Пәннің ОҚУ Әдістемелік кешені «Педагогика»

1. Оқушылардың ақыл-ой тәрбиесі мен дамуы. Олардың өзара байланысы.

2. Ақыл-ой тәрбиесінің мақсат, міндеттері мен құралдары.

3. Ақыл-ой тәрбиесі және халықтық тәлім-тәрбие.

Ақыл-ой тәрбиесі тәрбие жүйесінің маңызды бір құрамдас бөлігі. Себебі жеке тұлғаның қалыптасып дамуы оның білім алу және оқу әрекетерімен тығыз байланыста жүзеге асырылады, яғни баланың рухани дамуының негізі ақыл-ой тәрбиесінен басталады.

Ақыл-ой тәрбиесінде, балаларға білім беру барысында олардың танымдық қабілеттері артады.

Ойлау білуге, дұрыс ойлауға жастарды ерте кезден, жасынан машықтандырған абзал. Ол үшін, алдымен ой-орісін айналадағы қоршаған дүниені, табиғаты, қоғамды, сонымен қатар өзінің ойлау қабілетін тани бастаған жөн. Бұл бағытта отбасы, бала бақша, мектеп тіпті жоғарғы оқу орындарының ойлау қабілеті жетілмеген студенттерді кездестіруге болады. Оқытудағы негізгі міндеттің бірі – адамзат ғасырлар бойы жасап келген ұшан-теңіз материалдық және рухани байлықтарды игеру.

Ой танымның жоғары сатысы бола отырып, сезімдік әсерленумен және практикамен ажырамастай байланысқа түседі. Жекелеген фактілерді немесе дүниедегі құбылыстарды қабылдай отырып, адам оларды ойша өңдейді және сөйтіп олардың әрқайсысының мәнісі мен өзара байланысын танып біледі.

Ақыл-ой тәрбиесінің мақсаты:

1. Жеке тұлғаның сана-сезімі мен рухани жан дүниесін дамыту.

2. Адамзат жасаған материалдық және рухани байлықтарды меңгерту.

3. Оларды өмірде, практикада қолдана білуге үйрету, дағдыландыру.

4. Баланы лоникалық тұрғыда дұрыс ойлау білуге үйрету.

Ақыл-ой тәрбиесінің міндеттері:

1. Оқушыларды қазіргі заман талаптарына сай ғылым негіздерімен терең және берік қарауландару.

2. Білім беру негізінде оқушыларда ғылыми-материалистік көзқарасты қалыптастыру.

3. Балалардың таным қабілеттерін дамыту.

4. Оқушыларды ғылымның кейбір қарапайым әдістермен таныстырып, өздігінен оқудың тиімді амалдарын меңгеруге үйрету.

5. Балалардың білімге қызығуын арттырып, олардың бойында өздігінен білім алуды қажетсінуді қалыптастыру.

6. Ақыл-ой еңбегінің жалпы мәдениетін қалыптастыру.

Ақыл-ой тәрбиесін ұйымдастырудың негізгі құралы – мектептегі оқыту ғылымға негізделген оқу пәндері. Өйткені ақыл-ой тәрбиесі көздеген мақсат-міндеттер оқыту процесінде іске асады.

Халықтың тәлім-тәрбие оның тұрмыс-тіршілігімен тығыз байланысты. Әр елдің тұрмыстағы әдет-ғұрпы, ой-санасы халық тағдырымен ұштасып жатады.

Қазақ халқы өскелең жас ұрпаққа ақыл-ой тәрбиесін беруде, ой-санасын дамытуда ауыз әдебиетінің маңызы ерекше болған. Тұрмыстық-мәдени жағдайларға сай туып, қалыптасқан дүниетаным, білім, тәжірибе айтыс жанрларында, оның ішінде әсіресе жұмбақ айтыстарда, ауыз әңгімелерде, халқымыздың ой-қиялынан, сана-сізімінен тұған бата сөздерінде, өлең жырларында ерекше маңызға ие болған.