Өсімдік ұлпасы. Тірек ұлпасы. Жалдеш. А әлпірақ. Б айтех. Ж елемес. А

Өсімдік ұлпасы. Тірек ұлпасы.

Жалдеш.А Әлпірақ.Б

Айтех.Ж Елемес.А

• Ұлпа – құрылысы және атқаратын қызметі жағынан ұқсас жасушалар жиынтығы. Егер ұлпа жасушаның бір ғана түрінен тұрса қарапайым ұлпа деп аталады. Паренхима, колленхима және склеренхима – қарапайым ұлпалар. Егер ұлпа екі немесе одан көп жасушалар түрінен тұрса күрделі ұлпа деп аталады. Флоэма, ксилема және эпидерма – күрделі ұлпалар.

Тарихы

Ұлпа туралы ғылымның негізін салған белгілі ита­лия ғалымы М.Мальпиги мен ағылшын ғалымы Н.Грю (1671 ж.) болған. Олардан кейін микроскопиялық техниканың даму барысында ұлпалар туралы көптеген жаңалықтар мен жаңа эксперименттік деректер жинақтала басталды.

1807 жылы фитогистолог Г. Линк өзінің зерттеулерінің нәтижесінде ұлпаларды жасанды түрде паренхималық және прозенхималық деп екі топқа бөлді. Бұл сипаттама әлі күнге дейін сақталып қалды. Ал П. Ван-Тигем (1891) ұлпаларды тірі және өлі ұлпалар деп бөлді. Олай бөлу заңды да еді, егер олардың атқаратын қызметтерін ескермегенде.

1807 жылы фитогистолог Г. Линк өзінің зерттеулерінің нәтижесінде ұлпаларды жасанды түрде паренхималық және прозенхималық деп екі топқа бөлді. Бұл сипаттама әлі күнге дейін сақталып қалды. Ал П. Ван-Тигем (1891) ұлпаларды тірі және өлі ұлпалар деп бөлді. Олай бөлу заңды да еді, егер олардың атқаратын қызметтерін ескермегенде.

• Жоғары сатыдағы өсімдіктердің ұлпаларынан мүшелер, ал мүшелерден ағза түзіледі:

Жасушалар тобы → ұлпа → мүше → ағза

• Өсімдіктердегі ұлпалардың түрлері: түзуші, жабын, негізгі (қоректік және фотосинтездеуші), тірек, өткізгіш және бөліп шығарушы