ПОӘК 042-14-1-05. 01. 20. 60/03-2010 №1 басылым орнына

2 Дәрістер

Дәріс 1

2 Отындардың түрлері.

3 Отындардың құрамы.

4 Жағу процесіне тигізетін күлдің әсері.

5 Отынның жану жылулығы.

6 Калориметрлік қондырғы.

7 Калориметрлік қондырғының құрлысы.
Отын деп жанғыш заттарды көп мөлшерде жылу алуға пайдалануды айтады. Отындар органикалық, органикалық емес болып бөлінеді. Органикалық отындардың негізі өсімдіктен пайда болған отындар. Отындар қатты, сұйық және газ тәрізді болып бөлінеді. Қатты отындарға мыналар: көмір, шымтезек, ағаш, шөп тәрізділер, сұйық отындарға: мұнай, қара май, бензин, дизель отыны т.б., ал газтәрізділерге: табиғи, домна, генератор газдары жатады.

Кезкелген қатты және сұйық отындар: көміртегінен С, сутегінен Н, күкірт S сияқты жанғыш элементтерден тұрады

Отындық күкірттің үш түрі бар: отын құрамында органикалық S₀, ал колченданды күкірт S_к және сульфатты күкірт S_л отын күлінің құрамында болады.

Органикалық және колчеданды күкірт тез жанады, сульфатты күкірт күлдің құрамына өтеді. Күкірттің жану өнімі қазанның қабырғасына қатты және ол адамның тыныс жолдарына зиянды әсер етеді.

Күл деп отынның жану нәтежесінде алынған, жанбай қалған қатты қалдық. Күл отынның жануын тежейді. Ол бу қазандығының газ жолдарын ұстап қалады және жылу беттерінің тозуына және айналадағы ортаның кірленуіне әкеп соғады.

Отынның жану жылулығы

1 - калориметрлік бомба; 2 - суы бар ыдыс; 3 - термостат;

4 - араластырғыш құрылғы; 5 - термометр;

6 - араластырғыш құрылғының жұмысқа қосу механизмі.

Бу қазандықтың оттығында 1кг отынның толық жануы кезінде бөлінетін жылуды төменгі жану жылулық деп атайды.

,

(1)

Отынның әртүрлі сорттары үшін, төменгі жану жылулық үлкен диапазонда (аралықта) өзгереді.

2 Отындардың түрлерін атаңыз.

3 Отындардың құрамын атаңыз.

4 Жағу процесіне тигізетін күлдің әсері қандай?

5 Отынның жану жылулығы деп нені айтады?

6 Калориметрлік қондырғы не үшін қажет?

7 Калориметрлік қондырғының құрлысын сызып көрсетіңіз.
Қолданылған оқулықтар

1. 
   Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б. 250-254.
   
2. 
   Резников М.И.«Котельные установки электростанций» - М. Энергоатомиздат., 1987. - б. 20-26.
   
3. 
   Сидельковский Л.Н., Юренев В.Н. «Котельные установки промышленных предприятий» - М.Энергоатомиздат., 1988. - б. 14-32.