ОСВАЛЬД ШПЕНГЛЕР О.Шпенглер – “локальді мәдениеттер” концепциясының авторы

ОСВАЛЬД ШПЕНГЛЕР

О.Шпенглер – “локальді мәдениеттер” концепциясының авторы.

• НЕГІЗГІ ЕҢБЕГІ: “Еуропаның құлдырауы”.
• Еуропоцентризмге қарсы теория ұсынды.
• Еуропоцентризм-Еуропа мәдениеті, тарихы арқылы адамзат өмірін тұтастай бағамдаудағы басты өлшем.

ОСВАЛЬД ШПЕНГЛЕР

• Мәдениет - белгілі бір территорияда өмір сүретін ұлттың тілі, дәстүрі негізінде қалыптасады, яғни, локальді болады. Мәдениет-тірі организм.
• Ал өркениет – мәдениеттің соңы.

Освальд Шпенглер

• Ойшылдың ойынша тарихты зерделейтінболсақ, әрбір мәдениет шамамен 1200-1500жыл өмір сүреді.

Мынадай кезеңдерді бастан кешеді:

• Балалық
• Бозбалалық
• Есею
• Кәрілік.

Освальд Шпенглер

• Мәдениет өзінің барлық мүмкіндіктерін тауысқанда, цивилизацияға айналады.
• Цивилизацияның белгілері:

Урбанизация, гигант-қалалар, ортақ ақша, халық орнына тобыр, діннің орнына өлі метафизика, шынайы әрекеттің орнына шоу, билікке деген құштарлық, сыртқа бағытталу.

АРНОЛЬД ТОЙБИ

А.Тойнби Шпенглер ойларын жалғастыра отырып, өзінің «локальді өркениеттер» концепциясын ұсынады.

• НЕГІЗГІ ЕҢБЕГІ: “Тарих зерттеулері”.
• Тойнби теориясында мәдениет және өркениет – синонимдес ұғымдар болып табылады.

АРНОЛЬД ТОЙНБИ

• Тойнби теориясында мәдениет - адамдардың қолымен жасалған құндылықтар жиынтығы, ол цивилизацияның құрамдас бөлігі.
• Тойнби концепциясында мәдениеттің шарықтау шыңға жетуі цивилизация деп аталады.

АРНОЛЬД ТОЙНБИ

Өзіне дейінгі зерттеушілермен салыстырғанда, Тойнби алғаш рет тарихты зерттей отырып, цивилизацияның келесі түрлерін ажыратады:

• Батыс христиандық
• Православиелік христиандық
• Исламдық
• Қиыр-шығыс
• Индуистік

АРНОЛЬД ТОЙНБИ

• Өзіне дейінгі еуроцентризмді сынаған ғалымдарға қарағанда, Тойнби цивилизацияны терістемей, керісінше жоғары бағалайды.
• Тойнбидің ойынша әлемдік тарихтың мұраты – біртектес әлемдік мәдениетті жасап шығару.
• Ол үшін бірлік қажет. Мысалы, барлығына ортақ дін.