КОЛЛАБОРТИВТІ БІЛІМ БЕРУ ОРТАСЫНДАҒЫ ЦИФРЛЫ ПЕДАГОГ:
ӘЛЕМДІК ТӘЖІРИБЕ, ИННОВАЦИЯЛЫҚ ӘДІСТЕМЕ
ЦИФРОВОЙ ПЕДАГОГ В КОЛЛАБОРАТИВНОЙ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ СРЕДЕ:
МИРОВОЙ ОПЫТ, ИННОВАЦИОННЫЙ МЕТОД
255
түзетіліп, алдын алу шаралары қолға алынбаса, балалардың мектепте оқуы қиынға соғады.
Сондықтан баланың айналасындағы адамдармен қарым
-
қатынасы қиындайды.
Бөбек жайдағы балалармен мектепке дейінгі және мектептен кейінгі түзету жұмыстарының
мәселесін Левина, Г.В. Чиркина, Л.Ф. Цпирова, В.К. Воробьева, О.Е. Грибова, Г.И. Жаренкова
(Ресей), А.И. Семенова, М.А. Кавгенко, Е.Н. Коботович (Украина), Л.Р. Муминова
(Өзбекстаннан), М.К. Грушевская (Қазақстаннан) қарап, зерттеді. Кейінірек оны Қ.Қ. Өмірбекова,
Г.Б. Ибатова, Г.Н.Төлебиева еңбектерінде қарастырылған. Бірақ бұл осы уақытқа дейін қазақ тілді
балаларды түзету, оқыту мәселесі ғылыми тұрғыдан зерттелмеген [2]. Cөйлeу тілінің дaмымaуы
әртүрлі дeңгeйдe кeздeceді. Aлғaшындa Р.E.Лeвинa жaлпы cөйлeу тілі дaмымaуын үш дeңгeйгe
бөлді. Кeйіннeн Т.Б.Филичeвa 4
-
ші дeңгeйді cипaттaп қocaды.
Сөйлеу тілінің жалпы дамуының
бірінші
кезеңінде
тілдің
мүлдем
қалыптаспағаны
байқалады.
Оларды
мылқау
балалар
деп
атайды.
Бұл
деңгейдегі
балаларда
сөйлеген
кезде
анық
көрінетін
тіл
кемістігі
бар:
тілдерін
бүлдіреді,
дауыстарға
еліктейді,
өз
сөздерін
және
күнделікті
әдеттерінде
қолданады,
сөйлемде
анық
айтылмайды
және
ол
өзгермейді.
Қолдарын
қимылдатып,
ым
-
ишара
арқылы
ойынды
түсіндіруге
тырысады.
Сөздік қоры өте шектеулі балалар заттың, қимылдың сыртқы көрінісі немесе олардан
шыққан дыбыстардың ұқсастығына қарай былдырлаған тілінде бәрін атайды, саусақтармен
түсіндіреді. Мысалы: «дудут»
-
машина, жүрді, барды, т.б. Ол зат атауының орнына бір мезгілдегі
іс
-
әрекетті білдіретін зат есімнің ауыстырылған жағдайда жиі байқалады. Мысалы: «қалам»
-
қарындаш, жазу, сурет салу; «Тай»
–
шай, жеу дегенді білдіреді.
Көп жағдайда мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған білім беру бағдарламасының
аяқталуы мектеп алдындағы арнайы білім беру мекемесіндегі логопедиялық жұмыстың сәттілігіне
байланысты. Мұндай балалармен жақсы жұмыс істеу үшін логопедтің тілінің даму себептері,
логопедиялық топтарға заманауи көзқарас туралы көп ақпарат болуы керек.
Логопедиялық жұмысты негіздеу мақсаты тілі жетілмеген балалардың тілін дамытуға
бағытталған. Мен сіздермен қолдануға болатын практикалық құралдармен бөліскім келеді.
Оқыту жұмысын ұйымдастырудың бірінші формасы
–
ынтымақтастық. Топта 8
-
12 баладан
аспауы керек. Үш тілді дамытуға арналған ұйымдастырылған оқу іс
-
әрекеті балалар үшін
аптасына 4
-5 -
1 рет, ұзақтығы 20
-
25 минут, ал 5
-
6 балалар үшін аптасына 2 рет, ұзақтығы 25 30
минуттан басталады. Тіл триадасын дамыту үшін ұйымдастырылған барлық оқу іс
-
әрекетінде
алған білім күнделікті барлық қалыпты кезеңдерінде: киіну, жуыну және шешіну, тамақтану,
ұйықтауға дайындалу, ойнау және жүру.
Әдістеменің педагогикалық артықшылығы мынада: орта мектепте балаларды үшінші тілге
үйрету көптілді халықтың негіздерін қалыптастырудағы маңызды бастапқы кезеңдердің бірі
болып саналады. Үш тұғырлы тіл әдістемелік материалдың мазмұнына сүйене отырып, бала оқып
жатқан тілдегі сөздерді, дыбыстарды, сөйлемдерді дұрыс айту, сөздік қорын жинақтау, ана тілінде,
ауыз екі сөйлеу тілін түсіну және қабылдау және жеңіл пікірталастарға қатысу қабілеті дамиды.
Әдістеменің педагогикалық құндылығы мектеп оқушыларының қазіргі қоғамда
қолданылатын тілді бақылауымен анықталады. Халықаралық қарым
-
қатынаста ана тілін ғана емес,
шет тілін меңгеру ақыл
-
ойдың, сезімнің, адамдықтың дамуымен тығыз байланысты.
Тілдік дағдыларды дамытудың мазмұны мектепке дейінгі ұйымдардағы тәрбие мен оқыту
бойынша оқу материалында
анықталған. Білім беру мекемесінің мақсаты
–
вербалды және
вербалды емес қарым
-
қатынас құралдарымен қоршалған ортада адамдармен тіл табыса алатын
орта мектеп тұлғасын тәрбиелеу.
Ұйымдастырылған оқу іс
-
әрекетіне қойылатын негізгі талаптар: үш тілде өткізілетін жалпы
лексикалық дамытуға 5
-
10 минут жалпы уақыт (сергіту уақыты, пікірталас, дидактикалық
ойындар, тіл және фонетика бойынша дайындыққа бөлінген, жаттығулар мен жаттығулар).
Бaлaлaрғa тілдің үштұғырлығын үйрeту әдіcтeмecі
Aғылшын тілін үйрeту әдіcтeмecін тaңдaу бaрыcындa қaй жacтaғы бaлaлaрғa aрнaп
әзірлeнгeндігін ecкeру қaжeт.
Достарыңызбен бөлісу: |