Құрамы, қан жасушалары. Эритроциттер Орындаған: Био-17-1 Бөлекбаева А. Текерген: Мамаева Ж. Ж
Дата 27.11.2019 өлшемі 0,75 Mb. #52518 түрі Құрамы
Байланысты:
СӨЖ-9 Қанның құрамы , қан жасушалары.Эритроциттер Орындаған:Био-17-1 Бөлекбаева А. Текерген:Мамаева Ж.Ж Қан - организмдегі ішкі сұйық ортаның бірі. Ол қан тамырларының тұйық жүйесін бойлай ағып, тасымалдау қызметін атқарады. Қан - организмдегі ішкі сұйық ортаның бірі. Ол қан тамырларының тұйық жүйесін бойлай ағып, тасымалдау қызметін атқарады. Қан барлық мүшелердің клеткаларына қоректік заттар мен оттегін жеткізеді және тіршілік әрекетінің өнімдерін зәр шығару мүшелеріне тасымалдайды. Организмдегі биологиялық әрекетшіл заттардың гуморальдық реттелу қызметі қанның қатысуымен іске асады. Қан организмнің инфекциядан қорғаныш реакциясын қамтамасыз етеді. Қан-қоректік және қорғаныш қызметтер атқаратын сұйық дәнекер ұлпа. Қан-қоректік және қорғаныш қызметтер атқаратын сұйық дәнекер ұлпа. Қан-бұл сұйық зат, дене салмағының он екіден бір бөлігін құрайды. Орташа алғанда ересек адамда 5-5,5л қан болады. Қан екі құрылымнан тұрады: Қанның құрамы Қан плазмасының құрамы Альбумин, глобулин, фибриноген Амин қышқылдары, майлар, глюкоза, минералды тұздар, гормондар, ферменттер ЭРИТРОЦИТТЕР Лейкоциттерге қарағанда 500-1000 есе көп. организмде тотығу процесіне қажетті оттегін тартып, көмір қышқылын организмнен шығару қызметін атқарады. Оттегінің таралуы эритроциттің негізін құрайтын тыныс алу пигменті - гемоглобин арқылы орындалады. Иілгіш және жазық түрі кездеседі Серпімді созылып, ұзарады Кішкене түтік капиллярдан өткенде өзгереді 5 % эритроциттің клетка заты Ерлерде -5млн Әйелдерде -4,5млн Адам эритроцит көлемі- 125мкм диаметрі- 7,5 мкм, көлденеңінен 1,9-2,5мкм Адамда 2 литр эритроцит бар, 25 трилион 1мм қандағы эритроцит саны Гемоглобин азаюына байланысты 10-11 жаста қалпына келеді Қан үнемі ағыста болып, денедегі барлық ұлпаларға зат алмасу үшін қоректік заттарды жеткізу және алмасудың нәтижесінде пайда болатын зиянды заттарды шығару қызметін атқарады. Қан үнемі ағыста болып, денедегі барлық ұлпаларға зат алмасу үшін қоректік заттарды жеткізу және алмасудың нәтижесінде пайда болатын зиянды заттарды шығару қызметін атқарады. Сондықтан қанды ішкі зат алмасуды реттеп, тіршілік жүйесін қамтамасыз ететін орта деп есептеуге болады. И.А.Кассирский "Қан организмнің айнасы , онда клетка мен ұлпалардың әр түрлі өзгерістері өз көрінісін бейнелейді" деп түсініктеме берді. Әртүрлі жануарлар эритроцитері Ең ұсақ эритроцит ешкінікі-4мкм, есесіне 1мм 14,5млн Эритроцит цитоплазмасы строма Эритроцит изотонды ерітіндіде өзгермейді. Тұздардың- хлорлы натрийдің, яғни «ас тұзының» үлкен маңызы бар. Сүтқоректілердің қанындағы жалпы осмостық қысым ас тұзы ерітіндісінің 0,9% тең қысымға сәйкес келеді. Мұндай ерітіндіні физиологиялықерітінді деп атайды. Оны қанға құю арқылы қан шығынын толтырады. 0,9 %NaCl артса гипертония Эритроцит жиырылып , қабысып қалады 0,9 % NaCl кемісе гипотония Эритроцит ісінеді, жарылып, гемоглобин плазмаға шығып, еріп, гемолиз жүреді Лейкоциттер Қан қорғаныштық қызмет атқарады. Мысалы, лейкоциттер кейбір бөгде заттарды, зиянды бактерияларды, өлі клеткаларды жұтып құрту қасиеттері арқылы организмнің ішкі ортасын тазартып отырады. Қан антиотоксинді заттар түзу арқылы инфекциямен күреседі. Лейкоцит 1 лейкоцитке 600-700 эритроцит митоз жолымен бөлінбейді, бір түрден екінші түрге ауыспайды митоз жолымен бөлінеді, бір түрден екінші түрге ауысады қышқылды да негізгі бояуды да қабылдап, әлсіз боялып, нейтралдық реакция береді қышқылды боялады қабылдайды Негізгі бояуларды қабылдайды Түйіршіктері жоқ лейкоциттер -агранулоциттер деп аталады. Түйіршіктері жоқ лейкоциттер -агранулоциттер деп аталады. Лимфоциттердің ядролары сегменттелмеген. Олардың мөлшері ересек адамдарда 24-30% аралығында. Организмде лейкоциттердің, үлкен, орташа және кішкене түрлері кездеседі. Қалыпты жағдайда лимфоциттер тек лимфалық қан жасау мүшелерінде жиналып жатады. Лимфоциттердің клетка органоидтары жақсы жетілген Тромбоциттер Тромбоциттер олар адамда клетка емес, клетканың бөліктері сияқты, сондықтан қан пластинкалары деп аталады. Тромбоциттердің клетка емес екендігі анық , бірақ пайда болу жолы белгісіз, пішіні тұрақсыз, ішкі ортаның жағдайына сезімтал келеді. Адамның қан пластинкасы өте кішкене 2-3мк, оның есесіне олардың саны өте көп 1мм-де 150000-300000. Жоғары сатыдағы жануарларда дәнекер ұлпасы көп кездеседі. Олар эпителийдің астында жапсарласа жатады. Организмдегі барлық мүшелер мен ұлпалардың клеткалары дәнекер ұлпасы арқылы қоректенеді. Дәнекер ұлпасы ішкі зат алмасуды жүзеге асыратын орта болып саналады. Сондықтан ол қанмен бірге трофикалық және қорғаныштық маңызы бар біртұтас жүйе құрайды. Мүшелердің қабығында бұл ұлпа механикалық қызметті де атқарады. Достарыңызбен бөлісу: