Психология ғылымының дүниеге келуі 1879ж. Вундтін Лейпциг каласында алғашқы эксперементалды зертхана ұйымдастыруымен

Психология ғылымының дүниеге келуі 1879ж. Вундтін Лейпциг 
каласында алғашқы эксперементалды зертхана ұйымдастыруымен 
сипатталады. Психология ғылымының даму тарихы бірнеше этаптарға 
бөлінеді :
1. 
Психология жан туралы ғылым.
2. 
Психология сана туралы ғылым.
3. 
Психология жүріс-тұрыс туралы ғылым.
4. 
Психология психика туралы ғылым.
Шетелдердегі психологиялық ағымдыр (мектептер): бихевиоризм, 
гештальтпасихология, фрейдизм немесе психоанализ, генетикалық 
психология, гуманистік психология. Қазақстандағы психологиялық ой-
пікірлердің дамуы. Әбу Насыр Әл Фараби, А.Құнанбаев, Ш.Уәлиханов, 
Ы.Алтынсарин; С.Торайғыровтың ойлары.
Алғашқы қауымдық қоғамның өзінде психика жөнінде көзқарастар 
болған. Ерте замандардан бастап адам баласының назары, ақыл-
ойы өзінің маңындағы дүниенің сырын танып білуге, өз денесінің 
құпия сырларын ашып білуге ұмтылған. Б.д.д. бірнеше мыңдаған 
жылдар бұрын заттың материалдық құбылыстарды (заттар, табиғат, 
адам) және заттық емес құбылыстарды (бейнелер, ойлар, адам және 
еске түсіру, қайғыру және т.с.с.) анықтап, мойындап, олардың 
тәуелсіз қоршаған ортадан бөлек екендігін айтқан.
Ерте заман ойшылдары «Жан деген не?», оның қасиеттері және 
функциялары қандай, жан мен тән арақатынасы деген сұрақтарға 
жауап іздейді.
Ерте заманның философы Демокрит (б.д.д. 5,6 ғғ.) психиканы, яғни 
жанды оттың атомдарындай қозғалмалы қасиет деп санады, сонымен 
қатар психиканың адам тәнінің қызметі деген бір материалистік түсінікті 
тудырды. Тәннің өлуімен жан да өледі деген. Сол заманның тағы бір 
өкілі ғұлама ойшыл Платон (б.д.д. 427-347 жж.) жан мәңгілік нәрсе, ол 
өлмейді деген, ол психикалық түсіндіруде иделистік бағытты ұстанған. 
Ең бірінші жан туралы жазған Аристотель (б.д.д. 384-422 жж.) «Трактоз 
о дүние» бұл еңбек бірінші психологиялық әдебиет болып саналады.
Шығыстың ұлы ойшылы әбу-Нәсыр әл-Фараби (870-950 жж.) дүние 
материядан құралады, ол жойылмайды, бір түрден екінші түрге көшіп, 
өзгере береді. Жан денеден бұрын өмір сүрмейді, 1 денеден 2 денеге
барып, орналаса алмайды деп материалистік тұрғыдан қарастырды.

Бірінші кезенде
психология жан туралы ғылым. Жан ерекше, тәннен 
бөлек жасайтын құбылыс деген нанымның санаға терең ұялауы бұған 
мысал бола алады. Алғашқы адамның өзi де адамдар мен 
жануарлардың өлетiнің, адамның түс көретiнiн сезiп, бiлген. Осыған 
орай адам ұстамға келетiн тәннен және көрiнбейтiн жаннан бiрiнен-бiрi 
бөлiнбейтiн дербес екi бөлктен тұрады деген сенiм туындады; яғни 
адам өлмейiнше, жан оның тән iнде жасап, өлгеннен соң тәннен 
шығып кетедiмыс. Ал адам ұйқыдағы кезде, жан оның тәнiнен уақытша 
ажырап, қандай да бiр басқа жерге ауысады. Осылайша, психикалық 
процестер, қасиеттер мен қалыптар ғылыми талдауға түсiп, 
зерттелгенге дейiн адамдардың бiрiнiң екiншiсi жөнiндегi қарапайым 
тұрмыстық психологияға тән пайымдаулары жинақтала бердi.