Тапсырма номері
CR557Q12
Когнитивті процесс
Бірнеше дереккөздері негізінде ақпаратты
жинақтау және қорытынды тұжырымдау.
Жауаптар формасы
күрделі көптік таңдау (компьютермен
автоматты түрде тексеріледі)
Деңгейі
5
№6-АШЫҚ ТАПСЫРМА
PISA-2018
Сиыр сүті
8/9-шы сұрақ
Денсаулық туралы мақалалар
Сол жақта берілген «Сиыр сүтіне
«Жоқ!» деңіз» мәтіннің ақпараттын
пайдаланыңыз. Сұрақтың жауабы
ретінде
дұрыс
жауап
нұсқасын
белгілеңіз.
Күнделікіт тамақтанудағы сүттің орны
туралы екі мәтін авторларының пікірі
әртүрлі.
Қандай негізігі мәселе бойынша
авторлар
бір-бірімен
мүлдем
келіспейді?
o
Адаманың
тамақтану
рационындағы сүттің рөлі және
сүттің денсаулыққа тигізер
әсері
o
Сүттегі
минералдар
мен
витаминдер саны
«Сиыр сүтіне «Жоқ!» деңіз»
Денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі репортер,
доктор Р. Гарза
Сиыр сүті Америка Құрама Штаттарында көптеген
адамдардың өмірінде үлкен рөл атқарады. Сәбилер
бөтелкемен сүт ішеді. Балалар сүт қосып жүгері
қауызын жейді. Тіпті ересектердің өзі ара тұра бір
стақан салқын сүт ішіп отырады. Иә, сиыр сүті бүкіл
әлемде адамдардың тамақтануында маңызды орын
алады . Алайда, танымал американдық жарнамалық
слоганда айтылғандай көптеген зерттеулер сиыр сүті "
адам ағзасына еш бір жақсылық әкелмейтін де шығар»
деген ойда. АҚШ ауыл шаруашылығы министрлігі, сүт
өнімдері жөніндегі Америка кеңесі, сүт өнімдері
қоғамдастығы және басқа да ұйымдар көп жылдар бойы
сүтті пайдалануды насихаттау үшін тынымсыз еңбек
етті . Олар ересек адамдарды күніне кем дегенде үш
стакан сүт ішуге шақырады. Алайда соңғы он жылда
жүргізілген кейбір зерттеулер сүттің сүйектерді
нығайту қабілетіне, сондай-ақ сүттің пайдасы туралы
басқа да мәлімдемелерге күмән келтірді . Зерттеу
нәтижелері сізді таң қалдырады . 2014 жылдың қазан
айында "Британдық медициналық журнал" (British
Medical Journal) журналында сиыр сүтін ішудің әсері
туралы ең заманауи және маңызды зерттеулердің бірі
жарияланды. Бұл зерттеудің нәтижелері сүтті пайдалану
туралы бірқатар қорытынды жасауға мүмкіндік берді .
o
Сүт өнімдерінің күнделікті
тұтынуға арналған ен жақсы
түрі
o
Сүтпен байланысты сұрақтарда
қай ұйым жетекші эксперт
болып танылады?
Осы зерттеу аясында Швецияда 100 000-нан астам адам
20-30 жыл бойы бақылауда болды.
Зерттеушілер сүт
ішетін әйелдер жиі сүйек сынуынан зардап шегетінін
ашты. Бұдан басқа, сүт ішкен ерлер мен әйелдер жүрек
пен қан тамырлары және рак ауруларына осал келеді
екен. Бұл таңқаларлық нәтижелер басқа зерттеулердің
нәтижелеріне ұқсас. Медицина бойынша жауапты
дәрігерлер комитеті (PCRM-the Physicians Committee for
Responsible Medicine) сүтті тұтынумен байланысты
денсаулық мәселелері туралы өз пікірін білдірді.
Комитеттің айтуынша, сүт және сүт өнімдері "сүйекке
не аз ғана пайда әкеледі немесе оның мүлдем еш
пайдасы жоқ". Медицина бойынша жауапты дәрігерлер
комитеті (PCRM) әрі қарай, сүтті пайдалануға
байланысты нақты мәселелерді сипаттайды:
"Сүт өнімдеріндегі сүт протеиндері, сүт қанты, майлар
мен қаныққан майлар балаларға қауіп төндіреді және
семіздіктің беталуына, қант диабеті мен жүрек
ауруларының пайда болуына ықпал етеді ". Бұл
маңызды мәлімдеме. Оларды растау үшін қосымша
зерттеулер қажет. Дегенмен, сүт ішу біздің ағзамызға
бұрын айтылғанна гөрі пайдасы аз екенін дәлелдейді.
Егер бұл айтылғандардың бәрі даусыз фактілер болса,
онда сиыр сүтіне "жоқ" дейтін уақыт келді
.
Бұл тапсырмада оқушыдан күнделікті рациондағы сүттің рөлі осы екі веб-парақшасында
қалай сипатталатынын түсінуді қажет етеді.
Оқушы авторлардың пікірі қарама-қайшы келетін
негізгі мәселені анықтауы керек.
Бұл тапсырма "қарама- қайшылықтарды анықтау және жою"
тапсырмалар қатарына жатады, бірақ ол PISA-2018 халықаралық зерттеуінің апробациялық
кезеңінде ұсынылған көптеген басқа тапсырмалардан оңайырақ, өйткені тапсырманың
тұжырымдамасында қарама- қайшылық бар екендігі туралы айтылған.
Егер оқушыға алдымен
қарама- қайшылықтың бар-жоғын анықтау керек болса, одан кейін оны тауып, содан кейін бұл
қарама- қайшылықты қалай жоюға болатынын анықтау керек болса, онда мұндай
тапсырмалардың күрделілігі арта түседі.
Бұл тапсырмада дұрыс жауап нұсқасы «А», яғни
«Адаманың тамақтану рационындағы сүттің рөлі және сүттің денсаулыққа тигізер әсері»
Достарыңызбен бөлісу: |