Аn m=n(n-1)(n-2)...(n-m+1) (1)
1-мысал. Сыныптағы 20 оқушыны екіден орналастыру керек. Есептің қанша шешімі бар?
А202=20*(20-1)=20*19=380 Ж: 380;
Математикада 1-ден n-ге дейінгі барлық натурал сандардың көбейтіндісін n факториал деп атайды және оны n! белгісімен белгілейді, яғни
1*2*3...(n-2)(n-1)*n=n!
Ескерту: 0!=1
2-мысал. а) 3! ә) өрнегінің мәнін есептеңдер
а) 3!=1*2*3=6
ә)= =45 Ж: а)6; ә)45;
Факториал ұғымын қолданып (1)формуланы түрлендірейік Аmn=n(n-1)(n-2)…(n-(m-1))= =
Аnm= (2)
(2) формула Орналастырулар санын есептеу формуласы.
3-мысал. А3100 есептейік. А1003= ===98*99*100=
=9702*100=970200
Ж:A3100=970200;
Анықтама. n элементтен жасалған алмастырулар деп n элементтен алынған n-нен жасалған орналастырулар айтады.
Алмастыру Pn n-берілген элементтер саны.
P n=n!
4-мысал. Бес орындыққа бес адамды отырғызу қанша тәсілмен шешіледі?
Шешуі: P5=5!=1*2*3*4*5=120
Ж:120 тәсіл
Анықтама. n элементтен алынған m элементтен құралған терулер деп бір-бірінен тек құрамымен ғана ерекшеленетін m элементтерден туратын комбинациялар тобы аталады.
Белгілеуі: Сnm – мұндағы m,n –натурал сандар, n- берілген элементтер саны, m-әрбір топқа кіретін элементтер саны.m
С =
Бұл формуладан келесі формулаларды алуға болады.
Anm = Cnm * Pm ; Pm =
n € N, m € N, m≤n.
Алмастырулар мен факториал формулаларын түрлендіріп мына формуланы алуға болады С == :m!= немесе Cnm = ;
Cnm = - терулер санын анықтайтын формула.
5-мысал. n=10; m=7 болғандағы терулер санын есептейік
C10 7 ====8*3*5=120
Ж:120;
6-мысал. 5* Cn3= Cn+24 теңдеуін шешейік.
5*=
5*=
(n-2)= (n2 +3n+2)
20(n-2)= n2 +3n+2
n2 +3n+2-20n+40=0
n2 -17n+42=0
n1 =3; n2=14; Ж: 3; 14
Тапсырмалар:
A213 ;
P5;
C125;
C127 мәндерін табыңдар.
Тест тапсырмасы:
1. Үш элементтен екі элемент бойынша орналастырулар санын тап. A32
a) 4 ә) 3 б) 5 в) 6
2. Төрт кітапты кітаптар сөресіне қанша жолмен орналастыруға болады?
a) 15 ә) 16 б) 24 в) 23
3. 5 оқушының екеуін кезекшілікке жіберу керек болды. 5 оқушының екеуін
кезекшілікке неше жолмен жіберуге болады?
a) 10 ә) 9 б) 8 в) 7
4. 15 адамнан 5 адамдық команданы қанша жолмен құруға болады?
a) 1000 ә) 2001 б) 3001 в) 3003
Достарыңызбен бөлісу: