ПОӘК «Кәсіби қазақ-орыс тілі» пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар

1. 
   Глоссарий
   
2. 
   Дәрістер
   

3. 
   Тәжірибелік сабақтар
   

4. 
   Ұсынылатын өзіндік сабақтарының тізімі.
   

Аблактировка-ұластыру (аналық өсімдіктерден бөлектемей бұтақтары мен өркендерді ұластыру,жалғастыру)

Абиотические факторы-абиотикалық факторлар(сыртқы ортаның-температура,ауа ылғалдылығы,рельеф,т.б. әсер етуі)

Абрикос-өрік - раушангүлділер тұқымдасына жататын жеміс ағаштарының туысы, жеміс дақылы болып саналады.

Абсолютная влажность-Абсолюттік ылғалдылық — материалдардың құрғақ бөлегі массасының өлшем бірлігіне сәйкес келетін ылғал мөлшері.

Абсолютная влажность воздуха-ауаның абсолюттік ылғалдылығы

Абсолютная влагоемкость почвы-топырақтың абсолюттік ылғалсыйымдылығы

Абсолютная масса семян-тұқымның абсолюттік салмағы

Абсорбент-абсорбент (соушы,топырақтың қажетті заттарды:суды,ерітіндіні;газды және қоректік заттарды бойына сіңіруі)

Абсорбция - заттардың бөлінуі,заттың қатты беткейде жиналуы. адсорбент пен адсорбатың химиялық әрекеттесуі.

Авиаподкормка-самолетпен үстемелеп қоректендіру

Автотрофные организмы –автотрофты организмдер(минералдық заттармен қоректенетін организмдер)

Автотрофные растения-автотрофты өсімдіктер(минералдық заттармен қоректеніп олардан органикалық заттар құрайтын өсімдіктер)

Агамогония-агамогония(организмнің жыныс процесінсіз-ақ жай бөліну жолымен көбеюі)

Аграрная политика партии-партияның аграрлық саясаты

Аграрная реформа-аграрлық реформа

Аграрник- аграрлық маман

Агропромышленные объединение-агралық өнеркәсіптік бірлестік

Аграрный вопрос-аграрлық мәселе

Агроклиматические данные-агроклиматтық мәліметтер

Агроклиматология-климат жағдайларын ауыл шаруашылығына байланыстырып зерттейтін ауылшаруашылық метеорологиясы ғылымының бір тармағы

Агрокомплекс-бірнеше агрономиялық шараларды үйлестіре қолдануАгрокомплекс-бірнеше агрономиялық шараларды үйлестіре қолдану

Агромелиорация-жерді суландыру,құрғату,тегістеу

Агрометеорологические прогнозы-ауыл шаруашылық өсімдіктерінің өсіп-өнуіне әсер ететін ауа-райын бақылау

Агроном-егіншілік пен өсімдік өсірудің маманы,көп салалы ауыл шаруашылық өндірісінің ұйымдастырушысы

Агрономия- егін шаруашылығының заңдылығы туралы ғылым

Агропочвенный район-топырақтың түрі ,түсі,құнарлығы біркелкі аймақтар

Агропочвоведение-топырақты агрономияға байланысты анықтау

Агротехника-егіншілік технологиясы мен ауылшаруашылық дақылдарын өсіру тәсілдерінің жүйесі

Агротехника в опыте-тәжірибедегі агротехника(тәжірибе жүргізілетін танаптардағы агротехникалық шаралар)

Агрофизика-өсімдіктердің сыртқы жағдайлары мен тіршілік поцестерін зерттейтін физика ғылымы

Агрофитоценоз-адамның іс-әрекеті нәтижесінде белгілі бір жерге ғана қалыптасқан мәдени өсімдіктер тобы

Агрохимиялық картограмма-топырақтағы қоректік заттың өсімдікке сіңімді түрі мен мөлшерін көрсететін карта

Агрохимия-ауыл шаруашылық дақылдарын өсіруде өсімдіктің, топырақтың, тыңайтқыштардың өзара қарым-қатынасын,заттардың алмасуын,тыңайтқыштардың өзара қарым қатынасын,заттардың алмасуын ,тыңайтқыштардың егіннің өнімі мен сапасына,топыақтың құнарлығына тигізетін әсерін зерттейтін ғылым

Азотобактер-топырақта еркін жылжитын ,ауа азотын сіңіріп жинайтын және оны өсімдікпен микроорганизмдер пайдалана алатын бактериялар

Азотобактерин-құрамында ауадан азотты қабылдап,өсімдікке сіңімді ететін азотобактері бар тыңайтқыштар)

Акация-қараған(бұршақ тұқымдасына жататын ақ гүлді хош иісті ағаш)

Акклиматизация-өсімдіктердің немесе жануарлардың жаңа жағдайға бейімделіп өмір сүруі,жерсінуі

Аксирис-алабұталар тұқымдасына жататын жабайы өсімдіктер туысы

Актиномицеты-сәулелі саңырауқұлақтар,құрылысына қарапайым саңырауқұлақтардың да ,бактериялардың да белгісін жинайтын микроорганизмдер

Алейрон-қатты белоктар

Аллелопатия-өсімдіктің өз бойынан түрлі заттарды бөліп шығаруы арқылы бір-біріне тигізетін әсері

Альбимизм расстений-өсімдік альбимизмі,ала ауру(тұтас өсімдіктің қалыпты түсін жоюы

Альбуминдер-суда еритін белоктар тобы

Амбар-астық сақтайтын орын

Амброзия- ойраншөп(күрделігүлділер тұқымдасына жататын көпжылдық шөп)

Аминдер- өсімдік қоректеніп амиактардың туынды заттары

Амитоз-өсімдік клетка ядросының тікелей бөлінуі

Аммиак-азот тыңайтқыштары құрамындағы өсімдікке пайдалы зат

Аммоний-азоттың сутегімен қосындысы,минерал тыңайтқыштардың құрамына кіреді

Аммонификация-құрамында азоты бар органикалық заттардың микробтамен ыдырап ,аммиактың бөлініп шығуы

Амфотерность-химиялық қосылыстарға байланысты қышқылдың әр негіздік қасиетке ие болуы

Анабадис-иттентек ,қара бүлдірген тұқымдасына жататын көп жылдық жабайы бұталы өсімдік

Анабиоз-қолайсыз сыртқы жағдайдың себебінен организмнің тіршілік қабілетінің уақытша жойып,қайта тірілуі

Анаэробиоз-организмнің бос оттегі жок жердегі тіршілігі

Анизогмия-үлкендігі әртүрлі,біртектес клеткалардың қосылуы нәтижесінде болатын ұрықтану процесі

Антагонизм-организмдер арасындағы қайшылық

Антибиотик-жануарлар,өсімдіктер организміндегі микробтадың өсуін тежеп жояды

Апатит-құрамында фосфор қышқылы кальций,хлор және фтор болатын минерал

Апогамия-жас организмнің аналық клеткадан жетілмей синергидтен,антиподадан немесе эндосперм клеткасынан өсуі

Апомиксис-организмдердің жыныс клеткалаы қосылыспай дамуы,бұл жағдайда жаңа организмде ұрықтанбаған аналық клеткадан,гаметофиттің вегетативті клеткасынан дамиды

Апробация –екпе дақылдарды тексеріп,сорттың сапасын анықтау

Ареал-белгілі бір организм түрінің немесе өсімдік туысының оның тұқымдасының таралған аймағы

Аскомицеттер-қалталы саңырауқұлақтар

Ассимиляция-тірі организмдердің сыртқы орта заттарын өзіне сіңіріп алуы

Атмосфера-жер шарын қоршап тұрған ауа қабаты

Аукцин-өсімдіктердің өсуіне және органдарының қалыптасуына белсене қатысатын фитогормондар

Аутосомалар-қарапайым,толық емес хромосомалар

Аэробиоз-ауа бар кездегі тіршілік

Аэробтар-ауаның еркін келіп тұруын қажет ететін,оттегісіз өмір сүре алмайтын организмдер

Аэрозолдар-сұйық заттардың газда,яғни ауада араласып жүрген өте ұсақ тамшылары-тұман немесе газда араласын жүрген ұсақ,қатты бөлшектер

Аэротропизм-өсімдік тамырының,не сабағының оттегі келетін жаққа қарай бұрыла өсуі

Аэрофиттер-ауа өсімдіктері,топырақта өспейтін өсімдіктер,олар өздеріне қоректік заттарды жаңбырдан ,шық суынан алып отырады

Б

Батульник-қазанақ,күлімсі иісті өсімдік туысы

Бактерия-қалыптасқан ядросы жоқ,өздері тікелей бөліну жолымен ғана көбейетін және микроскоппен ғана көбейетін және микроскоппен ғана көрінетін өте ұсақ бір клеткалы организмдер

Бактериоскопия-микроскоп арқылы бактерияларды зерттеу

Бактериофагтар-бактерияларды ыдырататын вирустар

Бактериология-микробиология ғылымының бактерияларды зерттейтін бір саласы

Биогеогафия-өсімдіктер мен жан-жануалардың жер жүзіне таралуы туралы ғылым

Биодинамика почвы-топырақтың биодинамикасы,топырақтағы тіршілік дүнииесінде болып тұратын өзгерістер

Биоклиматология-климаттың тірі организмге әсерін тексеретін ғылымның саласы

Биология-тірі табиғат туралы ғылым.Ол тіршілік құбылыстарының бәрін тірі организмдердің құрылысы мен қызметін,оладың табиғи бірлестіктерін,таралуын,шығу тегі мен дамуын,өзара бір бірімен және өлі байланысын зерттейді

Биомасса-белгілі бір жерде тіршілік ететін организмдер тобының жалпы массасы

Биометрика-организмнің белгілі бір өзгерістерін математикалық жолмен есептеу тәсілі

Биосфера-жер планетасының тірі организмдер мекендеген аймағы,оған жер беті мен атмосфераның біраз бөлігі,гидросфера және литосфераның жоғары бөлігі жатады

Биотип-тірі организмдер системасының ең жоғарғы категориясы

Биотикалық факторлар-организмге оның төңірегіндегі басқа организмдер тіршілік әрекеттерінің тигізетін әсерлері

Биоценоз-құрлықтың немесе судың белгілі бір бөлігін мекендейтін ,сондай-ақ өзара және тіршілік ортасымен белгілі бір қарым қатынасында болатын жануарлар,өсімдіктер,микроорганизмдер жиынтығы

Богарный-тәлім,қолдан суарылмайтын жер

Бодяк(осот)-қалуен,тікенқурай (күрделігүлділер тұқымдасына жататын көпжылдық арамшөп өсімдіктер туысы

Вакуоли-вакуольдар(өсімдіктегі клетка шырына толған протоплазма қуысы)

Валериана-валериана,шүйіншөп(валериналар тұқымдасына жататын көпжылдық дәрілік өсімдіктер туысы)

Валок-десте қаума(бөлектеп жинау кезінде екпе дақылдар дестеленеді)

Валкование-дестелеу,қаумалау,егінді дестелеп шабу.

Валковые жатки-дестелегіш жатқалар.

Валкообрачиватель-десте аударғыш(машина)

Валкообразаватель-дестелеуіш (машина)

Воловой доход хозяйства-шаруашылықтың жалпы табысы.

Валовой сбор-жаопы түсім(барлық жалпы егіс көлемінен түсетін жалпы өнім)

Валовой урожай-жалпы өнім.

Валунный суглинок-қой тасты саздақ топырақ.

Варианты опыта- тәжірибе варианттары,түрлері.

Василек горький-ащы кекіре(күрделігүлділер тұқымдасына жататын біржылдық арамшөп)

Василек синий-көк кекіре

Введение севооборота-ауыспалы егісті енгізу.

Введенный себооборот-енгізілген ауыспалы егістік.

Вдувание почвы-топырақты ауа жіберу арқылы кептіру.

Вегетативные гибридизация-вегетативтік будандастыру.

Вегетативные клетка пыльцы-тозаңның вегетативтік клеткасы.

Вегетативные почка-вегетативтік бүршік.

Вегетативное размножение растений-өсімдіктердің вегетативтік өсіп-өнуі,көбеюі.

Вегетативное сближение-вегетативтік жақындастыру.

Вегетативные органы-вегетативтік органдар.

Вегетативные побеги-вегетативтік өркендер.

Вегетационный домиг-вегетациялық үй.

Вегетационный метод-вегетациялық әдіс.

Вегетационный период-вегетациялық кезең.

Вегетационный полив-вегетациялық суару.

Вейник ложноторстниковый-ақ өлең айрауық,жалған қамыс айрауық.

Вейник наземный-құрғақ айрауық.

Великолепная юнона-тамаша шиқылдақ.

Вентилирование-желдету,ауаны жаңарту.

Вентилирование зерноскладов-астық қоймасын желдету.

Вентилияционный корень-тыныс тамыры.

Венчик цветка –гүл күлтесі.

Вербейник обыкновенный-кәдімгі талқурай

Верблюдка-майқаңбақ

Верблюдка рыхлоцветковая-селдіргүлді майқаңбақ

Верблюжья колючка ложная или обыкновенная-кәдімгі жантақ

Веретеновидные клетки-ұршықтәрізді клеткалар

Вертикальная зональность-тік аймақ

Вертикальная полосность лесов-орманның тік белдеуі

Вертикальная сомкнутость кроны-ағаш бастарының тік қатар түзеуі

Вертикальный дренаш-тік дренаш

Верхняя завязь-жоғарғы жатын,түйін.

Верховодка- ызат суы

Верховый торф-төбе қабатындағы шымтезек,торф.

Верхушечная почка-өсімдіктің жоғары ұшындағы бүршік

Верхушечные листья-өсімдіктің жоғарғы ұшындағы жапырақ

Верхушечный побег-өсімдіктің жоғарғы ұшындағы өркен.

Верхушечный рост стеблья-сабақтың жоғарғы ұшынан өсуі.

Верхушечный цветок-жоғарғы гүл шоғы.

Верхушка картофеля-картоптың жоғарғы ұшы.

Весенний посев-көктемгі егін себу.

Весенняя обработка появы-көктемгі топырақ өңдеу.

Весновспашка-көктемгі жер жырту.

Вестник сельскохозяйственной науки-ауыл шаруашылық ғылымының хабаршысы.

Ветви-1.бұтақтар 2.тармақтар

Ветвистая пшеница-тармақты бидай.

Ветвистость – тармақтылық

Ветвистость корня сахарной свеклы-қант қызылшасы тамырларының тармақтылығы.

Ветвистый-бұтақты

Ветвистый корень - тармақты тамыр.

Ветвление-бұтақтану,тармақтану.

Ветвление корневой системы – тамыр жүйесінің тармақтануы.

Ветвление моноподиальное – моноподиальды бұтақтану

Ветка – бұтақ

Веточный корм- бұтақтық азық

Ветровая эрозия - жел эрозиясы

Веточка- бұтақша

Ветромер – жел өлшеуіш

Ветроопыляемые растение – мәңгі жасыл өсімдіктер.

Вещества вторичного происхождения – қайта пайда болған заттар.

Вещества запасные- қор заттары

Вещества органическое-органикалық заттар

Веялка- дән суырғыш машина

Веяльщик – суырушы,ұшырушы

Взаймоотношение внутривидовое- ішкі түраралық қарым-қатынас

Взаймоотношение межвидовое – түраралық қарым-қатынас

Взаймоотношения организмов – организмдердің қарым-қатынасы

Взаймопревращение вещества- заттың өзара бір-біріне ауысуы

Взбородить—тырмалап тастау

Взлущение-сыдырта жырту

Взмет-айдау (жер жыртудың ескі бір түрі)

Взрыхление-жұмсарту,босату,қопсыту

Вибрион-үтір пішіндес қозғалғыш бактериялар.

Вивианит-ауыл шаруашылығының зиянды жәндіктерімен күресуге және тыңайтқыш есебінде қолданылатын минерал.

Видовая прополка-түр бойынша отау.

Видовой признак-түр белгісі.

Видовой состав сорняков-арамшөптердің түр құрамы.

Видоизменение-түр өзгерісі.

Видоизменение побегов-өркендердің түр өзгерісі.

Видообразование-түр шығуы,түрдің пайда болуы.

Виды оброботки почвы-топырақтың өңдеудің түрлері.

Виды севооборотов-ауыспалы егіс түрлері.

Вилок капусты-капуста басы

Вилочка-қосқұлақ

Вилт-солыма

Вилт хлопчатика-мақта солымасы

Винная ягодка-шараптық жидек

Виноград-жүзім

Виноградарство-жүзім шаруашылығы

Виноградарь-жүзімші

Виноградниковый агрегат посадочный-жүзңім отырғызатын агрегат.

Виноградная плантация-жүзім плантациясы

Виноделие-шарап ашыту

Вирулентость-вируленттік

Вирусы-вирустар

Вирусные болезни растений-өсімдіктердің вирусты аурулары

Вирусология-вирусология

Витаминно-травяная мука-витаминді шөп ұны

Витоменное сено-витаминді пішен.

Витаминные корма-витаминді азық

Включение почвы-топырақ қосындылары

Включение органические- органикалық қосылыстар

Влага-ылғал,дымқыл.

Влагалище-қынап

Влагалище корневое-тамыр қынабы

Влагалище листа-жапырақ қынабы

Влагоемкость почвы-топырақтың ылғал сыйымдылығы

Влагозарядковое орошение-дымқылдық суармалау

Влаголюбивое растение-ылғал сүйгіш өсімдік.

Г

Гетероауксин – гетероауксин (өсімдіктің өсуіне қажетті зат)

Гибрид гибрид, будан (түрлі түрлерге, түр тармақтарына, сорттарға, тұқымдарға жататын өсімдіктерді немесе жануарларды бір бірімен шағылыстырудан шыққан организм)

Естественный отбор - табиғи сұрыпталу ( тіршілік ететін сыртқы ортаға жақсы бейімделген жануар мен өсімдіктердің табиғи жағдайда сұрыпталуы)

Естественный отбор растений- өсімідктердің табиғи сұрыпталуы

Естественный способ размножения- көбеюдің табиғи әдісі

Естествовед- жаратылыстанушы

Естествоведение- жаратылыстану білімі

Естествоиспытатель- табиғат зерттеуші

Ж

Жабник- қазқұрт ( күрделігүлділер тұқымдасына жататын біржылдық өсімідктер туысы)

Жабник полевой –дала қазқұрты ( күрделігүлділер тұқымдасына жататын біржылдық қыстық арамшөп )

Жабрица- тырнашөп (шатыршагүлдер тұқымдасына жататын біржылдық өсімідктер туысы)

Жароустойчивость растений- өсімідктің ыстыққа төзімділігі

Жасмин- ақтамақ гүл хош иісті, көрікті ақ гүлді бұта

Жатва- егін орағы

Жатка - жатка( егін оратын машина )

Жатка безлафетная- лафетсіз жатка

Жатка для семенников сахарной свеклы –қант қызылшасының тұқымдығын оратын жатка

Желвак- бултық, ұра (топырақтың корбанатты горизонтында томпақтанып жиылатын түсі бозғылт, көмірқышқылының тұздары)

Железка - безше(кішкене без)

Железница горная-таулық сары шолақ ( еріндігүлділер тұқымдасына жататын біржылдық қыстық арамшөп)

Железобактерия – темір бакттериялары (темір тұздарын тотықтыратын бактерия, микроорганизмдердің бір түрі)

Желтая ржавчина злаков- дәнді дақылдардың сары тоты(өсімдік ауры)

Желтозем-сары топырақ

Желтозем горный- тау сары топырағы

Желтуха растений –өсімдіктердің сары ауруы (өсімдікте темірдің жетіспеуінен оның жапырақтарының сарғайып өзгеруі)

Желтушник заилийский – Іле ақбас қурайы (крестгүлділер тұқымдасына жататын біржылдық қыстық арамшөп )

Желудь – емен жаңғағы

Женьшень- женьшень( көпжылдық дәрілік өсімідік, СССР-дың Қиыр-Шығыс өлкесінде кездеседі. Негізінен Қытай мен Кореяда өседі. )

Жесткость воды- судың кермектігі (суда ерітінді күйінде әртүрлі кальций және магний тұздарының болуы)

Живая изгородь – екпе шарбақ(өсімдік қоршауы, белгілі бір жерді айналдыра қоршап, бірнеше қатар бұта немес ағаш тектестерден егілген өсмідік шарбағы)

Живая материя- тірі материя (бір клеткалыдан бастап адамға дейінгі организмдердің бәрі тірі материяға жатады)

Живое существо- тірі жәндік

Живое тело- тірі дене

Живокость - тегеурінгүл( сарғалдақтар тұқымдасына жататын өсімдіктер туысы)

Живокость полевая – дала тегеурін гүлі (сарғалдақтар тұқымдасына жататын біржылдық қыстық арамшөп )

Живучка – иісті шөп ( ерінгүлділер тұқымдасына жататын өсімдіктер туысы)

Жидкая фаза- сұйық фаза (топырақ құрамындағы үш фазаның бірі )

Жидкие азотные удобрения- азотты сұйық тыңайтқыштар

Жижа навозная – нәжіс садырасы ( көңнің бұзылуы кезінде және малдың сұйық нәжісінен шығатын тыңайтқыш)

Жижисборник – садыра жинайтын құдық

З

Заболочная почва – батпақтанған топырақ

Завядание - солу (ылғалдылық жетіспеуіне байланысты өсімдіктің жапырақ, сабақ, тамырларының солуы)

Завязывание плода – жеміс байлануы, түйін тастау, түйінделу

Загон – қаша (мал тұратын қоршаулы өріс немесе жыртатын танаптың ұзындығы)

Заиление – тайыздану (шөгінділер әсерінен ұйықтанып тайыздану)

Закалка цветочных почек – гүл бүршіктерінің шынығуы

Закон возврата – қайтарым заңы (егіншілік пен агрохимияда жиі кездеседі, дақылдардың топырақтан алған қоректік заттарын қайтаруы)

Закон максимума – максимум заңы (дақылдарды керекті жағдайлармен мол түрде қамтамасыз ету )

Закон минимум – минимум заңы (дақылдардан мол өнім алу үшін қай фактордың аз екенін анықтау)

Закон оптимума – оптимум заңы (дақылдардан мол өнім алу үшін оны факторлармен қажетті түрде қамтамасыз ету)

Закон совокупного действия факторов жизни растений – өсімдік тіршілігіне факторлар жиынтығының әсер ету заңы.

Закрепление берегов оврагов – жыралардың жағаларын бекіту

Закрытие влаги – ылғал жабу (көктемде ерте және жауын өткеннен кейін жүргізіледі)

Залегание грунтовых вод – грунтты сулар қабаты

Залежная система земледелия – егінішіліктің тыңайған жер жүйесі

Наследование- тұқым қуалау организмнің өзіндік ерекшеліктерінің ұрпаққа ауысуы

Наследственность растений- өсімдіктің тұқым қуалаушылығы

Наследственные свойства- тұқым қуалау қасиеті

Наследство- нәсіл өсімдіктер мен жануарлар организмі нәсіліндегі ерекшелігі

Насыщающие скрещивания- қанықтыра будандастыру

Насыщение- қанықтыру, толықтау

Насыщенный раствор почвы- топырақтың қанық ерітіндісі буланған су тұздары қолдануынан пайда болады

Натриевая селитра- натрий селитрасы күшті тотықтырылған натрий селитрасы, құнарлы тыңайтқыш

Натриевая соль 2,4-Д- натрий тұзы 2,4- Д гербицид

Натура зерна- дән натурасы дәннің белгілі бір көлемінің салмағы

Натуралист- ботаника мен зоологияны зерттеуші маман

Наука почвенная- топырақ ғылымы топырақтың құрылуын, құрамын және құнарлылығын жақсарту жолдарын зерттейтін ғылым

Научно-исследовательский сектор- ғылыми-зерттеу секторы бөлімшесі

Научно-исследовательское учреждение- ғылыми-зерттеу мекемесі

Научно-техническая революция- ғылыми-техникалық революция

Научно-технический прогресс- ғылыми-техникалық прогресс

Научное исследование- ғылыми зерттеу

Научное обоснование- ғылыми негіздеу, ғылыми дәлелдеу

Научное открытие- ғылыми жаңалық

Научный отчет- ғылыми есеп

Недобор урожая- өнімнің кем алынуы өнімнің жоспардан кем болуы

Недоразвитый- жетілмеген, өспеген

Недород- бітімсіз, өнімсіз астық шығымы кем болуы

Недосев- түгел себілмеу кем себілу

Недостаток- жетіспеушілік

Недоступная влага- игерілмейтін ылғал өсімдікке пайдасыз ылғал

Недоступная вода- игерілмейтін су өсімдік тамырлары пайдалана алмайтын су

Нежизнеспособный- тіршілікке қабілетсіз өспейтін, өнбейтін

Незаболоченная почва- батпақтанбаған топырақ

Незабудка-ботакөз айлаулықтар тұқымдасына жататын жабайы өсімдіктер туысы

Незабудка полевая- дала ботакөзі ботакөздің далалық жерде өсетін жабайы түрі

Незабудка азиатская- азия ботакөзі ботакөздің жабайы түрі

Нейтральная среда- бейтарапты орта

Нектар- шырын тәтті өсімдіктер сірнесі

Немытая почва- шайылмаған топырақ

Ненастье- жауын-шашынды ауа-райы