Персоналды басқару аудиті

Персоналды басқару тиімділігін анықтау үшін персоналды басқару аудиті жүргізіледі.

Персоналды басқару аудиті – бұл кәсіпорынның кадрлық әлеуетін консультациялық қолдау, Талдамалық бағалау және тәуелсіз сараптау жүйесі, ол қаржы-шаруашылық аудитімен қатар ұйымның кадрлық әлеуетінің оның мақсаттары мен даму стратегиясына сәйкестігін анықтауға мүмкіндік береді; персонал қызметінің және ұйымның басқару құрылымдарының қолданыстағы нормативтік-құқықтық базаға сәйкестігін; ұйым персоналының, оның басшылығының, жекелеген құрылымдық бөлімшелерінің алдында тұрған міндеттерді шешу бойынша кадр жұмысының тиімділігін; ұйымның кадр қызметінің; ұйымда пайда болатын әлеуметтік проблемалардың себептері және оларды шешудің немесе олардың теріс әсерін төмендетудің ықтимал жолдары.

Бұл ретте персоналды басқару аудитінің басты мақсаты ұйымның табыстылығын қамтамасыз ететін маңызды факторлардың бірі ретінде персоналдың қызметін басқару тиімділігін бағалау болып табылады.

Практикада персонал аудиті бір жағынан қаржылық немесе бухгалтерлік аудит сияқты бақылау тәсілі, ал екінші жағынан – еңбек қатынастары саласында туындайтын қандай да бір проблеманы шешуге мүмкіндік беретін басқару құралы болып табылады.

Персоналды басқару аудиті кез келген аудиторлық тексеру үшін жалпыға танылған қағидаттардың негізінде жүзеге асырылады: кәсіпқойлық, Тәуелсіздік, шынайылық, адалдық және объективтілік, халықаралық құқықпен салыстыру.

Персоналды басқару аудитінің объектісі ұйымның еңбек ұжымы, оның өндірістік қызметінің әртүрлі жақтары, ұйымдағы персоналды басқару принциптері мен әдістері болып табылады. Персоналды басқару саласындағы аудиторлық тексеру мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылуы тиіс::

* * ұйымның кадрлық әлеуетін, персоналдың сапалық және сандық сипаттамаларын бағалау;

* * Кадрлық үдерістер мен басқару процедураларының диагностикасы, олардың тиімділігін бағалау.

Кадрлық әлеует аудитінің мақсаты ұйымның жұмыс істеуі мен дамуы үшін қажетті және жеткілікті адам ресурстарының бар-жоғын анықтау болып табылады. Бұл үшін жұмысшылардың нақты құрамын, сондай-ақ персоналдың өзіндік ерекшеліктерін, қызметкерлердің кәсіби маңызды қасиеттері мен сипаттамаларының болуын бағалау қажет.

Кадрлық әлеуетті бағалау:

* * жас, білім беру, жыныстық және басқа да белгілері бойынша қызметкерлердің тізімдік құрамын, табиғи кемуін және оның Ұйымға сәйкестігін талдау;

* * технологиялық процесс персоналының қамтамасыз етілуін бағалауды қоса алғанда, тұтастай және басқару деңгейлері бойынша кадрлық құрамның жинақталуын бағалау;

* * персоналдың білім беру және кәсіби-біліктілік деңгейінің, оның дайындық деңгейінің өндірістік қызмет талаптарына сәйкестігін бағалау.

Мысалы, персоналдың біліктілік коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі

* * кадрлық құрамның құрылымын технология талаптарына және лауазымдар сыныптауышына сәйкестігін талдау;

* • жұмыс уақытын пайдалану туралы деректерді тексеру және талдау;

* * кадрлардың тұрақтамауын және абсентеизмді бағалау, жұмыс күшінің түрлерін, динамикасын, қозғалыс себептерін зерттеу, ұйым ішіндегі орын ауыстырулар ағынын талдау, еңбек тәртібінің жай-күйі;

* * кәсіби емес және біліктілігі аз еңбекпен, ауыр қол еңбегімен айналысатын қызметкерлердің санын динамикада анықтау;

• * еңбек қызметінің әлеуметтік аспектілерін зерттеу (еңбек уәждемесі, кәсіби-біліктілік өсуі, отбасы жағдайы, тұрғын үймен қамтамасыз етілуі және т. б.));

* * санитарлық-гигиеналық, өндірістік және тұрмыстық жағдайлар деңгейі туралы деректерді жинау және талдау);

* * ұйым персоналының басқарушылық, инновациялық әлеуетінің диагностикасы, оның оқуға қабілеті.

Персоналды басқару аудитінің негізгі міндеттері:

• 1. Еңбек нарығындағы жағдайды, қойылған мақсаттардың тұтастығы мен жүйелілігін қоса алғанда, ұйымның ағымдағы стратегиясын бағалау, оларды персоналды басқару қызметі мен барлық деңгейдегі желілік менеджерлер түсінуі.

• 2. Персоналды іріктеу мен жалдауды, персоналды еңбекпен бейімдеу мен пайдалануды, оқыту және кәсіби жылжыту жүйесін талдауды қоса алғанда, персоналды басқару технологиясын бағалау.

• 3. Персоналды басқару бөлігінде ұйымның стратегиялық мақсаттарынан және қысқа мерзімді жоспарларынан қол жеткізілген нәтижелердің ауытқуына ішкі мониторингті жүзеге асыратын, сондай-ақ әртүрлі ұйымдық патологиялардың пайда болуының алдын алатын қолданыстағы ішкі бақылау және контроллинг жүйесінің тиімділігін бағалау.

• 4. Персоналды басқару нәтижелерінің ұйымның сыртқы, ішкі жағдайлық жағдайлары мен стратегиясы жүйесіне сәйкестігін, бір-біріне персоналды басқарудың стратегиялық, желілік және функционалдық деңгейлерінде күш-жігердің сәйкестігін қамтамасыз ету.

• 5. Кадрлық саясаттың ұйымның стратегиялық мақсаттарына сәйкестігін қамтамасыз ету.

• 6. Стратегиялық және жедел жоспарлаудың тиімді жүйесін қалыптастыру, жоспарлардың іске асырылуын бақылау және есепке алу, персоналдың қозғалысын есепке алу, кадр саясатын жүргізу.

• 7. Еңбек нәтижелілігінің көрсеткіштерін, оның жағдайларын бағалау, еңбек ресурстары мен еңбек шығындарын, қызметкерлердің саны мен құрамын, жалақыға қаражатты пайдалануды талдау.

• 8. Кадрлық құрамды оңтайландыру және неғұрлым тиімді әдістер мен рәсімдерді енгізу арқылы басқару құрылымын қайта ұйымдастыру, бағыну мен функционалдық өзара іс-қимылдың функционалдық және әкімшілік деңгейлеріндегі өзгерістерді қабылдаудың оңтайлы ұйымдастырушылық ортасын құру, ақпараттық ағындардың тиімділігін арттыру.

• 9. Қызметкерлердің міндеттері мен жауапкершілігін, олардың ұйым қызметінің тиімділігіне қосқан үлесін нақтылауды қоса алғанда, кадр қызметінің жұмысын бағалау.

• 10. Персоналды басқару саясаты мен стратегиясындағы өзгерістерге қатысты ұсынымдар әзірлеу, кадрларды қалыптастыру мен пайдалануды жақсарту.

Бірнеше факторларға байланысты персоналды басқару аудитінің бірнеше түрін бөледі (кесте. 12.4).

12.4 кесте

Персоналды басқару аудитінің типтерін жіктеу

11. 
    
    
    жүктеу/скачать 336,09 Kb.
    
    Достарыңызбен бөлісу: