Практикалық сабақта және білім алушының оқытушы басшылығымен орындайтын (БӨЖО) есептер мен жаттығулар

1.0,0125 моль затты 125г бензолда еріткенде оның кристалдану температурасы 0,512 төмендеген, бензолдың криоскопиялық константасын есептеу керек. Жауабы 5,12.

2.15г хлороформды 400г эфирде еріткен, оның эбуллиоскопиялық константасы 2,12, сонда қайнау температурасы 0,665 - қа көтерілген. Хлороформның молекулалық массасын анықтау керек. Жауабы 119,5.

3.155,18г ерітіндеде 5,18г зат ерігенде оның кристалдануы – 1,39С-та. Судың криоскопиялық константасы 1,86. Еріген заттың молекулалық массасын есептеу керек. Жауабы 46.

4.Сірке қышқылының кристалдану температурасы 16,65С , ал криоскопиялық константасы 3,9. 0,1 моль зат 125г сірке қышқылында еріген болса, ерітіндінің кристалдану температурасын есептеу керек.

Жауабы 13,53С.

5.Егер 0,6г затты 40г эфирде ерітсе, ол 36,13С градуста қайнайды. Эфирдің қайнау температурасы 35,6С , ал эбуллиоскопиялық константасы 2,12. Еріген заттың молекулалық массасын анықтау керек. Жауабы 60.

6.Еріткіштің эбуллиоскопиялық және криоскопиялық константасы деген не?

7.100С - де су буының қысымы 1,0132510⁵ Па. 4% - ті мочевина ерітіндісі бетіндегі буының осы температурадағы қысымын есептеу керек. Жауабы 1,0008510⁵ Па.

8.100С температурада 10% - ті қант ерітіндісінің буының қысымын есептеу керек. Жауабы 100,7кПа.

9.25С температурада су буының қысымы 3167 Па. Осы температурадағы 90г глюкозасы бар 450г ерітінді буының қысымын анықтаукерек.

Жауабы 3090Па.

10.20С температурада су буының қысымы 2338 Па. Буының қысымы су буы қысымынан 18,7 Па кем болатын ерітінді дайындау үшін 720г суда неше грамм қант еріту керек және ерітіндідегі қанттың пайыздық мөлшері қанша екенін есептеу керек. Жауабы 109г; 13,15%.

11.10С температурада су буының қысымы 1228 Па. Осы температурада буының қысымы 1200Па болатын ерітінді дайындау үшін 23г глициринді судың қандай мөлшерінде еріту керек. Ерітіндідегі глицириннің пайыздық мөлшерін есептеу керек. Жауабы 193г және 10,65%.

12.Екі ерітіндіден тұратын жүйеде қандай жағдайларда осмос пайда болады және оның интенсивтігі мен бағыты немен анықталады? Жүйе осмостық тепе-теңдікке қалай келеді?

13.Осмостық қысым деген не және оны қандай құралдарда анықтайды?

14.Осмостық қысым қандай факторларға тәуелді және бұл тәуелділік қандай теңдеумен көрсетіледі?

15.Қай жағдайда бірдей температурада бейэлектролиттер ерітінділері бірдей осмостық қысым көрсетеді және ондай ерітінділер қалай аталады? Қай ерітінді екіншісіне қатысты а) гипертонды; б) гипотонды деп аталады? Қай ерітінді жағына қарай осмос бағытталады?

16.Өсімдіктер осмос арқылы суды жұтқанда ішкі клеткаларда (жасушаларда) осмос қысымы пайда болады, сондықтан өсімдік ұлпалары (ткани) тығыз болады ( тургор). Қай жағдайларда осы тығыздық азая бастайды және өсімдіктер семеді ? Тургор ненің арқасында қайта орнына келеді?

17.Молярлы концентрациялары 0,1; 0,8; 0,025 моль/л болатын бейэлектролит ерітінділерінің 0С температурадағы осмостық қысымдары нешеге тең? Жауабы 2,26910⁵ ; 1,81510⁵ ; 5,67210⁴ Па.

18.Бейэлектролит ерітінділерінің 27С температурадағы осмостық қысымдары, егер V және n а) 0,5л және 0,16 моль ; б)125 мл және 0,05 моль тең болса, қанша болады? Жауабы 7,9810⁵ және 9,97 10⁵ Па.

19.Көлемдері 1 л 23г этил спирті не 36г глюкозасы бар бейэлектролит ерітінділерінің 27С температурадағы осмостық қысымдары қанша болады? Жауабы 1,246 10⁵ және 4,986 10⁶ Па.

20.0С температурада мочевина ерітіндісінің осмостық қысымы 6,8 10⁵ Па болса, 1 л ерітіндідегі оның массасы қанша? Жауабы 18,0г.

Практикалық сабақта және білім алушының оқытушы басшылығымен орындайтын (БӨЖО) есептер мен жаттығулар

10. Электролиттер. Электролиттік диссоциация. Диссоциация дәрежесі және константасы 11. Күшті электролиттер теориясы туралы түсінік. Активтілік 12. Судың диссоциациялануы. Судың иондық көбейтіндісі. Сутектік, гидроксидтік көрсеткіштер: рН, рОН. Ерігіштік көбейтіндісі. Электролиттер ерітіндісіндегі алмасу реакциясы.
1. Май қышқылының диссоциация константасы 1,510^5 болса, оның 0,005М ерітіндісінде диссоциация дәрежесі қанша? Жауабы 0,055.

2. Құмырсқа қышқылындағы сутегі ионы концентрациясын есептеу керек, егер  = 0,03. Жауабы 6 10^3.

3. Көмір қышқылының бірінші саты бойынша 0,1н. ерітіндідегі диссоциация дәрежесі 2,1110^3. Диссоциация константасы мен рК мәнін анықтау керек.

Жауабы 4,510^7.

4. 0,1н. сірке қышқылының диссоциация дәрежесі 1,3210^2 . Азотты қышқылдың қай концентрациясында оның диссоциация дәрежесі де сондай мәнге тең болады? Жауабы 2,3 моль/л.

5. 2,1г КОН 250г суда ерітілсе, онда ол ерітінді 0,519С қатады. Осы ерітіндінің изотонды коэффициентін анықтау керек. Жауабы 1,86.

6. 200г суда 0,53г натрий карбонаты бар ерітінді 0,13С кристалданса, тұздың диссоциация дәрежесі қанша болады? Жауабы 0,9.

7.450г суда 0,05моль натрий сульфаты ерітілген, осы ерітіндінің 100С температурадағы бу қысымы 100,8 кПа ( 756,2 мм сын.бағ.). Натрий сульфатының диссоциация дәрежесі қанша болады? Жауабы 0,75.

8. 1л 0,01М сірке қышқылында 6,2610²¹ оның молекуласы мен иондары бар. Сірке қышқылының диссоциация дәрежесі қанша болады? Жауабы 0,04.

9. 0,1н. калий хлориді ерітіндісінде диссоциация дәрежесі 0,80. 17С температурада оның осмостық қысымы қанша? Жауабы 434 кПа.

10. 0С температурада 0,04 моль/л ерітіндінің осмостық қысымы 2,17810⁵ Па. Эксперимент бойынша табылған диссоциация дәрежесі 0,7. Электролит неше иондарға ыдырайды? Жауабы 3.

11. Мыс сульфатының диссоциация дәрежесін анықтау керек, егер оның изотонды коэффициенті 1,7болса. Жауабы 70%.

12. 200 мл ерітіндіде 11,2г кальций хлориді бар, оның изотонды коэффициенті 2,5. 17С температурада оның осмостық қысымы қанша?

Жауабы 3,04 МПа.

13. 12г натрий гидроксидін 100г суда еріткенде оның қайнау температурасы 2,65С көтерілді. Осы мәндерге натрий гидроксидінің қандай диссоциация дәрежесі сәйкес болады? Жауабы 70%.

14. Эквивалентінің молярлы концентрациясы 1,0моль/л болатын қымыз қышқылының І саты бойынша диссоциациясының диссоциация дәрежесі 23,3%. Қышқылдың қандай концентрациясында  = 0,9 болады?

Жауабы 0,06моль/л.

15. 1л ( =1,0013г/мл) ерітіндіде 1,78г кальций хлориді бар. Молярлы және моляльды концентрацияларын тауып, салыстырып, қорытынды жасау керек. Егер f( Ca²⁺) =0,57 және f(Cl^) = 0,87 болса, осы ерітіндінің иондық күші мен иондардың активтілігін есептеу керек.

Жауабы 0,016моль/кг және 0,016моль/л; 0,048;

16. Егер f( Cu²⁺) =0,675, f(SO₄^2) = 0,660 болса, мыс сульфаты ерітіндісінің концентрациясы 0,02 моль/л болса, сонда ерітіндінің иондық күші және иондардың активтігі қанша болады ? Жауабы 0,08; 0,0135; 0,0132.

17. Активті концентрация деп не активтілік деп қандай шамаларды айтады? Олар аналитикалық канцентрациялармен қандай қатынаста?

18. Бір зарядты иондары бар бинар электролиттер үшін Дебай және Гюккель формулалары қалай жазылады?

19. Ерітіндінің иондық күші деген не және ол қалай анықталады? Ерітіндіде болатын басқа иондар санына, әр ионның концентрациясы мен зарядына байланысты иондық күштің мәні қалай өзгереді?

20. Ерітіндіде кальций нитраты және хлориді болса, олардың концентрациялары сәйкесінше 0,01 және 0,05 моль/л болса, осы ерітіндінің иондық күші қанша болады? Жауабы 0,16.

21. Гидроксид-иондарының концентрациялары (моль/л): а)10^4 ; б)3,210^4; в) 3,210^-11 болатын сулы ерітінділерде сутегі ионының концентрациясы және ерітінді рН – ы нешеге тең?

22.Н⁺ иондарының концентрациялары (моль/л): а)10^4 ; б)3,210^4 ;

в) 3,210^-11 болатын сулы ерітінділерде ерітінді рН – ы нешеге тең?

23. Сутегі иондарының концентрациясы ( моль/л): а)10^4 ; б)3,210^4 ;

в) 3,210^-11 болса, гидроксид иондарының концентрациясы және рОН мәні қанша болады?

24.0,01н. сірке қышқылының диссоциация дәрежесі 0,042 болса, рН мәні қанша болады?

25. Егер рН мәні 6,2 болса, ерітіндінің H⁺ және ОН^- мәндері қанша болады?

26. Қандай жағдайларда әлсіз электролиттер де күшті электролиттер сияқты әрекеттесуші массалар заңына бағынбайды? Бұл жағдайларда да ол заң қолданылытындай болу үшін диссоциация константасын К_D қалай түрлендіруге болады?

27. Егер с (Н⁺) 0,1; 0,001; 10^7 және 10^10 моль/л; с(ОН^ ) 0,01; 10^11 моль/л болса, ерітінділердің рН қанша болады?

28. Ерігіштік көбейтіндісі деген не? Оның мәні заттардың қандай қасиеттерін сипаттайды? Қандай жағдайларда тұнба түзіледі, ериді және ерітіндімен тепе-теңдікте тұрады?

29. Қиын еритін бинарлы, үш ионды, төрт ионды , бес ионды электролиттерде ерігіштік көбейтіндісі (ЕК) мен ерігіштік (S) өзара қалай байланысты? Егер заттың қанық ерітіндісіне біртекті ион енгізсе, ол оның ерігіштігіне қалай әсер етеді? Қандай жағдайларда тұнба комплекс қосылыс түзіп, ериді?

30. Мына заттардың қанық ерітіндісін бір-біріне қосса, тұнба түзіле ме: SrCl₂ және CaSO₄ ; CaCl₂ және SrSO₄ ; Мына тұздардың қайсысы көбірек ерігіш және неше есе ерігіштігі бір-бірінен көп: CaSO₄ не BaSO₄; CaCO₃ не BaCO₃ ; PbI₂ не PbCl₂ . PbCl₂ тұнбасына КІ ерітіндісін қосса, PbI₂ тұнбасы түзіле ме?

31. Егер PbI₂ қанық ерітіндісінде иодид ионының концентрациясы 1,310^3 моль/л болса, осы ерітіндідегі қорғасын ионының концентрациясы қанша болады? Жауабы 0,6510^3 моль/л.

32. 250 мл PbCl₂ қанық ерітіндісінде қорғасын ионының мөлшері 410^3 моль болса, сонда хлор ионының осы ерітіндідегі концентрациясы және PbCl₂ ерігіштігі қанша? Жауабы 3,210^2 моль/л; 1,610^2 моль/л.

35. Егер ЕК_Ag2CO3 = 6,1510^12 болса, қанық ерітіндіде әр ионның концентрациясы қанша болады? Жауабы 2,3010^4 моль/л; 1,1510^4 моль/л.

36. 10л Mg₃(PO₄)₂ қанық ерітіндісінде 3г тұз болса, оның ерігіштігі және ерітіндідегі әр ионның молярлы концентрациясы қанша болады?

Жауабы 1,1410^3; 3,4210^3 моль/л және 2,2810^3 моль/л.

37. СаСО₃ (г/л) тұзының таза судағы және концентрациясы 0,1моль/л болатын соды ерітіндісіндегі ерігіштігін есептеп, салыстырыңдар.

Жауабы 710^3 және 4,810^6 г/л.

38. Көлемдері бірдей және эквиваленттерінің молярлы концентрациялары 0,001моль/л болатын SrCl₂ және K₂SO₄ ерітінділерін араластырғанда SrSO₄ тұнбасы түзіле ме?

1.Қай тұздар гидролизге ұшырайды? Олардың гидролиз теңдеулерін жазу керек: K₂SO₄, Na₂Se, BaS, LiCl, NH₄NO₃, ZnCl₂, K₂SO₃, Na₃PO₄, HCOOK, NH₄ClO₄, KBrO, CuSO₄, Bi(NO₃)₃ .

2.Мына тұздар ерітінділерін бір- бірінен индикатор арқылы ажыратуға бола ма: NaClO₄ және NaClO; KClO₃ және NaAsO₃; BeCl₂ және BaCl₂; KJ және NH₄J; Na₂CO₃ және Zn(NO₃)₂ ?

3.Орта тұздарға қарағанда гидро- не гидроксотұздар гидролизге көбірек ұшырауы мүмкін бе? Мысал келтіріп,түсіндіріңдер.

4.Қандай тұздар гидролизге сатылап түседі? Саты саны неге байланысты және гидролиз интенсивтігі бірінші сатыдан соңғы сатыға қарай қалай өзгереді?

5.Гидролиз дәрежесі деген не, оған қандай факторлар әсер етеді? Оның мәнін қалай көтеруге не азайтуға болады?

6,Концентрациялары бірдей және бірдей температурада жүрген мына тұздар гидролизін гидролиз дәрежесі өсу ретімен орналастыру қажет:

CH₃COONa, HCOOK, NaCN, KNO₂

6.Висмут және сурьма тұздарының ерітіндісін дайындағанда қышқыл қосады. Неге?

7.Гидролиз константасы (К_г) деген не? Оның мәні тұздар табиғатына, ерітінді концентрациясына, температураға тәуелді ме? Әр түрлі тұздар үшін К_г мәнінің көп не аз болуы неге байланысты?

8.Екі тұздың ерітіндісін араластырғанда неге өзара бір-бірінің гидролизін күшейтеді? Кез келген тұздар жұбы осындай эффект бере ме?

9.Молярлы концентрациялары 0,1 моль/л NaNO₂ және HCOOK ерітінділерінің гидролиз дәрежелерін есептеу керек.

Жауабы 1,610^-5 және 2,410^-5 .

10.0,1 моль/л NH₄Cl тұзы ерітіндісінің гидролиз дәрежесі және гидролизденген тұз концентрациясын есептеу керек.

Жауабы 7,4510-⁵ және 7,4510^-6 моль/л.

11.Бір негізді қышқыл мен сілтілік металл тұзының 0,1 моль/л ерітіндісінің гидролиз дәрежесі 0,04% тең. Осы тұздың гидролиз константасы мен тұз түзген қышқылдың диссоциация дәрежесін есептеу керек.

Жауабы 1,9610^-11; 510^-4.

12.0,5 моль/л ZnCl₂ тұзының I саты бойынша жүрген гидролиз процесі үшін гидролиз дәрежесін h (ZnCl₂) есептеу керек, егер К_D(ZnOH+) = 1,510^-9.

Жауабы 3,710^-3.

13.0,1 моль/л NH₄Br тұзының гидролиз дәрежесін және рН мәнін есептеу керек. Жауабы 7,4510^-5 және 5,13.

14.0,1М натрий ацетаты ерітіндісінің дисоциация дәрежесі және осы ерітіндінің рН қанша? Жауабы 5,510^-10 және 8,9.

15.0,02н Na₂CO₃ тұзының I саты бойынша жүрген гидролизі үшін ерітінді рН-ын есептеу керек. Жауабы 11,66.

16.0,01М КF ерітіндісі үшін гидролиз константасын, гидролиз дәрежесін және рН анықтау керек. Жауабы К_г = 1,510^-11; h = 3,910^-5; рН = 7,59.

17.0,1М және 0,001М KCN ерітінділерінің гидролиз дәрежесін және рН есептеу керек. Жауабы h = 1,1210^-2; рН = 11,05; және h = 0,107; рН = 10,03.

18.0,1М бір негізді органикалық қышқылдың натрий тұзының гидролизінің рН = 10 болса, осы қышқылдың диссоциация константасы. Жауабы К_d = 10^-7.

19.Мына тұздардың NaCN, NaNO₂, Cr(NO₃)₃ гидролизінің ионды-молекулалық теңдеулерің жазып, ортасын көрсетіңдер.

20.0,1М натрий карбонаты ерітіндісінің гидролиз константасын мен дәрежесін және ерітіндісінің рН-ын еспетеу керек.

Жауабы К_г = 2,110^-4; h = 4,710^-4; рН =11,7.

1. Тотықтырғыштар – жай заттар болса:

Мына реакциялар үшін электрондық кестені құрып, теңдеулерді аяқтау керек:

1. SO₂ + Br₂ + H₂O → H₂SO₄ + …

2. Mn(OH)₂ + Cl₂ + KOH → MnO₂ + …

3. FeSO₄ + Br₂ + H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + …

4. S + Cl₂ + H₂O → H₂SO₄ + …

5. H₂S + Cl₂ + H₂O → H₂SO₄ + …

6. NH₃ + O₂ → NO + …

7. MnO₂ + O₂ + KOH → K₂MnO₄ + …

8. K₂MnO₄ + Cl₂ → KMnO₄ + …

2. Тотықтырғыштар - оттекті қышқылдар және олардың тұздары болса:

Тотықтырғыш ретінде көбінесе жоғарғы тотығу дәрежесіне сәйкес не жоғарырақ тотығу дәрежесіне сәйкес элементтер атомдары кіретін қышқылдары мен тұздары болады. Мысалы, KМnO₄, K₂Сr₂O₇, K₂СrO₄, HСlO₄, H₂SO₄, НNO₃, сонымен бірге HClО₃, HBrО₃, HJО₃. Азот қышқылы азот оксидтеріне дейін тотықсызданады.

1. S + HNO₃ → H₂SO₄ + …

2. Р + HNO₃ → Н₃РO₄ + …

3. С + HNO₃ → СO₂ + …

4. Н₂S + HNO₃ → H₂SO₄ + …

5. Ag + HNO₃ → AgNO₃+ …

6. Au + HNO₃ + HCl → H[AuCl₄] + …

7. Sn + HNO₃ → H₂SnO₃ + …

8. As₂S₃ + HNO₃ → H₂SO₄ + H₃AsO₄ + …

9. KМnO₄ + K₂SO₃ + H₂O → K₂SO₄ + …

10. KМnO₄ + HJ + H₂SO₄ → J₂ + …

11. KМnO₄ + HCl → Cl₂ + …

12. H₂S + K₂Cr₂O₇ + H₂SO₄ → S + …

13. Na₂CrO₄ + NaJ + H₂SO₄ → J₂ + …

14. HJО₃ + HJ → J₂ + …

15. KClO₃ + MnO₂ + KOH → K₂MnO₄ + …

Бұл топқа металдар және сутегі, көміртегі жатады. Электрондық кестелерді құрып, теңдеулерді аяқтау керек:

1. AgCl + H₂SO₄ + Zn → Ag + HCl + …

2. Zn + HNO₃ → N₂О + …

3. Zn + HNO₃ → NH₄NO₃ + …

4. Al + КNO₃ + КОН→ NH₃ + …

5. Zn + H₂SO₄ → H₂S + …

6. C + Na₂SO₄ → Na₂S + CO + …

Бұл тотықсыздандырғыштарға төменгі және ортадағы тотығу

дәрежелеріне сәйкес келетін элементтер атомдары кіретін қышқылдар ,тұздар

жатады. Электрондық кестелерін құрып, теңдеулері аяқтау керек:

1. SО₂ + NаJO₃ + Н₂О → J₂ + …

2. SО₂ + H₃AsO₄ + Н₂О → H₃AsO₃ + …

3. К₂SO₃ + K₂Cr₂O₇ + H₂SO₄ → …

4. КNO₂ + KClO₃ → …

5. Н₂SО₃ + NO₂ → …

3.Тотықсыздандырғыштар – оң зарядты металл иондары және теріс

зарядты элементар иондар.

Электрондық кестелерді құрып, теңдеулерді аяқтау керек:

1. CuCl + K₂CrO₇ + HCl (сұйық) → CuCl₂ + …

2. FeCl₂ + KMnO₄ + HCl (сұйық) → FeCl₃ + …

3. SnCl₂ + HCl + HNO₃ → NO + H₂[SnCl₆] + …

4. FeSO₄ + O₂ + H₂SO₄ → …

5. HJ + SbCl₅ → SbCl₃ + …

6. H₂SO₄ + KJ → H₂S + J₂ + …

7. KJO₃ + KJ + H₂SO₄ → J₂ + …

8. NaH + Н₂О → …

Мына тотығу-тотықсыздану реакцияларын аяқтау керек:

1. 
   NO₂ + H₂O → HNO₂ + HNO₃
   

1. 
   KClO₃ → KClO₄ + KCl
   

2. 
   S + KOH → K₂SO₃ + …
   
3. 
   P + Н₂О → H₃PO₃ + PH₃
   
4. 
   K₂SO₃ → K₂SO₄ + K₂S
   
5. 
   HNO₂ → HNO₃ + NO + Н₂О
   
6. 
   N₂H₄ → N₂ + NH₃
   

Мына теңдеулерді аяқтап, тотықтырғыштарды, тотықсыздандырғыштарды көрсету керек:

1. 
   NH₄NO₃ → N₂ + …
   

1. 
   (NH₄)₂ CrO₇ → N₂ + …
   

2. 
   NaNO₃ → NaNO₂ + …
   
3. 
   KClO₄ → KCl + …
   
4. 
   KMnO₄ → K₂MnO₄ + MnO₂ + …
   

Жауабы: 0,015 экв.

2.H₂SO₄ қатысында 100 мл 0,25н K₂CrO₄ ерітіндісі неше грамм FeSO₄-ті тотықтырады? Жауабы 3,8г FeSO₄.

3.Молекулалық массасына сүйеніп, мына тотықтырғыштардың эквивалент массаларын анықтау керек, моль/л:

а) KClO₃ – 20,42; б) K₂Cr₂O₇ -49,0; в) NaClO – 37,22.

4.1М KNO₂ ерітіндісінің нормальдылығы: а) егер тотықсыздандырғыш болса, KNO₂ → KNO₃ (2н.); б) егер тотықтырғыш болса, KNO₂ → NO (1н.).

5.10% KJO₃ ерітіндісінің (=1,09) тотықтырғыш ретінде (KJO₃→J₂) нормальдылығын есептеу керек. Жауабы 2,55н.

6.KJ ерітіндісінен 0,01 моль иод атомын бөліп шығару үшін 0,25н K₂Cr₂O₇-нің күкірт қышқылымен қышқылданған ерітіндісінен қанша миллилитр қосу керек? Жауабы 40мл.

7.KJ-тың қышқыл ерітіндісіне 80мл 0,15н KMnO₄ ерітіндісін қосқан, бөлінген иодтың массасын есептеу керек. Жауабы 1,52г.

8.H₂SO₄ қатысында 30мл 0,09н KMnO₄ ерітіндісі неше грамм KNO₂-ні тотықтырады? Жауабы 0,115г.

1.Екі гальваникалық элементтің кестесінде біреуінде мыс катод болса, біреуінде мыс анод болуы керек. Осы элементтердің жұмыс кезіндегі реакциялар теңдеулерін жазып, стандартты э.қ.к мәнін есептеңдер.

2.Мына гальваникалық элементтерде: а) Mg|Mg²⁺||Pb²⁺|Pb; б)Pb|Pb²⁺|Сu²⁺|Сu; в) Сu|Сu²⁺||Аg⁺|Аg сыртқы тізбек бойынша электрондар қай бағытта жылжиды? Электролиттер ерітінділері бір молярлы, әр жағдайда қай металл ериді?

3.Марганец электродын оның тұзының ерітіндісіне батырғанда, потенциалы - 1,1 в болса, марганец ионының (Мn²⁺) концентрациясы (моль/л) қанша болғаны? Жауабы 2, 0410^-2 моль/л.

4.Күміс электродының потенциалы оның стандартты электрод потенциалының 95%-не тең болғанда күміс ионының (Аg⁺) концентрациясы нешеге тең болған? Жауабы 0,21 моль/л.

5.Сутекті электрод потенциалы -236 мВ болса, сутегі ионының концентрациясы қанша? Жауабы 110^-4 моль/л.

6.Егер сутекті электрод потенциалы (мВ) мына сандарға а)-201; б)-431 тең болса, ерітінді рН- ы қанша? Жауабы а) 3,4; б)7,3.

7.AgI қанық ерітіндісіне батырылған күміс электродының потенциалын есептеу керек, егер ЕК_AgI = 8,310^-17 . Электрод потенциалы нольге тең болғанда Аg⁺ концентрациясы қанша болады?

Жауабы: 0,326 В; 2,8^.10^-14 моль/л.

8.Концентрационды гальваникалық элементтің (мВ) э.қ.к. есептеу керек. Мырыш электродтары концентрациялары 210^-2 және 3,210^-3 моль/л ZnSO₄ ерітінділеріне батырылған. Жауабы 24 мВ.

9.Күміс мырыш гальваникалық элементінің э.қ.к.-ін есептеу керек. Бұл электродтар катиондарының концентрациясы 0,01 моль/л болатын тұздарының ерітіндісіне батырылған. Жауабы 1,50 в.

10.PbBr₂ қанық ерітіндісіне батырылған қорғасын электродының потенциалын есептеу керек. [Br^-]=1 моль/л, ал ЕК _PbBr2 =9,110^-6 .

Жауабы - 0,28В.

11.Егер мыс және қорғасын электродтарын осы металдардың 1 М ерітінділеріне батырылғанда түзілген гальваникалық элементтің э.қ.к.= 0,47В болса, электродтарды 0,001 М ерітінділеріне батырғанда, э.қ.к. өзгере ме? Түсініктеме беру керек.

15.Егер магний ионының концентрациясы а) 0,1;б)0,01;в) 0,001 моль/л болса, оның электродтық потенциалдары мына сандарға тең болады:

Жауабы -2,39В; -2,42В; 2,45В.

16.Мына жүйе үшін Zn+CdSO₄=Cd+ZnSO₄ тепе-теңдік константасын есептеу керек. Егер мырыш ионының концентрациясы 1 моль/л болса, кадмий ионының концентрациясы қанша болады? Жауабы 12,2; 10^-12.

17.Мына реакцияның KMnO₄+FeSO₄+H₂SO₄ → тепе-теңдік константасын есептеу керек. Жауабы 310⁶³ .

18.Өздігінен қай бағытта мына реакциялар жүреді: а)H₂O₂+HOCl=HCl+O₂+H₂O; б)2HJO₃+5H₂O₂=J₂+5O₂+6H₂O; в)J₂+5H₂O₂=2HJO₃+4H₂O . Жауабы тура.

19.Сулы ортада темір (Ш) тұзын темір (ІІ) тұзына дейін а)KBr б) KJ ерітінділерімен тотықсыздандыруға бола ма? Жауабы а)жоқ; б) иа.

20.а)Кадмий-мырыш гальваникалық элементінде б)мыс-қорғасын гальваникалық элементінде жүретін реакциялардың тепе-теңдік константасын есептеу керек. Жауабы а)1,610¹²; б)8,610¹⁵.
Практикалық сабақта және білім алушының оқытушы басшылығымен орындайтын (БӨЖО) есептер мен жаттығулар

16. Электролиз. Электролиз заңдары

1. Электролизерлер қатарында мына электролиттердің ерітінділері: a) CuSO₄; б) NiSO₄; в) Fe₂(SO₄)₃; г) FeCl₂ құйылған, олар арқылы тоқ өткізілген. Сонда соңғы электролизердің анодында 1,4л хлор (0⁰ С және 101,3кПа) бөлінсе, катодтарда қанша металл массалары бөлінген?

Жауабы a) 3,97г; б) 3,67г; в) 2,33г; г) 3,49г.

2.NaCl ерітіндісін 30 мин электролизге ұшыратқанда, анодта 2,8л хлор қ.ж. бөлінген. Тоқ күшін өзгертпей электролизге 45 мин 0,75н CuSO₄ ерітіндісінің қандай көлемін түсіруге болады? Жауабы 0,5л.

3.AgNO₃ ерітіндісін 50 мин 3А тоқ күшімен электролизге ұшыратқанда катодта 9,6г күміс бөлінсе, күмістің шығымын есептеу керек. Жауабы 95,4%.

4.200мл FeSO₄ ерітіндісін электролизге түсіргенде анодта -3⁰С және 103,4кПа жағдайында 2712мл оттегі бөлінген, сонда FeSO₄ ерітіндісінің молярлығын анықтау керек. Жауабы 1,25М.

5.250мл 6% (=1,05) HgCl₂ ерітіндісін 5,8А тоқ күшімен қанша уақыт электролизге ұшыратуға болады? Жауабы 32,3мин.

6.6л оттегіні (17⁰ С және 98 кПа) 3 сағ электролизге NaOH ерітіндісін түсіріп алу үшін тоқ күші қанша болу керек? Жауабы 8,7А.

7. AgNO₃ ерітіндісінен 0,27г күміс бөліп алу үшін 0,5А тоқ күшін неше минут өткізу керек? Жауабы 8мин.

8.40мл 0,25н. CuSO₄ ерітіндісінен мысты толық бөліп алу үшін 1,93А тоқ күшін неше минут өткізу керек. Жауабы 8,33 мин.

9. NaOH және NiCl₂ балқымаларының инертті электродтарда жүретін электролиз процестерінің теңдеулерін құру керек.

10.Көмір электродтарында жүретін BaCl₂ және Pb(NO₃)₂ ерітінділерінің электролиз процесінің теңдеулерін жазу керек.

11.Мырыш хлоридінің a) мырыш аноды; б) көмір аноды болған жағдайлардағы электролиз кезінде электродтарда жүретін теңдеулерді жазу керек.

12.Концентрациялары бірдей никель, мыс, күміс, темір (ІІ) сульфатары ерітінділерінің электролизінде металдардың бөлінуі қандай кезекпен жүреді?

13.Мыс электродтарында жүретін KNO₃ ерітіндісінің электролиз процестерінің кестесін жазу керек.

14.2А тоқ өткенде 2 моль судың толық айрылуы үшін қанша уақыт қажет болады? Жауабы 53,6сағ.

15.Платина тұзы ерітіндісі арқылы 10 минут 5А тоқ өткізілгенде 1,517г Рt бөлінсе, бұл металдың эквивалент массасы қанша болады?

Жауабы 48,8г/моль.

16.1г кадмий бөлінуі үшін оның тұзы ерітіндісінен 1717Кл электр тоғы (It) өткізілген. Кадмийдің эквивалент массасы нешеге тең? Жауабы 56,2г/моль.

17.Үш валентті металл тұзы ерітіндісі арқылы 1,5А тоқ 30 мин өткізілгенде катодта 1,071г металл бөлінген болса, сол металдың атомдық массасы нешеге тең? Жауабы 114,8г/моль.

18.Белгілі бір уақыт аралығында NaCI және Na₃PO₄ сулы ерітінділерін электролизге ұшыратса, тұздардың мөлшері өзгере ме? Анодта және катодта жүретін электрондық теңдеулерді құрып, жауаптарыңды дәлелдеу керек.

19. Көмір электродтарында мына тұздардың NaF, KCI, AgNO₃ сулы ерітінділерінің электролиз процесінің кестесін құру керек , CuSO₄ ерітіндісінің – мыс анодындағы.

20.Егер электролит арқылы 30 минут 2,5 А тоқ өткенде ерітіндіден 2,77г металл бөлінсе, металдың эквивалент массасы қанша болғаны?

Жауабы 59,4г/моль.

1.Көрсетілген электролиттер ерітінділері арасында жүретін реакцияларды молекулалық және ионды-молекулалық түрде жазу керек :

a) К₂ [HgJ₄] + KBr → д) K [Ag(CN)₂] + NH₃ →

б) К₂ [HgJ₄] + KCN → e) K [Ag(NO₂)₂] + NH₃ →

в) [Ag(NH₃)₂] Cl + K₂S₂O₃ → ж) [Ag(NH₃)₂] Cl + NiCl₂ →

г) K [Ag(CN)₂] + K₂S₂O₃ → з) K₃ [Cu(CN)₄] + Hg (NO₃)₂ →

2.Мына комплекс ионының [Cd(CN)₄]^2- тұрақсыздық константасы 7,810^-18. 0,1М K₂[Cd(CN)₄] ерітіндісіндегі кадмий ионының концентрациясын есептеу керек. 1л ерітіндіде 0,1 моль KCN артық мөлшерде бар.

Жауабы 7,810^-15 моль/л.

3.[Ag(CN)₂]^- комплекс ионының К_тз = 1,410^-20. 1л ерітіндіде 0,01 моль KCN бар 0,05М K[Ag(CN)₂] ерітіндісіндегі күміс ионының концентрациясын есептеу керек. Жауабы 710^-18 моль/л.

4.0,1М K₂[Cd(CN)₄] ерітіндісінде 6,5 г/л KCN бар, осы ерітіндідегі кадмий ионының концентрациясын санау керек. Жауабы 1,4110^-16 моль/л.

5.K_{тз[Ag(S2O3)2]3-} = 3,510^-14. 1л 0,1М Na₃[Ag(S₂O₃)₂] ерітіндісінде сонымен бірге 25г Na₂S₂O₃5H₂O болса, ион түріндегі күміс неше грамм екенін есептеу керек. Жауабы 3,810^-11г.

6.1л 0,1М [Ag(NH₃)₂]NO₃ ерітіндісінде сонымен бірге 1моль аммиак бар болса, а) 110^-5 моль бром-ионын б) 110^-5 моль иод-ионын қосқанда күміс галогенидтері тұнбаға түсе ме? ЕК_АgВг=5,310^-13; EK_AgJ =8,310^-17.

Жауабы: а) түспейді; б) түседі. Неге?

7.1л 0,1 моль KCN бар 0,05М K₂[Cd(CN)₄] ерітіндісіне S^2- ионы бар ерітінді қосқанда CdS тұнбасы сульфид-ионының қандай концентрациясынан бастап пайда бола бастайды? ЕК_CdS = 7,910^-27. K_тз=7,810^-18.

Жауабы <2,010^-12 моль/л.

8.Егер PtCl₄ · 6NH₃ комплекс тұзынан күміс нитраты барлық хлорды тұнбаға AgCl ретінде түсірсе, ал мына тұз PtCl₄ · 3NH₃ ерітіндісінен хлордың тек төрттен бірі (1/4) ғана тұнбаға түссе, сонда тұздардың координациондық формулалары қандай болады?

9.0,2335 г СоCl₃ · 4NH₃ тұзы бар ерітіндіге күміс нитраты ерітіндісінің артық мөлшерін қосса, 0,1435г тұнба (AgCl) түзілген, сонда тұздың координационды формуласы қандай болады?

10.Мына заттар: а) K₄[Fe(CN)₆] және CuSО₄; б)FeSО₄ және Na₃[Со(CN)₆]; в) K₃[Fe(CN)₆] және AgNO₃ арасындағы алмасу реакцияларын молекулалық және ионды – молекулалық түрде жазу керек. Комплекс иондардың диссоциация теңдеулерін жазып, тұрақсыздық константаларын (К_тз) «анықтамадан» табу керек.

12.Мына комплекс тұздарды атаңдар: [Pt(NH₃)₃Cl] Cl; [Co(NH₃)₅ Br] SO₄;

Ba[Cr(NH₃)₂ (SCN)₄]₂; (NH₄)₂[Pt(OH)₂Cl₄]; [Pd(H₂O) (NH₃)₂ Cl]Cl;

[Cu(NH₃)₄] (NO₃)₂; K₄[Fe(CN)₆]; Na₂[PdJ₄]; [Cr(H₂O)₄PO₄]; [Pt(NH₃)₂Cl₄];
Білім алушының өздік орындайтын жұмысына тапсырмалар – БӨЖ
1-ші, 2-шы апталарда оқу-әдістемелік материалда (7.1.7) көрсетілген жазбаша тапсырмаларды әр студент өзіне тиісті номер бойынша алады, 4-шы, 6-шы апталарда берілген тапсырмаларды сағат 18.00 дейін өткізеді(1МБ) және 8-ші, 9-шы апталарда оқу-әдістемелік материалда (7.1.7) көрсетілген жазбаша тапсырмаларды әр студент өзіне тиісті номер бойынша алады, 11-шы, 13-шы апталарда берілген тапсырмаларды сағат 18.00 дейін өткізеді(2МБ).

1-апта

№ 1
1. 5,00г металл жанғанда 9,44г металл оксиді түзілген. Металдың эквивалент массасын анықтау керек. Жауабы 9,0г/моль.

2. 6,3г мыс оттегімен әрекеттескенде қанша мыс(II) оксиді түзіледі ?

Жауабы 7,9г.

3. 2,8дм³ газда қ.ж. қанша моль және қанша молекула бар?

Жауабы : 0,125 моль; 7,52.10²² молекула.

4. Мына қосылыстардағы PH₃, H₂O, HBr фосфордың, оттегінің, бромның эквиваленттерін және эквивалент массаларын анықтаңдар.

5. Реттік номері 9 және 28 болатын элементтердің электрондық формулаларын жазып, олардың электрондарын квант ұяшықтарына орналастырыңдар.

6. Иондану энергиясы деген не? Оның өлшем бірлігі қандай ? Периодтық жүйедегі s- және р- элементтерінің топ бойынша реттік номері өскен сайын тотықсыздандырғыш қасиеттері қалай өзгереді?

7. Мына орбитальдардың қайсысына электрондар бұрын орналасады: 4s-ке ме, әлде 3d-ға ма; 5s-ке ме, әлде 4р-ға ма? Неге?

8. Атом дегеніміз не ? Молекула дегеніміз не ?
№ 2
1. Заттың молі дегеніміз не ? Авогадро саны нені көрсетеді?

2. Атом орбиталының формасын (пішінін) қай квант саны көрсетеді ?

s-, p-, d- орбиталдарының формаларын (пішінін) көрсетіңдер.

3. Мына реакциялардағы күкірт қышқылының эквивалентін және эквивалент массасын анықтандар:

H₂SO₄ + NaОН = NaHSO₄ + H₂O

H₂SO₄(сұй.) + Zn = ZnSO₄ + H₂ ↑

4.Бір заттың молекуласының массасы 1,210^-25кг. Ол заттың салыстырмалы молекулалық массасын табыңдар Жауабы: 72,24.

5. Электрон тартқыштық деген не ? Мына қатардағы элементтердің азот, оттегі , фтор тотықтырғыштық қасиеттері қалай өзгереді ?

6. Оттегінің 1 эквивалентіне сәйкес массасы қандай көлем алады (қ.ж.)?

7. Марганец тотығу дәрежелері +2, +3, +4, +5, +7 болатын қосылыстар түзеді , оның оксидтері мен гидроксидтерінің формулаларын жазып , марганец(IV) гидроксидінің амфотерлі қасиетін көрсететін реакциялар тендеулерін жазыңдар.

8. Реттік номері 25 және 34 элемент атомдарының электрондық формулаларын жазындар .
№ 3
1. Металдың белгілі бір мөлшері 0,2 г оттегімен және 3,17 г галогеннің бірімен қосылыс бере алады . Галогеннің эквивалент массасын анықтаңдар. Жауабы : 127 г/моль .

2. Химиялық элементтің эквиваленті тұрақты шама ма , әлде элементтің валенттілігіне байланысты ма ?

3. Күкірт диоксидінің бір молекуласының массасы қанша ?Жауабы: 1,06.10^22г.

4. 200 мл ацетиленнің массасы (қ.ж.) 0,232г болса, оның молекулалық массасы қанша?Жауабы 26 г.

5. Мына қышқылдарға сәйкес келетін ангидридтердің формуласын жазыңдар : H₂SO₄,H₃BO₃, HOCl, HMnO₄

6. Бас квант саны n = 4 болатын атомдағы максимал электрон саны қанша ? Жауабы 32 .

7. Электртерістік дегеніміз не? р - элементтердің реттік номері өскен сайын периодта , топтарда олардың электртерістігі қалай өзгереді? Неге ?

8. Реттік номері 16 және 26 элемент атомдарының электрондық формуласын жазыңдар. Бұл атомдардың электрондарын квант ұяшықтарына орналастырыңдар .

Жауабы :108г/моль, 18 г/моль.

2.Мына формуланың қайсысы эквивалент заңына сәйкес келеді ?

а. m₁ / m₂= э₂/э₁ б.m₁э₂=m₂э₁

3.1 г аммиакта және 1 г азотта қанша молекула болады ? Қайсысында молекула саны көп және неше есе ?

4.Егер бір газдың 600 мл-нің массасы(қ.ж.) I ,714 г болса , оның молекулалық массасы нешеге тең. Жауабы: 64 г/моль.

5.Мына гидроксидтерге сәйкес келетін оксидтердің формулаларын жазыңдар: H₂SiO₃, Cu(OH)₂, H₃ASO₄, H₂ClO₄ , Fe(OH) ₃

6. Мына орьбиталдардың 4d- не 5s-; 6s- не 5р- қайсысы электрондармен бұрын толтырылады. Неге ? Реттік номері 43 элементтінің электрондық формуласын жазындар .

7. Изотоп дегеніміз не ? Периодтық жүйедегі көптеген элементтердің атомдық массалары бөлшек санға тең. Неге ?

8. Авогадро заңы мен оның салдарлары.

2. Фосфор құрамы әртүрлі екі хлорид қосылысын береді, бұл қосылыстарда хлордың ба , әлде фосфордың ба эквиваленті тұрақты болады ?

3. а. 0,001 кг H₂ және 0,001кг О₂ – де ; б.1мольH₂ және 1мольО₂-де ; в.1моль H₂ және 1моль O₂-де бірдей жағдайда молекулалар сандары бірдей бола ма ?

4. Мына өзгерістерді іске асыратын реакциялар тендеулерін жазыңдар:

Ba→BaO→BaCl₂→Ba(NO₃)₂→BaSO₄

Mg→MgSO₄→Mg(OH)₂→MgO→MgCl₂

5. Реттік номерлері 25 және 34 элементтердің атомдарының электрондық формулаларын жазындар.

6. IV- периодтағы – марганец пен бром элементтерінің қайсысының металдық қасиеті көбірек, неге?

7. Реттік номері 33 элемент қай топта орналасқан? Осы элементтің электрондық формуласына, периодтық жүйедегі орнына байланысты қасиеттерін сипаттандар.

8. Масса және энергия сақтау заңына анықтама беріп , мысалдар арқылы

түсіндіріндер.
№ 6
1. Қышқылдардың, негіздердің, тұздардың, оксидтердің эквивалент массаларын қалай анықтайды? Мысалдар келтіріңдер.

2. Менделеев – Клапейрон тендеуін қолданып, заттардың молекулалық массаларын қалай анықтайды? Бұл әдісті барлық заттар үшін қолдануға бола ма?

3. а.0,486г магнийде ; б.34,2г алюминий сульфатында қанша моль магний және қанша моль алюминий сульфаты бар?

Жауабы: а.0,02моль, б.0,1моль.

4.Бір валентті хлормен байланысқан мына элементтердің валентілігін анықтаңдар: CaCl₂, NCl₃, HCl, PCl, AlCl₃.Азоттың максимал валенттілігі қанша

5. Кальций фосфатының Са₃(PO₄)₂ салыстырмалы молекулалық массасын, молярлық массасын есептеңдер. Оның 0,5моліне сәйкес келетін массасын табыңдар.

6. Реттік номері 14 элементтің электрондық формуласын жазыңдар. Электрондарды квант ұяшықтарына орналастырыңдар. Соңғы энергетикалық деңгейде қанша жалқы электрон бар ?

7. 0,001м³ газдың қ.ж. массасы 0,002г. Газдың молярлық массасын және оның ауа бойынша тығыздығын анықтандар.

8. Екінші периодтағы элементтердің литийден азотқа дейінгі бірінші ионизациялық потенциялы неге бірқалыпты өспейді ?

№ 7
1. Электртерістік деген не? Период және топ бойынша электртерістіктің мәні қалай өзгереді? Мысал келтіріңдер.

2. Қорғасын, никель, радон, вольфрам атомдарының электрондық формулаларын жазыңдар. Электрондық формулаларына байланысты олардың периодтық жүйедегі орындарын көрсетіңдер.

3. Азоттың , күкірттің және хлордың эквивалентін және эквивалент массаларын анықтандар.

4. Кальций карбонатының а.2моль ; б.0,25моль ; в.1,5молінің массасын есептеңдер.

5. Газдың ауа бойынша тығыздығы 1,17. Газдың молекулалық массасын анықтандар. Жауабы: 33,9г

6. 2,24л газдың массасы 2,8г . Газдың молекулалық массасы нешеге тең? Жауабы: 28 г.

7. Квант сандары деген не? Олар қандай мәндерге ие болады?

8. Мышьяк, күкірт және бромның жоғарғы және төменгі тотығу дәрежелеріне сәйкес келетін қосылыстардың формулаларын жазыңдар.
№ 8
1. СО₂ 6,02х10²¹ молекулалардың; б. оттегінің 1,210²⁴ атомдарының молдік (молярлық ) массалары қаншаға тең?

2. Эквивалент массасы 12,16г/моль болатын металдың неше грамы 310мл оттегімен (қ.ж.) әрекеттеседі. Жауабы: 0,673г.

3. Мына тендеулерге қатысатын күкірт қышқылы мен алюминий гидроксидінің эквиваленттерін және эквивалент массаларын есептеңдер:

H₂SO₄ + KOH = KHSO₄ + H₂O

H₂SO₄ + Mg = MgSO₄ +H₂

Al(OH)₃ + HCl =Al(OH)₂Cl + H₂O

Al(OH)₃ + 3HNO₃ = Al(NO₃) ₃+ 3H₂O

4. Егер 0,824 г газдың көлемі 0,260 л болса , оның молекулалық массасы (қ.ж.) қанша?Жауабы: 71.

5. 1м³ ауаның 17⁰С және 83,2кПа қысымдағы массасы қанша? Ауаның молярлық массасы 29г/моль. Жауабы: 1кг.

6. Орбиталь квант саны нені сипаттайды? Егер бас квант саны 3-ке тең болса, орбиталь квант саны қандай мәндерге тең болады?

7. Реттік номері 19 элементінің электрондық формуласын жазыңдар. Химиялық реакцияға қанша электрон қатысады?

8. Атом құрылысына сүйеніп, көміртегі мен күкірт қандай валенттік көрсететінін табыңдар. Мысал келтіріңдер.

2. Мына гетерогенді жүйе үшін С,графит +О₂ = СО₂ жылдамдықты өрнектеңдер. Егер оттегінің концентрациясын 4 есе арттырса, реакция жылдамдығы неше есе өседі?

3. Реакциялық ыдыстың көлемін үш есе азайтса, мына реакцияның 2NO + O₂= 2NO₂ жылдамдығы қалай өзгереді?

4. Фосфор (V) хлоридінің кристалдары судың буымен әрекеттескенде сұйық POCl₃ және хлорлы сутек түзіледі. Реакция нәтижесінде 111,4кДж жылу бөлінеді. Бұл реакцияның термохимиялық тендеуін жазыңдар.

5. Этанның жануының термохимиялық теңдеуі. C₂H₆ + 3,5O₂ = 2CO₂ + 3H₂O_(c) ∆H_х.р = - 1559.87 кДж этанның түзілу жылуын есептеңдер.
№ 2
1. Fe₂O₃ -ті алюминиймен тотықсыздандырғанда 335,1г темір бөлінген. Қанша жылу бөлінетінін есептеңдер. Жауабы: 2543,1кДж.

2. Этилен (газ) және су буы өзара әрекеттессе, газ тәріздес этил спирті түзіледі. Бұл реакцияның термохимиялық тендеуін жазып, жылу эффектісін есептеңдер. Жауабы: - 45,76кДж.

3. Егер қысымды екі есе арттырса, мына реакциялар үшін тура реакциялар жылдамдығы қалай өзгереді?

1) H₂ + Cl₂ = 2HCl; 2 ) N₂O₄ = 2NO₂

4. Егер температураны 20⁰-тан 40⁰С-қа көтерсе, химиялық реакция жылдамдығы неше есе өседі? Температуралық коэффициент 3-ке тең.

5. Егер жүйедегі қысымды азайтса, тепе – тендік қай жаққа ығысады?

1) 4HBr _(г) + O₂ ↔ 2H₂O_(r) + 2Br_2(r)

2) H_2(r) + S_(k) ↔ H₂S_(r)

Бұл реакциялар үшін тепе – теңдік константаларын жазыңдар.
№ 3
1. Егер: 1. күкірт (IV) оксидінің концентрациясын екі есе арттырса; 2. оттегі концентрациясын екі есе арттырса; 3. осы екі заттың да концентрацияларын 2 есе арттырса, мына реакцияда 2SO₂(r) + O₂ ↔ 2SO₃ тура реакция жылдамдығы қалай өзгереді?

2. Мына жүйеде PCl₅ ↔ PCl₃ + Cl₂ ∆H₂₉₈= +92,45 кДж/моль температураны 40С-қа көтерсе, тепе – теңдік қай жаққа ығысады? Егер тура реакция үшін  = 3, ал кері реакция үшін  = 2 болса, реакция жылдамдығы қалай өзгеретінін көрсетіңдер.

3. Газ тәріздес күкіртті сутек пен көміртегі (IV) оксиді әрекеттессе су буы мен күкіртті көміртегі СS₂(r) түзіледі. Осы реакция үшін термохимиялық теңдеуін жазыңдар, оның жылу эффектін есептеңдер. Жауабы: +65,43 кДж.

4. Мына реакциялар үшін ∆G₂₉₈ есептеңдер:

а. 2NaF(к) + Cl₂ = 2NaCl(к) + F₂(r)

б. PbO₂(к) + 2Zn(к) = Pb(к) + 2ZnO(к)

Бұл реакциялар жүре ме? Жауабы: +313,94кДж; -417,4кДж .

5. Мына реакциялар үшін энтропияның өзгеруін есептеңдер:

2CH₄(r) = C2H2(r) + 3H₂(r)

N₂(r) + 3H₂(r) = 2NH₃(r)

Жауабы: 220,21 Дж /моль; -198,26Дж/мольК.
№ 4
1. Мына реакциялар үшін әрекеттесуші массалар заңын өрнектеңдер:

а. 2NO(r) + Cl₂(r) → 2NOCl(r)

б. CaCO₃ (к) → CaO(к) + CO₂(r)

2. Реакцияның температуралық коэффициенті 3-ке тең болса, температураны 20⁰-тан 75⁰С-қа көтерсе, реакция жылдамдығы қанша өседі?

3. Мына жүйеде 2СО + О₂ ↔ 2СО₂ тепе –теңдік концентрациялары СО = 0,04 моль/дм³; О₂ = 0,06 моль/дм³; СО₂ = 0,02 моль/дм³ болса, тепе – теңдік константасы қанша болады?

4. Мына теңдеумен жүретін реакцияға қатысатын заттардың стандартты түзілу жылуы мен стандартты энтропияларына сүйеніп, реакцияның ∆G⁰₂₉₈ есептеңдер:C₂H₄(r) + 3O₂(r) = 2CO₂(r) + 2H₂O(r) . Бұл реакция стандартты жағдайда жүре ме? Жауабы: - 1331,2 кДж.

5. 2,1г темір күкіртпен әрекеттессе 3,77кДж жылу бөлінеді. Темір сульфидінің түзілу жылуын есептеңдер. Жауабы: -100,3кДж/моль.
№ 5
1. F₃O₄-ті көміртегі (ІІ) оксидімен тотықсыздандыру реакциясының тендеуі: Fe₃O₄(r) + CO(r) = 3FeO(r) + CO₂(r)

Бұл реакция үшін ∆G⁰₂₉₈ және ∆S⁰₂₄₈ есептеңдер. Реакция өздігінен жүре ме? Жауабы: +24,69 кДж; +31,3 Дж/мольК.

2. Қалыпты жағдайда алынған 8,4л сутегі жанғанда қанша жылу бөлінеді?

3. СО,г және сутегі арасында жүрген реакцияның термохимиялық теңдеуін жазыңдар. Реакция нәтижесінде СН₄ және Н₂О,г түзілген. Егер қ.ж. 67,2л метан түзілсе, бұл реакция нәтижесінде қанша жылу бөлінеді? Жауабы: 618,48 кДж.

4.Егер реакция былай жүрсе: 2NО + О₂ = 2NО₂. Алынған заттар концентрациясы [NO] = 0,02моль/дм³; [O₂] = 0,03моль/дм³. Егер О₂ концентрациясын 0,1 моль/л, NО концентрациясын 0,05 моль/л көтерсе, тура реакция жылдамдығы қалай өзгереді?

5. 2NО+Сl₂ ↔ 2NOCl жүйесі үшін (∆H = -73,6 кДж) тепе–теңдік температураны 30⁰С көтерсе қай жаққа ығысады ? =2 тура реакция үшін, кері реакция үшін ? =3 жағдайдағы реакциялар жылдамдықтарының өзгеруін есептеңдер.

∆Н =12,85кДж, егер а. сутегінің концентрациясын көтерсе; б. температураны азайтса; в. көміртегі (IV) оксидінің концентрациясын азайтса.

2. Температураны 30⁰С-қа көтергенде, реакция жылдамдығы 64 есе артқан. Реакцияның температуралық коэффициентін есептеңдер.

3. 11,5г сұйық этил спирті жанғанда 308,71 кДж жылу бөлінген. Реакция нәтижесінде су буы, көміртегі (IV) оксиді түзілген. Осы реакцияның термохимиялық теңдеуін жазып, С₂Н₅ОН(с) түзілу жылуын есептеңдер. Жауабы : -277,67 кДж.

4. Мына реакция үшін СО(r) + Н₂О(r) = СО₂(r) + Н₂(r) Гиббс энергиясын ( ∆G⁰₂₉₈) заттардың стандартты түзілу жылуының мәндері және абсолютті стандартты энтропия мәндері арқылы есептеңдер.

5. Мына жүйе үшін СО(r) + 2Н₂(r) ↔ СН₃ОН(c) ∆Н=128,05кДж тепе – теңдік қай температурада орнайды?

2. Заттардың стандартты түзілу жылуының мәндерін және абсолют стандарт энтропия мәндерін пайдаланып, мына реакция үшін ∆G⁰₂₉₀ есептеңдер: NН₃(r) + НСl(r) = NН₄Сl(к). Бұл реакция стандарт жағдайында өздігінен жүре ме? Жауабы: -92,08кДж.

3. Газ тәріздес аммиак жанғанда су буы және азот (ІІ) оксиді түзіледі. Егер реакция нәтижесінде 44,8л NО (қ.ж.) түзілген болса, қанша жылу бөлінген? Жауабы:452,37кДж.

4. Мына жүйеде 2SО₂(r) + О₂(r) ↔ 2SО₃(r) газ көлемін үш есе азайтса, тепе – теңдік қай жаққа ығысады? Тура және кері реакциялар жылдамдықтары қалай өзгереді?

5. Егер температураны 30⁰-дан 70⁰С-қа көтерсе, реакция жылдамдығы қалай өзгереді? =2

№ 8
1. Фосфордың пентахлоридінің айырылу реакциясы былай жүреді: PCl₅(r) ↔ РCl₃(r) + Cl₂(r) ∆H_x.p. = 92,59кДж

Осы тепе – теңдік тура реакция бағытында жүру үшін, яғни РCl₅ айырылу реакциясы: а. температураны; б. қысымды; в. концентрацияны қалай өзгерту керек?

2. Газ фазасында өтетін реакция үшін температураны 120⁰С-тан 80⁰С-қа түсірсе, реакция жылдамдығы неше есе азаяды. =3.

3. Мына гомогенді жүйе үшін тепе – теңдік константасын есептеңдер. CО(r) + H₂O(r) ↔ CO₂(r) + H₂(r) егер реакцияға қатысатын заттардың тепе – теңдік концентрациялары: [CO] = 0,004 моль/л; [CO₂] = 0,016 моль/л; [H₂O] = 0064 моль/л; [H₂] = 0,016 моль/л болса.

4. Фосфордың пентахлоридінің диссоциациясы қай температурада басталады: PCl₅(r) = PCl₃(r) + Cl₂(г). Жауабы: 509К.

5. 165 (қ.ж.) ацетилен жанғанда көміртегі (IV) оксиді және су буы түзілсе, қанша жылу бөлінеді? Жауабы: 924,88 кДж.
8-апта
№ 1
1. Егер 18 г фосфор қышқылын 282 см³ суда ерітсе, ол ерітіндінің тығыздығы 1,031 г/см³ болады. Ерітіндінің а. проценттік; б. молярлық; в. нормальдық (эквиваленттің молярлық концентрациясы) концентарцияларын есептеңдер. Жауабы: 6% 0,63М; 1,89н.

2. 1л 10 %-ті калий гидроксидінің ерітіндісіне (тығыздығы 1,092 г/см³) 5% - ті 0,5 л калий гидроксидінің ерітіндісін (тығыздығы 1,045 г/см³ ) құйып, ерітіндінің көлемін 2 л-ге жеткізген. Алынған ерітіндінің молярлы концентрациясын есептеңдер. Жауабы: 1,2 М.

3. 3л 0,4н. ерітінді дайындау үшін 96%-ті тығыздығы 1,84 г/см³ күкірт қышқылының қанша көлемін алу керек. Жауабы: 33,32 см³.

4. Мына заттар арасында жүретін реакциялар үшін ионды-молекулалық теңдеулер жазыңдар: а. HCl және NaOH; б. Pb(NO₃)₂ және Na₂S;

5. Мына ионды-молекулалық теңдеулерге сәйкес келетін реакциялардың молекулалық теңдеулерін жазыңдар: а. SO₃²⁺ + 2H⁺ = SO₂ + H₂O; б. H⁺ + OH^- = H₂O

6. Мына тұздардың гидролизінің ионды-молекулалық және молекулалық теңдеулерін жазыңдар: а.KCN; б.Na₂CO₃.

7. Егер азотты қышқылдың (HNO₂) молярлы концентрациясы 0,01 моль/л болса, сутегі ионының концетрациясы қанша? Жауабы: 2,210^-3 моль/л
№ 2
1. Егер азотты қышқылдың (HNO₂) молярлы концентрациясы 0,25 моль/л болса, сутегі ионының концентрациясы қанша болады? Жауабы: 1,1210^-2 моль/л.

2. Мына тұздардың гидролизінің ионды-молекулалық және молекулалық теңдеулерін жазыңдар: а. ZnSO₄; б. NH₄Cl;

3. Мына ионды-молекулалық теңдеулерге сәйкес келетін реакциялардың молекулалық теңдеулерін жазыңдар: а. Pb²⁺ + S^2- = PbS; б. CО₃^2- + 2H⁺ = CО₂ + Н₂О.

4. Мына заттар арасында жүретін реакциялар үшін ионды-молекулалық тендеулер жаз: а. NaHCO₃ және NaOH; б. K₂SO₃ және НСІ.

5. HClO қышқылының концентрациясы 0,001 моль/л болса, қышқыл ерітіндісі үшін  және [H⁺] табыңдар. Жауабы: 7,0710^-4 және 7,07·10^-5 моль/л .

6. 20%-ті тығыздығы 1,328 г/см³ кальций хлориді ерітіндісінің молярлы және эквивалент (нормальды) концентрацияларын есептеңдер. Жауабы: 2,1 М; 4,2 н.

7. 30%-ті тығыздығы 1,328 г/см³ натрий гидроксиді ерітіндісінің нормальды концетрациясын есептеңдер. Оның 1л ерітіндісіне 5л су қосқан. Алынған ерітіндінің процентті концентрациясын табыңдар. Жауабы: 9,96н; 6,3%.