Психологиялық қартаю
40 жастағы ерлер мен әйелдер қарттар санатына кірсе, қазір жасөспірімдік кезең 24 жаста аяқталып, жастық шақ 25-тен 44 жасқа дейін созылады, орташа жас 60 жасқа дейін, егде жас 75-ке дейін жалғасады, ал 90- нан асқандар ұзақ ғұмырлылар деп саналады. Соңғы уақытта ғалымдар «субъективті жасқа» көбірек қызығушылық таныта отырып, «өзіңізді қанша жасқа сезінсеңіз, демек сіз сонша жастасыз» деген қорытынды жасады.
Физиологиялық қарттық – физикалық қартаюдың индивидуальды процессі.
Физиологиялық қартаю
Физиологиялық қартаю – егделіктен кейінгі жас жігі қапелімде байқала қоймайтын, созылып барып анық белгі беретін табиғи құбылыс.
Бұл кезеңге тән:
- дене қажып, күш-қуат кемігенмен сана мен сезім сергектігі.
- төңірекке жіті көзқарас, ойға берілу.
- байсалдылық, пайымдылық, шүкіршілік.
Әлеуметтік қартаю - жалпы қоғамның жасына байланысты қартаю түрі.
Әлеуметтік қартаю - бұл зейнеткерлікке байланысты әлеуметтік жағдай мен әлеуметтік рөлдердің өзгеруі.Адам баласы замана құрылымын өз қолымен жасаушы бола тұрып, өз заманының сарынына қарай бейімделеді, өзгереді. Түп-тұқиян тегі мен ұлттық тамыры бір болса да, саяси-қоғамдық, экономикалық-әлеуметтік жағдайлары әртүрлі осы тарихи үш кезеңнің адамдары – қарттары бір-біріне ұқсамайды, бірін-бірі қайталамайды. Әрқайсысы өз заманының перзенті және қариялық бейнесі, үлгісі.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
- Авербух А.В. Психические расстройства в старческом возрасте – Л., 1969
- Альперович В. Социальная геронтология – Ростов-на-Дону: «Феникс», 1997
- Бердышев Г. Д. Реальность долголетия и иллюзия бессмертия – Киев: Политиздат Украины, 1989
- Гаврилов Л.А., Гаврилова Н.С. Биология продолжительности жизни – М, 1986
- Дельпере Н. Защита прав и свобод граждан преклонного возраста – М., 1993
- Дементьева Н.Ф., Устинова Э.В. Роль и место социальных работников в обслуживании инвалидов и пожилых – М., 1995
- Подколзин А.А., Донцов В.И. Старение, долголетие и биоактивация – М., 1996
- Пожилые люди в 11 странах. Серия ВОЗ. Общественное здравоохранение в Европе. – Женева, 1987
- Превентивная геронтология и гериатрия – Киев, 1991
Достарыңызбен бөлісу: |
