­Құр­ғақ­ши­кі­зат­ты­қа­был­дау­жә­не­сақ­тау

6.­Шикі­зат­ты­қа­был­дау­және­сақ­тау
118
сый ым ды лы ғы 1,2-2,5 т ре зин корд тық кон тей нер лер де, сый ым- 
ды лы ғы 1 т бір рет қол да ны ла тын по лиэти лен кон тей нер ле рін де, 
жа бық ва гон дар да, қа ғаз не ме се по лиэти лен қап тар да тү се ді. 
Нат рий кар бо на ты мен би кар бо на ты цис тер на лар да, ре зин-
корд тық кон тей нер лер де, сый ым ды лы ғы 30-50 кг қа ғаз қап тар да 
әке лі не ді. 
Нат рий пер бо ра ты мен пер кар бо на ты ре зин корд тық кон тей-
нер лер де, қа ғаз жә не по лиэти лен қап тар да тү се ді.
СЖҚ ре цеп ту ра ла рын да аз мөл шер де қол да ны ла тын құр ғақ 
ком по не нт тер, мы са лы, КМЦ, оп ти ка лық ағарт қыш тар, три лон Б, 
маг ний суль фа ты, эн зим дер, же ла тин (ка зин), каль ций хло ри ді жә - 
не т.б. сый ым ды лы ғы 50 кг қап тар мен, ме талл не ме се ағаш бөш-
ке лер мен жет кі зі ле ді. 
СЖҚ кә сі по рын да ры ның тұ рақ ты жұ мы сын қам та ма сыз ету 
үшін ши кі зат жет кі зу ші нің ор на ла су қа шық ты ғын ес ке ре оты-
рып, зауыт тар да он күн дік ши кі зат қо ры на есеп тел ген қой ма лар 
са лы на ды. Нат рий три по ли фос фа тын, со да ны, нат рий суль фа тын 
жә не нат рий пер бо ра тын си лос деп ата ла тын те мір бе тон не ме-
се ме талл сақ та ғыш бун кер лер ге тү сі ре ді. Си лос тар дың кө ле мі 
СЖҚ зауыты ның өнім ді лі гі не бай ла ныс ты: жы лы на 30 мың тон-
на өн ді ре тін зауыт тар да си лос тар дың кө ле мі 175 м
3
бо ла ды; жы-
лы на 60 мың тон на – 500 м
3
; жы лы на 100 мың тон на – 600 м
3
.
Қап тар мен бөш ке лер де жет кі зі ле тін құр ғақ ши кі зат ты жа бық 
қой ма лар да сақ тайды. 
СЖҚ зауыт та рын да құр ғақ ши кі зат ты қа жет ті қон дыр ғы лар-
мен жаб дық тал ған ар найы учас ке лер де қа был дайды. Те мір жол 
цис тер на ла ры мен жә не ва гон да ры мен, ав то цис тер на лар мен әке-
лін ген ши кі зат ты, әдет те пнев мо кө лік пен тү сі ріп си лос тар ға та-
сы мал дайды. 
Ре зин корд тық кон тей нер лер ді жә не бір рет пай да ла на тын по-
лиэти лен кон тей нер ле рін ва гон дар дан кран мен не ме се ав то тү-
сір гіш пен тү сі ріп, кә сі по рын тер ри то риясын да қал қа ның ас ты на 
не ме се қой ма ның рам па сы на жи нап қояды. Ол жер ден ши кі зат 
кон тей нер ле рін ыдыс тан бо са ту же рі не апа рып, әрі қа рай пнев-
мо кө лік пен си лос тар ға тү сі ре ді. 
Қап тар ды ва гон дар дан та бан дық тар ға (под дон) тү сі ріп, элект р- 
тү сір гіш пен қой ма ға та сы мал дайды. Қой ма дан тү сір гіш пен бу-
ма дан ажы ра та тын ма ши на ға апа рып, әрі қа рай құр ғақ ши кі зат ты 
пнев мо кө лік пен си лос қа не ме се ті ке лей өн ді ріс ке жі бе ре ді.

6.2.­Құр­ғақ­ши­кі­зат­ты­қа­был­дау­жә­не­сақ­тау
119
Бу ма бұ зыл ған нан кейін бос қап тар ды па кет те гіш ма ши на-
ға апа ра ды, мұн да олар ды сал ма ғы 20-30 кг па кет тер ге прес теп, 
қайта өн ді ру ге жі бе ре ді.
Бос кон тей нер лер мен бөш ке лер ді жи нап, қайта пай да ла ну 
үшін ши кі зат жет кі зу ші зауыт қа жі бе ре ді. 
Құр ғақ ши кі зат тың ең ың ғай лы ыды сы со да та су шы цис тер на-
лар бо лып та бы ла ды, олар ши кі зат ты тиеу, та сы мал дау жә не тү сі-
ру про цес те рін то лық ме ха ни ка лан ды рып, зат шы ғы нын азайтуға 
мүм кін дік бе ре ді. Зат ты тү сі ру жыл дам ды ғын арт ты ру үшін со да 
та су шы цис тер на лар ды аэра ция же лі сі мен жаб дық тай ды. Жаб-
дық тар дұ рыс пай да ла ныл са, 47-50 т құр ғақ зат тар ды пнев мо-
кө лік пен цис тер на дан 1,5-2 са ғат та тү сі ріп, си лос тар ға жі бе ру ге 
бо ла ды. Аэра цияға 0,2 МПа қы сым мен 14-16 м
3
/т ауа жұм са ла ды.
Со да та су шы цис тер на дан құр ғақ ши кі зат ты тү сі ру дің сыз ба-
сы 9-су рет те көр се тіл ген. Цис тер на ға (1) иіл гіш жең тү тік (3), ал 
шту цер ге (2) зауыт же лі сі нен сы ғы лған ауа шлан гы сы жал ға на-
ды. Бе кіт кіш ар ма ту ра ашыл ған соң ши кі зат тү сі рі ле бас тайды, 
сы ғыл ған ауа цис тер на ға бе рі ле ді, құр ғақ зат тар аэра цияла нып, 
ауа ағы ны мен бір ге цис тер на дан қой ма си лос та ры на (4) не ме се 
ком по зи ция дай ын дайт ын бө лім нің үлес тір гіш бун кер ле рі не жі-
бе рі ле ді. Си лос тар дың үс тін де ат мос фе ра ға шы ға ру ал дын да та-
сы мал да ғыш ауаны шаң нан та зар ту үшін жең дік сүз гі лер (5) мен 
жел дет кіш тер (6) ор на лас ты ры ла ды. 
Ва гон да ғы ши кі зат ты пнев мо тү сір гіш тің кө ме гі мен тү сі ріп 
ала ды (10-су рет). Тарт қыш қон дыр ғы ны (1) ва гон ға кір гі зіп қо са-
ды. Ва куум ды су-са қи на лы сор ғыш та (4) тү зі ле тін сұйы лтыл ған 
ауа ның әсе рі нен ши кі зат тұн дыр ғыш ка ме ра ға (2) та сы мал да на-
ды, одан шнек тік қуат тан дыр ғыш тың (5) кө ме гі мен оны пнев мо-
бұ ран да лы сор ғыш тың (7) қа был да ғыш бун ке рі не (6) апа рып, әрі 
қа рай ауа мен ара ла са тын ка ме ра ға жі бе ре ді. Алын ған аэро қос па-
ны сы ғыл ған ауа ның кө ме гі мен қой ма си лос та ры на не ме се үлес-
тір гіш бун кер лер ге тү сі ре ді. 
Мұн дай нұс қа ның кем ші лі гі – өнім ді лі гі тө мен, тү сі ру уақы-
ты ның ұзақ ты ғы, ва куум ды су-са қи на лы сор ғыш ар қы лы зат тың 
көп мөл шер де жо ға луы.
Оған қа ра ған да қа был да ғыш қон дыр ғы да ва куум ту ды ру мен 
қа тар ши кі зат ты та сы мал дау жо лын да сы ғыл ған ауаны ай дайт ын 
ауа үр ле гіш тің кө ме гі мен ва гон нан зат ты тү сі ру тиім ді рек бо лып 
та бы ла ды.

6.­Шикі­зат­ты­қа­был­дау­және­сақ­тау

жүктеу/скачать 3,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: