2) Оптикалық тығыздықтың аддитивтілік заңы:
Егер ерітіндіде бірнеше жарық сіңіретін зат болса, онда ерітіндінің оптикалық тығыздығы барлық компоненттер үлестерінің қосындысына тең болады.
Д=Д1+Д2+Д3... Д=E1C1l + E2C2l + E3C3l…
Молекулалық абсорбциялық спектроскопияның екі әдісі бар:
1) фотоколориметрия
2) спектрофотометрия
Фотоколориметрия көрінетін жарықтың монохроматты сәулесін сіңіруді өлшеуге негізделген әдіс. Бұл әдіспен түсті ерітінділерді анализдеуге болады.
Ерітіндінің түсі
|
Сіңіру максимумы (λ,нм)
|
Жарық фильтрінің түсі
|
Сары
Қызыл-сары
Қызыл
Күлгін
Көк
Жасылтым көк
Көкшіл жасыл
|
450-480
480-490
490-500
560-575
575-590
590-625
625-640
|
Көк
Жасылтым көк
Көкшіл жасыл
Сарғыш жасыл
Сары
Қызыл сары
Қызыл
|
Спектрофотометрия көрінетін, ультракүлгін және инфрақызыл жарықтың монохроматты сәулесін сіңіруге негізделген.
Артықшылықтары: 1) λ=210-1100 нм аралығында жарық сіңіруді жүргізуге болады, яғни түссіз ерітіндінің оптикалық тығыздығын өлшеуге болады; 2) жарықтың монохроматану дәрежесі жоғары; 3) ерітіндінің ғана емес мөлдір қатты заттардың да оптикалық тығыздығын өлшеуге болады; 4) сіңіру спектрі бойынша сапалық анализ жүргізуге болады.
Сіңіру спектрі деп жарық сіңірудің толқын ұзындығына тәуелділігін атайды.
Сіңіру спектрі заттың сапалы сипаттамасы, өзіне ғана тән.
Фотометриялық әдісте зат концентрациясын бес әдіспен анықтайды:
1) салыстыру әдісі – анықталатын заттың оптикалық тығыздығы Дх және сол заттың стандартты ерітіндісінің оптикалық тығыздығы Дст. Қабат қалындығы бірдей.
Дх - Сх
Дст - Сст
2) калибровкалық график әдісі – стандартты ерітінділер сериясының оптикалық тығыздығын өлшеп, калибровкалық график салу.
3) Қоспа – анықталатын заттың оптикалық тығыздығын өлшеп, сосын оған белгілі көлем стандартты ерітінді қосып, тағы оптикалық тығыздығын өлшейді.
Дх+ст Дх=ε·Схl Дх+ст=ε·Сх+стl
4) Қоспа қосудың графиктік әдісі - концентрацияны Сх графикпен табады. Ал графикті Дх+ст=f(Сст) арасында салады.
5) Молярлық сіңіру әдісі – егер ε белгілі болса, онда Сх=Дх/εl ал егер ε белгісіз болса, онда стандартты ерітінділерді фотометриялап ε табуға болады. ε=Дст/Сстl
Фотометриялыќ титрлеуде анықталатын затты қолайлы титрантпен титрлей отырып; оптикалық тығыздықты өлшеп отырады. Титрлеу үшін түсті индикатор пайдалануға болады. Сонда эквивалентті нүкте маңайында оптикалық тығыздық күрт өзгереді. Титрлеу қисығы Д-Vтит координациясында салынады.
Фотометриялық титрлеу қисықтарының түрлері:
реакция өнімі түсті
реакция нәтижесінде түсті заттар ыдырайды
бір түсті индикатор қатысында титрлеу
екі түсті индикатор қатысында титрлеу
Фототурбидиметрия жєне нефелометрия єдістерінде аныќталатын элементті нашар еритін ќосылысќа айналдырады және бұл қосылыс түзілу кезінде тұрақты дисперсиялық жүйе түзуілуі керек.
Дисперсті, гетерогенді жүйе арќылы жарық өткізсе, жарыќтыњ бір бөлігі сіңіріледі, бір бөлігі шашырайды сондықтан интенсивтілік кемиді.
J0 – түскен жарық интенсивтілігі
Jc - сіңірілген -«»-
Jм - шашыраѓан -«»-
J - өткен жарық интенсивтілігі
Фототурбидиметрия әдісі өткен жарық интенсивтілігін µлшеуге негізделген.
Нефелометрия шашыраѓан жарыќ интенсивтілігін µлшеуге негізделген.
Достарыңызбен бөлісу: |