Јр нарсеніѕ ґз орны,мазмўны бар



Дата21.04.2020
өлшемі95 Kb.
#63205
Байланысты:
Комбинаторика


Комбинаториканың негізгі элементтері
Комбинаториканың қарапайым бөлімдері орналастырулар, алмастырулар және терулер деп аталады.

Комбинаториканың бөлімдеріне жеке-жеке тоқталайық.



Анықтама. n элементтен алынған m-нен құралған орналастырулар деп берілген n элементтерден әр топта m элемент (mОрналастырулардың белгіленуі: Аnm(эннен эм деп оқылады).Мұндағы m,n-натурал сандар,n-берілген элементтер саны,m-әрбір топқа кіретін элементтер саны m

Аn m=n(n-1)(n-2)...(n-m+1) (1)

1-мысал. Сыныптағы 20 оқушыны екіден орналастыру керек. Есептің қанша шешімі бар?

А202=20*(20-1)=20*19=380 Ж: 380;


Математикада 1-ден n-ге дейінгі барлық натурал сандардың көбейтіндісін n факториал деп атайды және оны n! белгісімен белгілейді, яғни

1*2*3...(n-2)(n-1)*n=n!



Ескерту: 0!=1
2-мысал. а) 3! ә) өрнегінің мәнін есептеңдер

а) 3!=1*2*3=6



ә)= =45 Ж: а)6; ә)45;

Факториал ұғымын қолданып (1)формуланы түрлендірейік Аmn=n(n-1)(n-2)…(n-(m-1))= =

Аnm= (2)

(2) формула Орналастырулар санын есептеу формуласы.


3-мысал. А3100 есептейік. А1003= ===98*99*100=

=9702*100=970200

Ж:A3100=970200;

Анықтама. n элементтен жасалған алмастырулар деп n элементтен алынған n-нен жасалған орналастырулар айтады.

Алмастыру Pn n-берілген элементтер саны.

P n=n!
4-мысал. Бес орындыққа бес адамды отырғызу қанша тәсілмен шешіледі?

Шешуі: P5=5!=1*2*3*4*5=120

Ж:120 тәсіл

Анықтама. n элементтен алынған m элементтен құралған терулер деп бір-бірінен тек құрамымен ғана ерекшеленетін m элементтерден туратын комбинациялар тобы аталады.

Белгілеуі: Сnm – мұндағы m,n –натурал сандар, n- берілген элементтер саны, m-әрбір топқа кіретін элементтер саны.m

С =

Бұл формуладан келесі формулаларды алуға болады.



Anm = Cnm * Pm ; Pm =

n € N, m € N, m≤n.

Алмастырулар мен факториал формулаларын түрлендіріп мына формуланы алуға болады С == :m!= немесе Cnm = ;
Cnm = - терулер санын анықтайтын формула.


5-мысал. n=10; m=7 болғандағы терулер санын есептейік

C10 7 ====8*3*5=120

Ж:120;


6-мысал. 5* Cn3= Cn+24 теңдеуін шешейік.

5*=

5*=

(n-2)= (n2 +3n+2)

20(n-2)= n2 +3n+2

n2 +3n+2-20n+40=0

n2 -17n+42=0

n1 =3; n2=14; Ж: 3; 14
Тапсырмалар:


  1. A213 ;

  2. P5;

  3. C125;

  4. C127 мәндерін табыңдар.


Тест тапсырмасы:
1. Үш элементтен екі элемент бойынша орналастырулар санын тап. A32

a) 4 ә) 3 б) 5 в) 6

2. Төрт кітапты кітаптар сөресіне қанша жолмен орналастыруға болады?

a) 15 ә) 16 б) 24 в) 23

3. 5 оқушының екеуін кезекшілікке жіберу керек болды. 5 оқушының екеуін

кезекшілікке неше жолмен жіберуге болады?

a) 10 ә) 9 б) 8 в) 7



4. 15 адамнан 5 адамдық команданы қанша жолмен құруға болады?



a) 1000 ә) 2001 б) 3001 в) 3003

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет