Практикалық жұмыс №1 Тақырыбы: ет кабинетіндегі техника қауіпсіздігі Теорияға шолу Техника қауіпсіздігі және есептеуіш техника кабинетіндегі тәртіп сақтау ережелері



бет3/3
Дата21.04.2017
өлшемі1,83 Mb.
#14195
1   2   3

Практикалық жұмыс №28

Тақырыбы: Компьютерлік желілер. Интернет
Теорияға шолу

Компьютерлік желі дегеніміз – ресурстарды (дискі, файл, принтер, коммуникациялық құрылғылар) тиімді пайдалану мақсатында бір-бірімен байланыстырылған компьютерлер тізбегі. Желі жұмыс жасау үшін арнайы аппараттық және программалық жабдықтар болуы қажет. Желі арқылы оған қосылған кез келген компьютердегі ақпаратты жедел қарауға болады. Күнделікті өмірде кездесетін компьютерлік желіге мысал ретінде өздерің оқитын компьютерлік сыныптағы бірнеше компьютерлердің желіге біріктірілуін айтуға болады. Компьютерлік желілер масштабы мен мүмкіндігі бойынша ерекшеленеді. Ең шағын желілер жергілікті деп аталады да, бірнеше компьютерді біріктіру үшін қолданылады. Компьютерлік желіге желілік тақша, модем немесе жоғары жылдамдықты сандық телефондық қызмет торабы арқылы қосылады.
Жергілікті желі – саны шектеулі компьютерлерді біріктіру үшін қолданылады. Ақпарат – желілер арқылы берілетін сигналдарға түрлендіріледі, осыдан кейін сигнал қайта түрлендіріледі. Компьютерлер жергілікті желіге желілк тақша деп аталатын интерфейстік блок – желілк адаптер арқылы қосылады. Желілік адаптер – компьютердің байланыс желісімен сәйкестендірілуін қамтамасыз ететін құрылғы. Кең таралған адаптерлерге: Ethernet, Token Ring және ArcNett типтері жатады.
Интернет желісі – бүкіл Жер шары бойынша ақпарат ағынын таратуды қаматамасыз ететін желілер жиынтығы. Интернет – адамзаттың ақпараттық технология саласындағы жеткен жетістіктерінің бірі. Интернет – компьютерлік желілердің ішінде жаппай қолданылатыны болып табылады. Интернеттің ең қарапайым анықтамасы желілердің желісі деп аталады.

Практикалық жұмыс №29

Тақырыбы: Интернетте ақпарат іздеу
Теорияға шолу

Компьютер провайдер мекеменің компьютерімен байланыстырған соң, Интернетке нақты түрде қосылу орындалады. Бірақ бүкіләлемдік желіде жұмыс істей алмаймыз. Интернетте жұмыс істеу үшін қосымша программалар қажет болады. Бұл программаларды таңдау Интернеттің қандай қызметімен жұмыс істейтіндігімізге байланысты. Интернетте әр түрлі қызмет көрсету түрі бар. Соның бірі –WORLD WIDE WEB қызметі. WORLD WIDE WEB – Интернеттің ең қарапайым және өте кең тараған қызмет түрі болып табылады. Көбінесе ол тек WEB деп аталады. Бұл қызметтің танымалдылығы сонша, оны көпшілік Интернеттің өзі деп біледі. WORLD WIDE WEB – қызметі интерактивті түрде жұмыс істеуге арналған. Ол ақпаратты іздеу және жинақтауға мүмкіндік береді. WORLD WIDE WEB қызметін пайдалануға HTML «құжаттарының пішімі» және «гипермәтіндік сілтемелер» деген негізгі екі ұғым бар.

Гипермәтіндік сілтемелерді пайдаланып, Интернет ақпарат кеңістігіндегі WEB – парақтардың бірінен келесісіне өтіп, оларды шексіз аралай беруге болады. Алайда, әлемдегі WEB – парақтардың өте көп екендігін ескерсек, қажетті мәліметті іздеп табуға өте көп уақыт кетеді, яғни бұл іс қиындай түседі. Сол себепті Интернетте ақпаратты іздеуге арналған іздеу серверлері бар. Іздеу серверлері өте көп емес, Интернетте жұмыс істейтін адамдар олардың адрестерін жақсы біледі. Жалпы іздеу серверлерінің екі түрі бар: іздеу каталогтері және іздеу индекстері. Іздеу каталогтері ақпараттарды олардың тақырыбы бойынша іздеуге арналған. Мұндай серверлердегі мәліметтер негізгі және ішкі тақырыптары бойынша реттеліп құрылған. Іздеу индекстері алфавиттік көрсеткіш арқылы жұмыс істейді. Белгілі бір сөзді немесе сөз тіркесін, яғни түйінді сөздерді енгізе отырып, сол термин кездесетін құжаттарды жылдам іздеп табуға болады. Сонымен бірге ақпарат іздеу мүмкіндігін беретін арнайы классификациялық серверлер де бар. Бұл серверлерде ақпарат жалпы тақырыптарымен бірге көп таралған танымал сөз тіркестерінің тізімі бойынша топтастырылған. Әрбір іздеуші мәліметіне байланысты құжаттарды ашу кезінде арнайы есептеуіш іске қосылып, көп қолданатын ақпараттардың есебі алынып отырады.

Практикалық жұмыс №30

Тақырыбы: Электрондық пошта

Теорияға шолу

Интернет поштасы. Компьютері Интернетке қосылған кез келген пайдаланушыға автоматты түрде электрондық пошта адресі тағайындалады. Интернетке қосылуға мүмкіндік беріп отырған сервер-компьютерде электрондық «пошта жәшігі» құрылады. Адреске келіп түскен әрбір хабар осы жәшікте, сол адресат сервермен нақты түрде қосылғанға дейін сақталады. Нақты түрде қосылу орындалған соң, жәшіктің мазмұны қатты дискідегі Кіру (Входящие) бумасына ауысады. Электрондық поштаны жөнелту әрекеті де дәл осылай жүзеге асады. Пошталық сервермен байланысу кезінде Шығу (Исходящие) бумасына жинақталған хабар автоматты түрде қайта жөнелту әрекеті орындалады.

Электрондық пошта хабарды әлемныің кез келген нүктесіне бірнеше сағатта жедел жеткізеді, кәдімгі поштаға қарағанда өте жылдам және қызмет құны да арзан.



Электрондық пошта (Electronic mail немесе қысқартылған түрде E - mail) – бұл компьютерлік желі арқылы хабарлама жөнелту және қабылдау тәсілі.

Пошталық сервермен байланыстырылған әрбір абоненттің электрондық адресі, пошталық жәшігі болады. Бұл жәшік абоненттің құпия сөзімен қорғалған. Электрондық адрестің көмегімен желідегі әрбір абонентті анықтауға болады. Абонент пен сервер хабарлама алмасу үшін кабельді немесе кәдімгі телефон желісін қолдана алады. Хабарлама бір серверден келесіге жеткізілуі үшін, бірқатар аралық серверлер арқылы өтуі мүмкін. Пошталық серверлер хабарламамен автоматтық режимде алмасады, желідегі хабарламаның қозғалыс маршруты арнайы программа-маршрутизатор арқылы есептеледі.

Хабарлама тиісті орын серверіне жеткізілген соң, адресаттың сервермен кезекті байланысуы кезінде поштаның келгендігі жөнінде мәлімет беріледі. Хабарлама алу үшін, пайдаланушының өз компьютерін үнемі қосылу күйінде ұстауының қажеті жоқ. Ол кез келген уақытта компьютерді қосып, хабарлама қабылдау немесе жөнелту үшін желімен байланыса алады. Электрондық пошта хабарламасы адресатқа жетуі үшін, адресті дұрыс көрсетуі керек. Адрестің жазылуы: nora@krok.net.ua болса, онда жәшік nora доменінде krok.net.ua деп те оқуға болады. Домен аты жеке сөздерден – бағынышты домендерден тұрады да, олар нүкте арқылы бөлініп жазылады. Бағынышты домендер аты солдан оңға қарай иерархиялық өсу деңгейі бойынша реттеліп орналасады. Оң жағында, ең жоғары деңгейде елдің аты жазылады: kz – Қазақстан, ua – Украина, ru – Ресей, fr – Франция, uk - Ұлыбритания. Домен атын қарастырғанда жоғары деңгейде әрқашан елдің коды болуы міндетті емес. Жоғарғы деңгейіндегі бағынышты домендер кездесуі мүмкін: com, gov, edu т.б. Солға қарай домендегі сервердің орналасу орнын анықтай түсетін бағынышты домендер жазылуы мүмкін. Мысалы, kiev.ua, msk.ru қалаларды көрсетеді.


@



«кошечка» (Польша)

«роза» (Турция)

«собачка» (Ресей)

«маймыл» (Қазақстан)

Пайдаланушы электрондық хабарламаны жөнелту және қабылдауы үшін оның компьютеріне электрондық пошта клиенті программасы орнатылуы қажет. Өте көп тараған пошталық программалар: MicroSoft Exchange, Outlook Express, MicroSoft Outlook, Internet Mail, т.б. Пошталық программалар атқаратын қызметі хабарламаны қабылдау, оқу, дайындау, жөнелту, адрестік кітапты жүргізу болып табылады.





Стандартты функциялар және қызметші сөздер



Жазылуы



Атқаратын қызметі

ABS(X)


Абсолюттік шама

SQR(X)


Квадрат

SQRT(X)


Квадраттық түбірі

SIN(X)


Синус

COS(X)


Косинус

EXP(X)


Экспонента

LN(X)


Натурал логарифм

ARCTAN(X)


Арктангенс

FRAC(X)


Х-тің бөлшек бөлігі

INT(X)


Х-тің бүтін бөлігі

CHR(X)


Символды анықтау

ODD(X)


Х-тің тақ, жұп екендігін анықтау

ORD(X)


Х-тің реттік нөмірі

TRUNC(X)


Х-тің бүтін бөлігін шығару

ROUND(X)


Х-ті бүтін санға дейін дөңгелектеп шығару

RANDOM(X)


Кездейсоқ сан шығару

PRED(X)


Х-тің алдыңғы мәні

SUCC(X)


Х-тің келесі мәні

INC(X)


Х-тің үлкеюі

DEC(X)


Х-тің кемуі

EOF(X)


Файлдың соңын анықтау

EOLN(X)


Қатардың соңын анықтау

AND


ЖӘНЕ

OR


НЕМЕСЕ

NOT


ЕМЕС

NIL


Бос сілтеме

PROGRAM


Тақырып жазу

CONST


Тұрақтыларды сипаттау

LABEL


Таңба қою

TYPE


Типтерді сипаттау

VAR


Айнымалыларды сипаттау

BEGIN … END


Операторлық жақшалар

READ


Енгізу операторы

WRITE


Шығару операторы

IF … THEN … ELSE


Шартты өту операторы

CASE … OF


Таңдау операторы

GOTO


Шартсыз өту операторы

FOR … TO … DO


Параметрлі цикл операторы

REPEAT … UNTIL


Шартты соңынан тексеретін циклдік оператор

WHILE … DO


Шартты алдын-ала тексеретін циклдік оператор

ARRAY


Массивті сипаттау

PROCEDURE


Процедура

FUNCTION


Функция

RECORD


Жазу

SET


Жиын

UNIT


Модуль

USES

Пайдаланушылар модулі


Қолданылған әдебиеттер



  1. «Информатика және есептеуіш техника негіздері», Б.Бөрібаев, Б.Нақысбеков, Г.Мадиярова, Алматы. Мектеп, 2005 ж.




  1. Информатика. Базалық курс, Ермеков Н.Т және басқалары, Алматы, Атамұра, 2003 ж.




  1. А.И. Гусева. Turbo Pascal 7.0- де программалау. Москва, 1996 ж.




  1. Ж.Динисламов. Turbo Pascal тілі және пайдаланушылар программалары негіздері. Көмекші оқу құралы. Қызылорда, 2001 ж.




  1. В.Э.Фигурнов. IBM PC пайдаланушылар үшін. Москва, 1996 ж.




  1. В.В. Фаронов. Turbo Pascal, Москва, 1999 ж.




  1. Ж.Динисламов. Turbo Pascal ортасында программалау. Қызылорда, 2004 ж.




Каталог: wp-content -> uploads -> 2013
2013 -> Ф 7 –007-02 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
2013 -> Мазмұны Кіріспе–––––––––––––––––––––––– 3-9
2013 -> Мазмұны Кіріспе Тарау -I. Кеңестік шығармашылық интеллигенциясы калыптасуының бастапқы кезеңІ
2013 -> Жанғабыл Қабақбаев, Қазақстан Республикасы журналистер Одағының
2013 -> Әл Фараби дүние жүзілік мәдениет пен білімнің Аристотельден кейінгі екінші ұстазы атанған. Ол данышпан философ, энциклопедист ғалым, әдебиетші ақын, математик. Әл Фараби 870 ж
2013 -> Өмірбаяны ІІ негізгі бөлім
2013 -> Ф 15-07 Қазақстан Республикасының білім ЖӘне ғылым министрлігі
2013 -> Кіріспе. Жұмыстың жалпы сипаттамасы. Дипломдық жұмысының өзектілігі


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет