердің алмасуы
   

Әдебіет 1-17

Тақырып 12 Жылу алмасуы және дене температурасының реттелүі

1. 
   Пойкилотермдық және гомойтермдік организмдер
   
2. 
   Температураның рецепторлары
   
3. 
   Температураның ОНЖ арқылы реттелуі
   

Әдебіет 1-17

Тақырып 13 Терінң физиологиясы

1. 
   Терінің секреторлық маңызы
   
2. 
   Терінің рецепторлары
   
3. 
   Терінің жұн жабығы.
   

Әдебіет 1-17

Тақырып 14 Құстардын көбеюі етешеліктері

1.Овуляция процессы жұмыртқа клетканың пайда болуы

2. Жұмыртақа салудың нейро-гуморальдық реттелуі

3, Ұрғашының көбеюі органдары.

Әдебіет 1-17

Тақырып 15. Сүттену физиологиясы

1. 
   желінің қызметі
   
2. 
   Сүттің бөлінуінің реттелуі
   
3. 
   Машинамен сауу негіздері
   

Әдебіет 1-17

Ұсынылған әдебиеттер тізімі.

Негізгі әдебиеттер тізімі

1. Измайлов Т.О. Мал физиологиясы.Оқу қуралы- Алматы:Қайнар - 1987.-152 б.

2. Нерв жүйесінің физиологиясы.- Төлембеков È. – Алматы,1992

3. Несипбаев Т. Адам және жануарлар физиологиясы. - Алматы,2000. -348 б.

4. Георгиевский В.И Физиология животных.- М.: Агропромиздат, 1990.- 505 с

5. Физиология животных/под ред А.Н.Голикова- М.:Агропромиздат, 1991.-419 с

Қосымша әдебиеттер

1. 
   Жуков Е.К. Очерки по нервно -мышечной физиологии. Л., 1969
   
2. 
   Костюк П.Г. Физиология центральной нервной системы. Киев, 1977
   
3. 
   Аничков С.В., Сапронов Л.А. Фармакология сердца и сосудов. М. 1984
   
4. 
   Физиология кровообращения / Под ред. Б.И.Ткаченко. Л. 1986
   
5. 
   Бреслав И.С., Глебовский В.Д. регуляция дыхания. Л. 1981
   
6. 
   Бакл Дж. Гормоны животных м. 1986
   
7. 
   Казначеев П.П. Современные аспекты адаптации. Новосибирск.: наука. 2000
   

Зәртханылық сабақтарға арналған әдебиеттер

1. Арынова Р.А. Жануарлар физиологиясының лабораториялық сабақтарына арналған методиқалық нүсқау (бүлщық ет және нерв физиологиясы, орталық нерв жүйесі мен күат алмасу). – Семей, 1997. –33 бет

2. Несіпбаев Т. және т.б. Жануарлар физиологиясының практикумы.- Алматы, 1994. -136 б.

3. Арынова Р.А Адам және жануарлар физиологиясының практикумы. -

Шәкәрім атындағы СМУ, 2003. –123 б.

4.Методические рекомендации к практическим занятиям по физиологии с/х

животных (1,2 раздел). - под ред. М.И. Коханиной и др. Семипалатинск, 1979

5. Косицкого Г.И., Полянцева В.А. Руководство к практическим занятиям по физиологии: Учебное пособие. - М.: Медицина, 1988. - 288 с

жүктеу/скачать 0,81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: