Психология ғылымының дүниеге келуі 1879ж. Вундтін Лейпциг каласында алғашқы эксперементалды зертхана ұйымдастыруымен
жүктеу/скачать 206,59 Kb. Pdf көрінісі
|
реферат психология
реферат психология, Эпюр, Каримгажиев Қ. Қылмыс қоғам
| Екінші психология
— Сана туралы ғылым бұл кезен Декартын сана ұғымен байланысты. Жан жөнiндегi танымдар қандай құбылыс — өзгерiстерге енгенiмен өмiрлк iс-әрекеттiң қозғаушы күшi — жан деген тұжырымға ешбiр келтiреалмады. Тек ХҮIII ғ. психология бiлiмiнiң дамуында Рене Декарт жаңа есiгiн ашты. Ол адамны өн iшкi мүшелерi ғана емес, тiптi дене әрекетiнiң де жанға ешқандай қатысы болмайтыны жынде пiкiр айтып, дәлелдедi. Бұл жантану ғылымының кейiнгi желiсiне үлкен ықпал жасады. Декарт ғылымға екi түсiнiктi — рефлекс және сананы бiрдей енгiздi. Бiрақ ол өз тағылымында жан мен тәндi бiр-бiрiне қарсы қойды, өзара тәуелсiз екi болмыс материя және рух жасайтынын уағыздады. Сондықтан да психология тарихында бұл Декарт тағылымы «дуализм» (екi тарапты) атауын алды. Дуалистер көзқарасында, психикалық табиғат ми қызметiнің өнiмi емес, мидан тыс, оған тәуелсiз, өз бетiнше жасайтын құбылыс екенi түсiндiрiлдi. Бұл бағыт ғылымда объективтi идеализм деп аталды. Дуалистк тағлиматты арқау етiп ХIХ ғ. психологиясында психофизиологиялық параллелизм атанған идеалистiк бағыт кең өpiс алды. Бұл бағыттың мәнi: психика және тән қатар, бiрақ өзара тәуелсiз жасайды. Мұндай идеалистiк көзқарасты дәрiптеушiлер Вундт, Эббингауз, Спенсер, Рибо, Джемс, т.б. Шамамен осы дәуiрде психология денi жөнiнде жапа түсiнiктер қылаң бере бастады. Ойлау, сезу, қалау қабiлеттерi не сана атауы берiлi, психика санамен баламаластырылды. Осыдан жан психологиясы орнына сана психологиясы жүзеге келдi. Бiұan; сана көп уақытқа дейiн басқа табиғи процестердің бәрiнен оқшауланған ерекше кұбылыс ретiнде қаралды. Ендi саналық өмiр Алла жаратқан ақыл көрiнiсi немесе сананы құраған қарапайым элементтерi бар субьективтк сезiм нәтижесi деп есептелдi. Бiұл идеалистi бағыттағылардың бәрiн бiрiктi дeген жалпы пiкiр: психикалық болмыс — ғылыми талдауға келмейтiн, себебі бұндай түсiнiк кең етек алып, ал бұл бағыттағы идеализм интроспекттiк (өзiн-өзi бақылау) сана тағылымы атын алды. Осыдан сана өзiмен өзi шектелiп, психика объектив болмыс пен субъектiнiң өзiнен де толығымен ара байланысын үздi. жүктеу/скачать 206,59 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|