Пәннің ОҚУ Әдістемелік кешені «Педагогика»
-тақырып: Оқыту заңдылықтары туралы түсінік.Оқыту принциптері
жүктеу/скачать 1,16 Mb.
|
| 5-тақырып: Оқыту заңдылықтары туралы түсінік.Оқыту принциптері.
Оқыту заңдылықтары туралы түсінік. Оқыту пронциптері. Мектептегі білім берудің мазмұны. Оқыту процесін іске асыру белгілі бір заңдылықтарды меңгеру негізінде жүзеге асады. Құбылыстар мен процестер арасындағы дамуды сипаттайтын мәнді байланыс философияда заңдылық деп аталады. Оқыту процесінің заңдылықтары оның тұтастығын дәлелдейді. Педагогикалық процестің заңдылықтары Ю.К.Бабанский, И.Я.Лернердің,И.Ф.Харламовтың және И.П.Подласыйдың ғылыми педагогикалық еңбектерінде кең көлемде баяндалған. Оқыту процесінің заңдылықтарына: 1.Оқытудың мақсат-міндеттерінің қоғам талабынан туындап, сонымен бірге оның мазмұны мен амал-тәсілдері және ұйымдастыру формаларының өзгеріп, жаңартып, толығып отыруы заңды процесс болып табылады. 2.Оқытуда оның білім беру, тәрбиелеу және даму қызметтерінің өзара байланысты болуы заңдылық. 3.Оқыту процесінде баланың таным белсенділігі артады, ақыл-ой қабілеті дамиды, ғылыми ұғымдарды, олардың мәнін, ерекшеліктерін түсініп, меңгереді. 4. Оқыту – тәрбиенің негізгі құралы. Сондықтан оқытуда тұлғаның жеке басының қалыптасып дамуы да заңды процесс. 5. Оқыту барысында әрбір тұлғаның жас және дара ерекшеліктерін ескеру, соған байланысты таным әрекетін ұйымдастырып отыру да заңдылық боп есептеледі. 6. Оқытудың адам және табиғаттың жалпы даму заңдылықтарына байланыстылығы. Оқыту принциптері дидактиканың негізгі буыны. Принцип (латын сөзі) – бастапқы, негізгі деген ұғымды немесе, басшылыққа алатын идея, негізгі ереже, талаптар деген мағнаны білдіреді. Оқыту принциптері кездейсоқ құрылмайды, оларды қалыптастыруда белгілі бір дәуір, тарих жатыр. Солардың негізі алғаш рет Я.А. Коменский, Ж.Ж. Руссо, И.Г. Песталоци және К.Д. Ушинскийдің еңбектерінде тұжырымдалған. Оқытудың ғылымилығы принципі. Оқыту процесінде оқушыларды ғылыми біліммен қаруландыру мектептің аса маңызды міндеті. Себебі, мектептегі оқыту, білім беру негізгі ғылыми жүйеде жасалған. Онда әрбір ғылымның пайда болуы, тарихы, даму заңдылықтары түсіндіріледі. Сонымен бірге, ғылыми мысалдар, фактілер тәжірибемен байланыстырылып қарастырылады. Оқытудың жүйелілігі мен бірізділігі принципі. Бұл пртнциптегі өзекті мәселе оқылатын оқу материалын белгілі реттілікпен оқушыларға жеткізуді қамтамасыз етіп, дамытуды және оны әрбір оқушының саналы меңгеруін қарастырады. Әрбір сабақ барысында қойылған оқу міндеттерін оқушылардың түсініп, оқу материалын логикалық тұрғыда жүйелі қабылдауын мақсат етіп көздейді. Оқытуда теория мен практиканың байланыста болуы принципі. Бұл принциптің міндеті оқытуда оқушылар жаңа теориялық білім алып қана қоймай, сол алған білімдерін өмірде қолдана білуін қамтамасыз ету. Оқытудағы саналылық пен белсенділік принципі. Бұл принцип оқушылардың таным әрекеті мен оған басшылық жасауға бағыт беретін негізгі принциптерін бірі. Саналылық пен белсенділік принципін оқушылардың меңгеруінде, олардың оқуға деген қызығушылығын арттырудың маңызы ерекше. Оқытудың кқөрнекілік принципі. Оқушылардың дүние танымы негізінен көрнекілік арқылы жұзеге асырылады. Ол заттардың өзін немесе бейнесін, көлемін тікелей көріп байқауға мүмкіндік береді. Көрнекілік принципінің мақсаты оқылатын тақырыпқа сай оқушылардың білім көлемін тереңдету, қызығушылығын орнату және есте сақтау қабілетін шыңдау; мұғалімнің өз ойын оқушыларға нақтылы дәлелдеуі ұшін қолдануы. Оқытудағы білімнің беріктігі принципі. Оқытудың тиімділігін арттырып, сапасын жақсарту оқытудың негізгі принциптерінің бірі. Осы принципті ұйымдастыруға байланысты мынадай талаптар жүйесін ескерген жөн: оқушылардың алған білімдерін қайталап отыруды үнемі ұйымдастыру; сабақтар жүйесінде әр түрлі жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру; оқушылардың білім сапасын есепке алу, тексеру және бағалау. Мұғалімнің басшылық ролі. Мектептегі оқу-тәрбие процесінде мұғалімнің қызметі ерекше. Ол оқу-тәрбие процесінің міндеттерін шешуші басты тұлға. Мұғалім ақушылардың дүниетанымын қалыптастырып, мәдени-рухани дамуына жүйелі басшылық жасайды. Ынталандыру принципі. Оқуға, білімге, мұғалімнің жеке басына деген, сондай-ақ оқу жұмысының барлық әдістеріне, түрлері мен формаларына оқушыларды ынта-ықылас болса, олардың оқу-таным әрекеті сенімді, ерікті, қуанышты болады. Сондықтан мұғалім, ең алдымен сабақтарын қызықты, тартымды, әсерлі етіп өткізуге міндетті. Гуманизациялау принципі – оқушыға деген ерекше сүйіспеншілікті, құрметті талап етеді. Балаға сенім артып, оның жеке басының қасиеттерін ескеріп, оқу-таным әрекетінің жемісті болуына қолайлы жағдайлар мен мүмкіндіктерді жасау керек. Оқу-тәрбие процесінде, сабақтарда балаларды қорқытпай, қысымшылық жасамай, керісінше, олармен жылы қарым-қатынас жасау міндет. Интеграциялау принципі – бұл жалпы білім мазмұның анықтауда, оқу бағдарламалары мен оқулықтарды жазып шығаруда ескеретін маңызды принцип. Интеграция - әртүрлі пәндердегі негізгі принциптері мен заңдылықтарды өзара тығыз диалектикалық бірлікте қарастыруды көздейді. Мектептегі білім беру мазмұны. Білім беру мазмұны дидактикалық категория ретінде «нені оқыту керек» деген сұраққа жауап бере келе, оқушыларды жан-жақты дамытудың негізін құрайды, олардың ойлау және таным адам баласы жинаған білімдер, біліктер мен дағдылардың жүйесін айтамыз. жүктеу/скачать 1,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|