2. Қазақстан Республикасындағы саяси партиялар, коғамдық қозғалыстар мен ұйымдар 1905 жылғы жазға қарай
Қазақстанның
барлык өңіріндегі жәрмеңкелерде қазақ жұртының
мұқтаждықтарын талқылаған съездер өте бастады. Бірден жандарм мекемелерінің назарына
іліккен бұл жиындарда патшаға, ортақ билік орындарына арналған арыз-тілектер жазылды;
Жетісу және Семей облыстары атынан жазылған шағымдарды талқылауға 25 мыңнан астам адам
қатысты.
1905 жылғы 6 тамызда жарияланған манифест бойынша қазақ еліне де
Мемлекеттік Думаға
депутат сайлау құқығы берілді. Ұлт зиялылары Дума жұмысына белсене араласу арқылы
үкіметтің Қазақстандағы саясатына, әсіресе жер мәселесіне ықпал етуге болады деп
түсінді. Бірақ сайлау қарсаңындағы қазақ
қоғамында
Думаға депутат ұсына алатын өз
бағдарламасы бар саяси партия жоқ болатын. Уақыттың тарлығына байланысты және баска
даярлыктың жоқтығын түсінген ұлт зиялыларының басым
бөлігі
ресейлік конституциялық
демократиялық партияның (кадеттер) бағдарламасын мойындап, қазақ облыстарында осы
партияның бөлімшелерін құрып, осы ұйымның атынан депутаттыққа түсті.