Практикалық жұмыс №4 «Полиморфизм және көрнекілік әдістер»

Практикалық жұмыс №4 «Полиморфизм және көрнекілік әдістер»

Біреуі қалған екеуіне базалық класс болатындай үш класс анықталсын:

TPerson = class

FName: String; // өрістің аты

Constructor Create(AName: String);

Function Info: String; virtual;

end;
// TPerson – нан туынды

TStud = class (TPerson)

FGr: Integer; // оқу тобының нөмірі

Constructor Create(Aname: String; Gr: Integer);

Function Info: String; override;

TProf = class(TPerson)

FDep: String; // құжыраның аты

Constructor Create(AName: String; Dep: String);

Function Info: String; override;

end;

Әрбір класта Info әдісі анықталған. Базалық класта virtual директивасының көмегімен Info әдісі көрнекі болып анықталған. Әдістің көрнекі болып анықталуы еншілес класқа көрнекілік әдісті өз меншік әдісімен айырбас жасауға мүмкіндік береді. Әрбір еншілес кластың өзінің Info класы анықталған, ол аталық кластың сәйкес келетін әдісін айырбастайды (аталық кластың көрнекілік әдістерін ауыстыратын туындалған кластың әдісі, override директивасында орналастырылады).

Төменде әрбір класс үшін Info әдісінің анықталуы келтірілген.

function TPerson.Info: String;

begin

result := ' ';

result := FName + ' группа ' + IntToStr(FGr)

result := FName + ' кафедра ' + FDep;

Екі класс та бір базалық кластан туындағандықтан студенттер мен оқытушылардың тізімін былай жариялауға болады (бұл жерде мынаны еске алу қажет, объект дегеніміз - бұл нұсқағыш):

list: array[1..SZL] of TPerson;

Тізімді осылай жариялауға болады, өйткені Object Pascal аталық кластың нұсқағышына еншілес кластың нұсқағышының мәнін меншіктеуге мүмкіндік береді. Сондықтан list массивінің элементі Tstud класының және TProf класының элементтері бола алады.

Студенттер мен оқытушылардың тізімін Info әдісін массив элементтеріне қолдану арқылы шығаруға болады. Мысалы, былай:

st := ' ';

ShowMessage(st);

Бағдарламаның орындалуы барысында массивтің әрбір элементі TStud типті объектіден де, TProf типті объектіден де тұра алады. Полиморфизмнің коцепциясы объектіге объектінің типіне сай келетін әдісті қолдануды қамтамасыз етеді.

Келесі бағдарлама жоғарыда қарастырылған TPerson, TStud және TProf кластарының жариялануын қолдана отырып, студенттер мен оқытушылардың тізімін қалыптастырады және шығарады. Бағдарламаның мәтіні 2.1 листингісінде, ал қарым – қатынас терезесі сурет 2.1 келтірілген.

2.1 листингісі Полиморфизмнің демонстрациясы

Windows, Messages, SysUtils, Classes, Graphics, Controls, Forms, Dialogs, StdCtrls;

ТForm1 = class(TForm)

Edit1: TEdit;

Edit2: TEdit;

GroupBox1: TGroupBox;

RadioButton1: TRadioButton;

RadioButton2: TRadioButton;

Label1: TLabel;

Label2: TLabel;

Button1: TButton;

Button2: TButton;

procedure Button1Click(Sender: TObject);

procedure Button2Click(Sender: TObject);

private

( Private declarations )

public

( Public declarations )

end;

type

// базалық класс

TPerson = class

FName: String; // өрістің аты

Constructor Create(AName: String);

Function Info: String; virtual;

end;
// Студент класы

TStud = class (TPerson)

FGr: Integer; // оқу тобының нөмірі

Constructor Create(AName: String; Gr: Integer);

Function Info: String; override;

TProf = class(TPerson)

FDep: String; // құжыраның аты

Constructor Create(AName: String; Dep: String);

Function Info: String; override;

end;

const

SZL = 10; // тізімнің өлшемі

Forml: TForml

List: array[1..SZL] of TPerson; // тізім

n: Inteqer = 0 // тізімдегі адамдар саны

($R *.DFM}

FName:=AName;

inherited Create(AName); // базалық кластың конструкторын шақыру

FGr:=Gr;

end;

constructor TProf.Create(AName: string; Dep: string);

begin

inherited Create(AName); // базалық кластың конструкторын шақыру

FDep:=Dep;

end;

function TPerson.Info: string;

begin

result:=FName;

result := FName + ' группа ' + IntToStr(FGr)

result := FName + ' кафедра ' + FDep;

n:=n+1;

List[n]:=TStud.Create(Edit1.Text,StrToInt(Edit2.Text))

Edit1.Text :=' ';

Edit2.Text :=' ';

Edit1.SetFocus; // Тышқанның меңзері Фамилия өрісінде

i:integer; // индекс

st:string; // тізім

begin

for i:=1 to SZL do

if list[i] <> NIL then st:=st + list[i].info + #13;

ShowMessage(' Список ' + #13 + st);