Пәннің ОҚУ-Әдістемелік материалдары
дәріс - Органикалық химия курсында химиялық тәжірибенің ролі мен міндеттері
жүктеу/скачать 250,62 Kb.
|
32dd0c3d-bdf7-11e3-b0bc-f6d299da70eeУММ каз
| 8 дәріс - Органикалық химия курсында химиялық тәжірибенің ролі мен міндеттері
Дәріс жоспары: Химиялық эксперименттің функциялары Химиялық эксперименттің түрлері Органикалық химияны оқытуда эксперименттердің мақсаттары Органикалық химиядан демонстрациялық эксперименттің әдістемесі 1. Химиялық эксперименттің функциялары. Химиялық экспериментте жалпы компоненттер: 1) барлық оқушылардың бір уақытта қабылдауға негізделген химиялық объектілерді зерттеу; 2) эксперименттің мақсаттарын және міндеттерін құрастыру; 3) оқушылардың экспериментальды қызметы; 4) химиялық эксперименттің техникасын игеру. Химиялық эксперименттің маңызды функциялары: оқу, тәрбие, (рухани, эстетикалық, экономикалық) және даму. Химиялық эксперименттің тағы функциялары – ақпараттық, эвристикалық, критериальды, қорытындылау және әлеуметтік. 1. Ақпараттық функция химиялық эксперимент білімнің алғашқы көрінісі ретінде қызмет етеді. 2. Эвристикалық функция енгізілген фактілерді ғана емес, сонымен қатар кейбір эмпирикалық ұғымдардың, қорытындылардың және тәуелдіктерінің құрастыру негізі болып табылады. 3. Зерттеуші функция заттардың анализі және синтезі бойынша практикалық дағдылардың дамуымен, яғни ғылымыи зерттеу жұмыстарының қарапайым әдістерін игерумен байланысты. 4. Қорытындылау функция эмпирикалық қорытындыладың типтерін құрастыруға негізделген. 5. Әлеуметтік функция ғылыми білімде химиялық эксперименттің дидактикалық ролімен анықталады. Химиялық эксперименттің барлық функциялары бір бірімен байланысқан және бір бірін толықтырады. 2. Химиялық эксперимент оқытудың арнайы әдістеріне жатады. Химиялық эксперименттің келесі типтерін ажыратады: • демонстрациялық эксперимент; • зертханалық тәжірибиелер; • зертханалық жұмыстар; • практикалық жұмыстар; • экспериментальдік (зертханалық) практикум; Демонстрациялық эксперимент – бұл оқытушымен жүргізілетін химиялық эксперимент. Демонстрациялық эксперимент кезінде келесі талаптар қойылады: 1) барлық студенттерге жақсы көріну керек; 2) көрнекілік; 3) мінсіз орындалу техникасы; 4) студенттердің және оқытушының қауыпсіздігі; 5) эксперимент әдістемесінің оптималдігі; 6) сенімділік; 7) бейнелілік; 8) сезімпаздық; 9) сендірерлік; 10) өткіншілік; 11) рәсімділеудің эстетикалығы; 12) орындау техникасының қарапайымдылығы; 13) түсіну үшін қолжетімділік; 14) экспериментті алдын ала дайындау; 15) эксперимент әдістемесін репетициялау. Зертханалық тәжірибе – оқытушының басқаруымен студенттермен орындалатын эксперимент. Зертханалық тәжірибелер химиялық объектінің жеке қасиеттерін зерттеу үшін көмектеседі. Зертханалық жұмыстар зертханалық тәжірибиелердің жиынтығы болып табылады және химиялық объектілердің және процестердің барлық қасиеттерін зерттеуге мүмкіндік береді. Зертханалық жұмыстарда оқытушының тапсырмасы бойынша студенттер приборларды, инструменттерді және қондырғыларды қолданып орындайды. Уақыт бойынша олар 5–10 тан 40–50 мин дейін созылады. Практикалық жұмыстар студенттердің эксперименталды оқу қызметінің бірі болып табылады. Практикалық сабақтар оқушылардың өзіндік жұмыстарының жоғары дәрежесімен ерекшеленеді және олардың білімдерінің жоғарлауына себеп болады. 3. Органикалық химияда органикалық косылыстардың әртүрлі кластары зерттеледі. Осы заттардың таңдауы анықталады: а) ғылым негіздерін игеру үшін маңыздылығымен; б) адамзат және халық шаруашылығының маңыздылығымен. Сондықтан ЖОО химия курсында келесі класстар анықталады: көмірсутектер, спирттер, альдегидтер, қышқылдар, күрделі эфирлер, көмірсулар, нитро- және аминоқосылыстар, белоктар, полифункциональды қосылыстар - бояғыштар, гетероциклды қосылыстар, алкалоидтер және т.б. Бірінші мақсаты бұл зерттелетін заттарды көрнекті таныстыру. Эксперименттің екінші мақсаты заттардың барлық химиялық қасиеттерін көрнекті көрсету. Эксперименттің үшінші мақсаты — оқытушыға органикалық химиядағы даму идеясын студенттерге көрсетуге көмектесу: заттардың генетикалық байланысын, органикалық қосылыстардың класаралық өтулерді, қарапайым заттардан күрделі заттардың синтезін және т.б. Эксперименттің төртінші мақсаты — заттардың химиялық қасиеттерінің олардың құрылысына байланысты тәуелдігін көрсету. Эксперименттің бесінші мақсаты студенттердің политехникалық оқытуға әрекет ету. Химиялық эксперименттің алтыншы мақсаты студенттерді практикалық дағырлармен қамтамасыз ету. 4. методикалық қорытындылар: 1. Органикалық химияның эксперименті оқушылардың ойлану қабілетінің дамуына және шығармашылық зейіндердің тәрбиесіне ықпал етеді. Эксперимент білімнің көзі болып табылады, ол студенттердің ойлану қызметін арттырады, олардың байқау қабілеттерін дамытады және де фактілерді салыстырып оларды анализдеуге үйретеді, сонымен қатар гипотезаларды құрастырып, оларды тексеру жолдарын табуға, дұрыс тұжырымға және қорытындыларға келуге мәжбірлейді. 2. Органикалық химиядан тәжірибелер ұзақтығына байланысты үлкен әдістемелік ұқыпты талап етеді. Тәжірибелердің 60% астам ұзақ болады - 10 минуттан 1 сағ дейін және кейбір кезде одан да ұзақ болады. 3. органикалық химиядан көпшілік тәжірибелер процестедің және алынған заттардың көрнекілігі аз болғандықтан женіледі. 4. Органикалық химияда реакциялар үшін олардың өту жағдайлары маңызды болып табылады. 5. органикалық химияны оқу кезінде сабақта айтылып кеткен барлық құбылыстарды көрсетуге мүмкіндік жоқ және де қажеті жоқ. Өзін өзі бақылауға арналған сұрақтар: Химиялық эксперимент қандай функцияларды атқарады? Дәрістік және демонстрациялық эксперименттің айырмашылығы неде? Эксперименттің қандай түрлері жиі қолданылады? Ұсынылған әдебиеттер: Космодемьянская С.С., Гильманшина С.И. Методика обучения химии: учебное пособие. – Казань: ТГГПУ, 2011. С. 75-80 Иванова М.А. Химический демонстрационный эксперимент. –М.:Высшая школа, 2009. – 248с. Чернобельская Г.М. Методика обучения химии в средней школе. – М.: Владос, 2000. С. 81-90. жүктеу/скачать 250,62 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|