ҚАН ТҮЗУШІ ЖҮЙЕ ФИЗИОЛОГИЯСЫНАН № 1 ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚТЫҢ ТАПСЫРМАЛАРЫ Тақырыбы: Қанның құрамы және қасиеттері: Қызыл қанның анатомия және физиологиясы. Гемолиз.Қан топтары. Резус фактор. Хаттама құрастыру:
№ 1. Тапсырма . Төмендегі сызбанұсқаны толтыру «Қанның көлемі және құрамы»
№ 2. Тапсырма Кестені толтыру «Қанның физико химиялық қасиеттері».
Денедегі ескірген эритроциттер жарылып,олардың орнына сүйек кемігінен шыққан жас эритроциттер қанға түседі. Ескірген эритроциттердің біразы бауырда,көпшілігі көкбауырда гемолизденеді.
Осмостық
эритроциттің ішімен сыртындағы осмостық қысым айырмашылығынан тұрады. Қанға осмостық қысым аз ерітінді құйса,эритроциттің ішіне су кіреді де, ол ісінеді,судың кіруі тоқтамаса эритроциттің қабығы жарылып,ішіндегі гемоглобин сыртындағы ерітіндіге шығады. Cөйтіп қан гемолизге ұшырайды.
Химиялық
эритроциттің липоид пен ақуыздан тұратын мембранасын ерітетін химиялық заттардың (сірке қышқылы, эфир, хлороформ, сілті)әсеріненболады.;
Биологиялық
ішек құрттары мен жануарлар бөліп шығаратын не өсімдіктерден алынатын улы заттар –гемолизиндердің әсеріненболады.
Термиялық
қанды біресе жылытып, біресе суытқан кезде болады, әсіресе бұл мұздаған қанды еріткенкенде кездеседі.
электрдің әсерінен болады.Сәуле энергиясы мен ультродыбыс та электр күші эритроцит қабығын, тканін үзіп жарады.
№ 9.Тапсырма «Қан топтарын және резус факторды анықтау» тәжірибелік дағдының әдісі мен жасалу техникасын көрсету.
Жұмысты орындау нұсқаулары: Қан топтарын және резус факторды анықтай, берілген сүретті толтыру
Жұмыс нәтижесі:Анти-А,Анти-В,Анти-АВ және Резус факторды анықтауға Анти-Д тәжірибеге алынды.Бұларды арнайы ұяшықты планшеттерге аздап тамызып үстіне қан тамшысын тамыздық.Сол кезде антиАда агглютинация болмайды. Анти-В да және Анти-АВ да агглютинация ,Анти-Д да резус фактор пайда болды.Яғни,бұл 3 қан тобы(В).Екінші бағанда:агглютинция барлығында пайда болды және резус фактор анықталды.Бұл 4 қан тобы(АВ)Үшінші бағанда:агглютинация мүлдем пайда болмайды,резус фактор да анықталмады.Бұл 1 қан тобы(0).Төртінші бағанда:АгглютинацияАнти-А және Анти-АВ да пайда болды,резус фактор анықталды,ал Анти-В да ешқандай құбылыс болмады. Цоликлондар анти-А анти-В анти -АВ анти-D
Қорытынды:Агглютинация эритроциттердің желімделіп қалуы.Яғни,қандардың тобы сәйкес келми эритроциттері желімденіп қалады.1(0) тобына плазмада немесе басқа топтардың сарысуында бір-біріне жабыстырылмайтын қызыл қан клеткаларының каналдары жатады.Сондықтан топтың қанын барлық топқа құюға болады.2(А) тобындағы эритроциттер бір-біріне жабысып,1 және 3 топ плазмаларфнда жойылады.Бұны 2 және 4 қан тобына құюға болады.3(В) тобы 1 және 2 топта плазмасында агглютинацияға ұшырайды.Ол тек 3 және 4 қан тобына үйлеседі.4(АВ) тобы барлық адамға құюға болады.
№ 10. Тапсырма. Кестеде көрсетініз: қан топтарын және резус факторды анықтауында агглютинацияның пайда болуы
Цоликлон/ Қан тобы
анти-А
анти-В
анти -АВ
анти-D
I О (αβ)
II А (β)
III В (α)
IV АВ (0)
Агглютинация жоқ
Агглютинация
Орындаған студент Қайролда Бекасыл факультет ҚДС21-002-01