Пайдаланылатын әдебиеттер
Methodology of educational research. Directorate of Distance Education TRIPURA UNIVERSITY. Reader, Bhagwati College of Education, Meerut. 2016
Байбородова Л. В., Чернявская А. П. Методология и методы научного исследования : учебное пособие / Л. В. Байбородова, А. П. Чернявская. – Ярославль: РИО ЯГПУ, 2014. – 283 с.
Ишков А.Д. (2011). Особенности теоретических исследований в педагогике. Вестник МГСУ, (6), 546-550.
Элейн Уилсон. Мектеп базасындағы зерттеу (ust.kz)
Action Research | CEI | Center for Education Innovation (hkust.edu.hk)
Action Reseach in Teacher Education Example.pdf
2-ТАПСЫРМАНЫҢ ОҚУ МАТЕРИАЛЫ
Іргелі зерттеулер
Мақала авторы: https://cyberpedia.su/10xb399.html
Адамдар әрдайым іргелі зерттеулерге өз білгенінше анықтама беруге тырысады. Іргелі зерттеулердің жақсы анықтамасын бере алса, бұл әрекет әрине көпшілік тарапынан құпталады: біз оны құрастыра аламыз ба, тексеріп көрейік. Біз, әрине, зерттеулерді анықтаудан бастауымыз керек. Өкінішке орай, зерттеу тұжырымдамасында теріс элемент бар. Зерттеу дегеніміз – сіз не тапқыңыз келетінін білмей іздеу: Егер сіз не тапқыңыз келетінін білсеңіз, оны қазірдің өзінде таптыңыз және сіздің әрекеттеріңіз зерттеу болып табылмайды. Енді сіздің зерттеуіңіздің нәтижесі белгісіз болғандықтан, оның негізгі немесе болмайтындығын қалай білуге болады?
Мысалы, іргелі зерттеулер – бұл нәтижелер практикалық құндылыққа ие бола ма, жоқ па, ол жағын ойламай-ақ жүзеге асырылатын нәрсе деп айта аламыз.
Уақыт өте келе сіз жүргізген іргелі зерттеулер практикалық маңызы бар нәтижелерге әкелетінін байқағаннан кейін «Бұл іргелі зерттеу емес, практикалық зерттеу екен» деген шешімге келу ақылға сыймайтын жағдай болады. Мұндай тұжырымға келу арқылы сіз өзіңіздің іргелі зерттеу жұмысыңыздың жетістіктерін шектейсіз. Іргелі зерттеулер тікелей практикалық құндылыққа ие болмауы мүмкін, бірақ ерте ме, кеш пе практикалық құндылыққа апаратын нәрсе деп айтқан дұрыс болады. Біздің айналамыздағы әлем туралы білім мен түсініктің кеңеюі, қысқа мерзімді болмаса, ұзақ мерзімді перспективада әрқашан тиімді бола түсетіні анық.
Бұл іргелі зерттеулер үшін өте күшті дәлел және ол күмән тудырмайды, дегенмен біздің мұндай ойымыз кейбір адамдарға ұнамауы мүмкін. Сондықтан іргелі зерттеулерге жақын арада немесе кешірек пайда болатын басқа қосымшаларға тәуелді емес өзіндік құндылық беретін анықтаманы іздейік. Біз, мысалы, іргелі зерттеулер теорияны кеңейтетін нәрсе деп айтамыз. Енді біз теориямызды теориялауымыз керек.
Теорияға бірнеше көзқарас бар. Олардың бірі – теория ғаламның негізгі қарапайымдылығын ажыратады. Теоретик емес адам құбылыстардың күрделі массасын көреді: ал кейін теоретик ретінде қалыптасқаннан кейін ол бұрын түсінбей жүрген теориясы қарапайым және лайықты құрылымға біріктірілетіндігін байқайды. Бірақ кейбір заманауи теориялардың күрделілігі соншалықты, көптеген адамдар теорияны түсінуден бас тартып жатады.
Тағы бір идея теория эксперименттің нәтижесін экспериментті орындау үшін қажет уақытатан гөрі азырақ уақытты талап етіп нәтижеге тиімді жетеді деп болжайды. Менің ойымша, бұл анықтама теоретиктерге жағымды анықтама болып табылмайды, өйткені кейбір мәселелерді тәжірибешілер теоретиктерге қарағанда тезірек шешеді.
Тағы бір көзқарас бойынша теория жаңа тәжірибелер ұсынуға қызмет етеді деп есептейді. Бұл өте жақсы анықтама болса да, дегенмен ол теоретик ғалымды экспериментатор ғалымның зерттеуінің құралына айналдырып жібереді және теоретикке тек көмекші рөлді ұсынады. Тағы бір көзқарас бойынша теория пайдасыз эксперименттерге уақытты ысырап етуге жол бермейді деп есептейді.
Достарыңызбен бөлісу: |