Құрамы мен классификациясы. Газ заңдары Сұрақтар

3) 
тұрақты дебит режимi
4) 
тұрақты түп қысымының режимi
5) 
ұңғыма басындағы тұрақты қысым режимi
6) 
ұңғыма түбіндегі тұрақты жылдамдық режимi
Дәріс 8
Тақырып: «Газ ұңғымаларының өнімділігін арттыру әдістері 
 
Ұңғымаларды қышқылдық өңдеу» 
Сұрақтар 
1.Қышқылмен ӛндіру.
2.Қабатты сумен жару
 
Ұңғымалардың түбін қышқылдық ӛңдеу негізінен ұңғымалардың 
дебиттерін кӛтеру үшін, ұңғыманың оқпанының бетін саз және цемент 
қабықшасынан, сүзбелену бетін ластайтын коррозия ӛнімдерінен, тұздардың 
шӛгіндісінен тазалау үшін, сонымен қатар түбтегі тығындарды жоюды 
жеңілдету мақсатында олардың тығыздығын азайту үшін; айдау 
ұңғымаларының сіңіргіштігін кӛтеру мен оларды меңгеру үшін жүргізіледі. 
Тұз 
қышқылын 
арзан 
және 
ерімейтін 
реакция 
ӛнімдерін 
қалдырмайтындықтан, қышқылдық ӛңдеу үшін ӛте жиі қолданады. Тұз 
қышқылы массасы бойынша 32 %-ға жуық газ тәрізді хлорлы сутегіден 
құралған. 
Оны қолдану келесі схемалар бойынша суда жеңіл еритін реакция 
ӛнімдерін түзу, қабаттың карбонатты жыныстарын еріту қабілетіне 
негізделген 
С
а
СО
3 
+2НС
l
= С
а
С
l
2
+ Н
2
О + СО
2
; 
известняк 
С
а
СО
3
МgСО
3
+ 4 НС
l 
= С
а
С
l
2 
+ Мg С
l
2 
+ 2Н
2
О + 2СО
2
доломит 
1м
3
известнякты қабатқа 15 %-дық тұз қышқылын айдау кезінде 
шамамен 0,081м
3
(220 кг) известняк ериді. Реакция нәтижесінде 52,5 м
3
кӛмірсутек газы бӛлінеді және 224 кг хлорлы кальций (С
а
С
l
2
) түзіледі [6]. 
Бұл тұз суда реакция нәтижесінде түзілген су қосылған қышқылды ерітінді 
түрінде ериді (12 сурет). 
Реакция кезінде түзілген хлорлы кальций пайдаланылып болған қышқыл 
ерітіндісінің 
тығыздығын 
айтарлықтай 
кӛтереді. 
Тұз 
қышқылы 
концентрациясының ӛсуіне қарай ерітіндінің тұтқырлығы жоғарылайды, ал 
бұл ӛз кезегінде пайдаланылған ерітіндіні итеру үшін ӛте жоғары қысымды 
қажет етеді. Пайдаланылған ерітінділердің тұтқырлығының айтарлықтай 
жоғарылауының нәтижесінен, концентрациясы 15 %-дан жоғары қышқылдар 
тәжірибеде сирек қолданылады. Қышқылдық ӛңдеу кезінде реакция 
жылдамдығы 
қышқыл 
концентрациясы 
мен 
температураға 
тура 
пропорциональ және қысымға кері пропорциональ. Сондықтан әдетте 

қолданылатын қышқылдық ерітіндінің температурасын 15
О
С-ға дейін 
жеткізеді [2]. 
Карбонаттық коллекторлардан тұратын пайдалану және айдау 
ұңғымаларын қышқылдық ӛңдеу үшін тұз қышқылымен қатар сазқышқыл 
деп аталатын тұз бен фторсутекті (плавикті) қышқылдардың қосындысын 
пайдаланады. Аталған қышқыл келесі схема бойынша силикатты 
жыныстарды ерітуге қабілетті 
SiO
2
+ 4HF = 2H
2
O = SiF
4
; 
кварц
C

жүктеу/скачать 0,5 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: