WE ARE LEANING CRYPTOGRAPHY

Келесі шифрмәтін аламыз

judh x txcqm qqnht luahh dlmg

Байқасаңыздар ашық текстегі «G» символы бірінші кездескенде «q» символымен, ал келесі жолы «h» символымен шифрланады. Яғни бір символ әртүрлі жолдармен шифрланып отыр.

Әйгілі Виженер шифры да көп әліпбиді ауыстыру шифрына жатады. Шифрлау өлшемі nxn матрицасының көмегімен жүргізіледі. Кестенің бірінші жолында әліпбидің символдары түгелдей жазылады. Келесі жолдары алдыңғы жолдары бір символға солға жылжыту арқылы табылады.

Вижинер кестесі 1-кестесінде көрсетілген:

Хабарларды шифрлау үшін:

1)Түйінді сөз таңдайды. Мысалға “life”сөзін таңдайық.

2) Ашық мәтін символдарының астынан кілт символдарын жазады.

Егер кілт хабардан қысқа болса, оны бірнеше рет қайталайды.

W

E

A

R

E

L

E

A

N

I

N

G

C

R

Y

P

T

O

G

R

A

P

H

Y

i

f

e

l

i

F

e

l

i

f

e

l

i

f

e

l

i

f

e

l

i

f

e

(*)

3)Шифрмәтін символы Вижинер кестесі көмегімен ізделінеді. Ол үшін (*) тізбегіндегі символды кесте жолынан, ал (**) тізбегіндегі символды кесте бағанасынан іздейсіз. Шифрланған символ сол бағана мен жолдың қиылысында орналасқан. Сонда келесі шифр мәтінін табамыз:

hmfvprjey qskn zdte wlvl xmc

3-суретте Вижинер шифрының принципы көрсетілген. Шифрмәтін алдыңғы үш әрпі қалың шрифтпен көрсетілген.

Шифрдің бұл түрінде мәтін ұзындығы біркелкі блоктарға алдын ала бөлініп горизонталь бағытта бірнеше рет жазылады. Шифрмәтінді алу үшін мәтінді верикал бағытта оқу керек. Дешифрлау үшін шифрмәтін вертикал бағытта жазылып, ашық мәтін горизонтал бағытта оқылады. Мысал. Ашық мәтін ретінде келесі сөйлемді алайық: