Расчет поливных норм Суару нормаларын есептеу
жүктеу/скачать 32,13 Kb.
|
Лекция 3 ТИА
IT - Менеджемент СРС 1 апта
|
Лекция 3 ТИА Дәріс 3 ТИА Расчет поливных норм Суару нормаларын есептеу Поливная норма рассчитывается по формуле Суару нормасы формула бойынша есептеледі m=100 H ( ), или
где m - поливная норма, м3/га; Н – активный слой почвы, м; – средняя плотность активного слоя почвы, т/м3; – оптимальная влажность активного слоя почвы, массы сухой почвы, соответствует 90...100 НВ; - влажность активного слоя почвы перед поливом, массы сухой почвы; А – скважность (пористость) активного слоя почвы, ; – наименшая влагоемкость активного слоя почвы, от скважности; – запасы влаги перед поливом в активном слое почвы, от скважности. мұндағы m – суару нормасы, м3/га; H – топырақтың белсенді қабаты, м; ρ - белсенді топырақ қабатының орташа тығыздығы, т/м3; γ_0 - белсенді топырақ қабатының оңтайлы ылғалдылығы, құрғақ топырақ массасының %, 90...100% HB сәйкес келеді; γ_1 - суаруға дейінгі белсенді топырақ қабатының ылғалдылығы, құрғақ топырақ массасының %; А – белсенді топырақ қабатының жұмыс циклі (кеуектілігі), %; β_n - белсенді топырақ қабатының ең төменгі ылғал сыйымдылығы, жұмыс циклінің %; β_0 – топырақтың белсенді қабатындағы суару алдындағы ылғал қоры, жұмыс циклінің %. Для получения высоких уражаев сельскохозяйственных культур на орашаемых землях поливы следует проводить своевременно и качественно. Необходимо промачивать слой почвы, в котором распологается основная масса корневой системы растений (таб.2.4). Это обеспечивает сельскохозяйственные растения в достаточном количестве водой и активизирует микробиологические процессы. Суармалы жерлерде ауылшаруашылық дақылдарынан жоғары өнім алу үшін суару жұмыстары уақытылы және сапалы жүргізілуі керек. Өсімдіктердің тамыр жүйесінің негізгі бөлігі орналасқан топырақ қабатын сіңіру қажет (2.4 кесте). Бұл ауыл шаруашылығы өсімдіктерін жеткілікті сумен қамтамасыз етіп, микробиологиялық процестерді белсендіреді. Таблица 2.4 2.4-кесте Оптимальная глубина промачиваемого слоя почвы для некоторых культур Кейбір дақылдар үшін оңтайлы су сіңіру тереңдігі
Перед поливом влажность почвы не превышает 60 НВ. При такой влажности почвы слой воды в 1 мм, данный поливом, будет промачивать слой почвы глубиной в 1 см. Следовательно, для промачивания слоя почвы на глубину 30, 60, и 80 см поливная норма соответственно должна составлять 30, 60, и 80 мм (или 300, 600, и 800 м3/га). Суару алдында топырақтың ылғалдылығы 60% HB аспайды. Топырақтың мұндай ылғалдылығымен суару арқылы берілген 1 мм су қабаты 1 см тереңдіктегі топырақ қабатын ылғалдандырады. Сондықтан топырақ қабатын 30, 60 және 80 см тереңдікте сулау үшін суару нормасы сәйкесінше 30, 60 және 80 мм (немесе 300, 600 және 800 м3/га) болуы керек. Определение сроков поливов Суару уақытын анықтау Для нормального развития растений решающим фактором является своевременность обеспеченности водой. Өсімдіктердің қалыпты дамуы үшін сумен қамтамасыз етудің уақтылылығы шешуші фактор болып табылады. Сроки поливов назначают в зависимости: -от фазы равития расений – в определенные критические фазы, когда чуствительность растений к недостатку влаги высока; Суару мерзімі мыналарға байланысты анықталады: - өсімдіктердің даму фазасынан – ылғалдың жетіспеушілігіне өсімдіктердің сезімталдығы жоғары болатын белгілі бір критикалық фазаларға; -от физиологических показателей состояния растений. Чаще всего учитывают концентрацию клеточного сока в листьях, снижение ее до определенног предела (в зависимости отвида выращиваемых культур) говорит о недостатке влаги в почве и необходимости полива; - өсімдіктер күйінің физиологиялық көрсеткіштерінен. Көбінесе жапырақтардағы жасуша шырынының концентрациясы есепке алынады, оны белгілі бір шекке дейін төмендету (өсірілетін дақылдардың түріне байланысты) топырақта ылғалдың жетіспеушілігін және суару қажеттілігін көрсетеді; -от влажности почвы – при снижении содержания влаги до минимально допустимых значений. В расчетном слое почвы (1...1,2 м, но в период вегетации может изменяться) поддерживают оптимальную влажность. Необходимую глубину увлажнения в период вегетации сельскохояйственных культур устанавливают по тепловой или биофизической кривой, так как при оптимальном увлажнении почвы накопление биомассы и развитие корневой системы подчиняется энергетическим факторам. - топырақ ылғалдылығынан - ылғалдылық ең төменгі рұқсат етілген мәндерге дейін төмендегенде. Есептелген топырақ қабатында (1 ... 1,2 м, бірақ вегетациялық кезеңде ол өзгеруі мүмкін) оңтайлы ылғалдылық сақталады. Ауыл шаруашылығы дақылдарының вегетациялық кезеңінде ылғалдың қажетті тереңдігі жылу немесе биофизикалық қисыққа сәйкес белгіленеді, өйткені топырақтың оңтайлы ылғалдылығы кезінде биомассаның жиналуы және тамыр жүйесінің дамуы энергетикалық факторларға бағынады. Для отдельных сельскохояйственных культур сроки и число поливов колеблются в начительных пределах, в зависимости от района и влажности. Жекелеген ауыл шаруашылығы дақылдары үшін суару уақыты мен саны ауданға және ылғалдылыққа байланысты айтарлықтай өзгереді. Расчет оросительного гидромодуля Суару гидромодульін есептеу При расчета режима орошения (оросительных и поливных норм) отдельных сельскохояйственных культур устанавливают режим орошения полей севооборота. При этом учитывют потребность в воде каждой культуры севооборота, почвенные и гидрогеологические условия всех полей, плановые задания по урожаям орашаемых культур и организацию орошаемого хояйства. Жекелеген ауыл шаруашылығы дақылдары бойынша суару режимін (суару және суару нормаларын) есептеу кезінде ауыспалы егіс алқаптары үшін суару режимі белгіленеді. Бұл ретте ауыспалы егістің әрбір дақылына су қажеттілігі, барлық танаптардың топырақ және гидрогеологиялық жағдайлары, суармалы егістердің өнімі мен суармалы егіншілікті ұйымдастыру бойынша жоспарлы көрсеткіштер ескерілген. Режим орошения в севообороте изображают в виде графика гидромодуля q, который выражает потребный расход волы на еденицу площади посева сельскохояйственных культур орошаемого севооборота. Ауыспалы егістегі суару режимі ауыспалы егісте егілген ауыл шаруашылығы дақылдарының аудан бірлігіне талап етілетін өгіз шығынын білдіретін q гидромодульінің графигі түрінде бейнеленген. Расчетный расход оросительной системы может быть вычислен по формуле Суару жүйесінің болжамды ағынының жылдамдығын формула арқылы есептеуге болады QНТ = q F где QНТ – расчетный расход оросительной системы, л/с; q – гидромодуль, л/с на 1 га; F – площадь орошаемого севооборота, Га. мұндағы QНТ – суару жүйесінің есептік шығыны, л/с; q – гидравликалық модуль, 1 га-ға л/с; F – суармалы ауыспалы егіс алаңы, га. Гидромодуль вычисляется по формуле Гидромодуль келесі формула бойынша есептеледі q = m/(86 400 t) где α – состав кльтуры в севообороте, , m – поливная норма, м3/га; t – поливной период ткультуры, сут (расчет проводят на круглые сутки, те есть 86 400 с). мұндағы α – ауыспалы егістегі дақылдың құрамы, %, m – суару нормасы, м3/га; t – дақылдың суару кезеңі, күн (есеп тәулік бойы жүргізіледі, яғни 86400 с). Такие расчеты осуществляют для всех поливов и культур. По уточненным данным строят укомплетованный график гидромодуля. При этом соблюдают следующее: одновременно можно поливать не более двух культур; сроки полива не должны выходить за пределы допустимых; поливы можно проводить не позже намеченных сроков и не раньше, чем за 3 сут до них; поливной период нельзя увеличивать; средний день полива можно сдвигать для кукурузы, трав, зерновых, обощных и технических культур на 4...5 сут, для хлопчатников на 2...4 сут; нельзя допускать снижения предполивной влажности ниже минимальных запасов влаги в почве; межполивной период можно изменит на 5..7 сут. Мұндай есептеулер барлық суарулар мен егістіктерге жүргізіледі. Жаңартылған деректер негізінде гидромодульдің толық кестесі құрастырылған. Бұл ретте мыналар байқалады: бір мезгілде екі дақылдан артық суаруға болмайды; суару уақыты рұқсат етілгеннен аспауы керек; суаруды белгіленген мерзімдерден кешіктірмей және оларға дейін 3 тәуліктен ерте емес жүргізуге болады; суару мерзімін ұзарту мүмкін емес; суарудың орташа күнін жүгері, шөптер, дәнді дақылдар, жалпы және техникалық дақылдар үшін 4...5 тәулікке, мақта үшін 2...4 тәуліке ауыстыруға болады; суару алдындағы ылғалдың топырақтағы ең аз ылғал қорынан төмен түсуіне жол бермеу керек; суару аралық кезеңді 5..7 тәуліке өзгертуге болады. Расход воы для каждого полива определяется по формуле Әрбір суаруға арналған су шығыны формула бойынша анықталады Q=m Fк / (3,6 Т t ), где Q – расход воды, л/с; m – поливная норма, м3/га; Fк – площадь, занятая культурой, га; Т – продолжительность данного полива, сут; t – продолжительность полива в течене суток, ч; – коэффициент техники полива, учитывает сток и просачивание влаги ниже расчетного слоя почвы. При поливах без сброса . мұндағы Q – су шығыны, л/с; m – суару нормасы, м3/га; Fк – егіс алқаптары, га; Т – осы суарудың ұзақтығы, күн; t – күндізгі суару ұзақтығы, сағ; β – суару техникасының коэффициенті, топырақтың есептелген қабатынан төмен ағынды және ылғалдың инфильтрациясын ескереді. Ағызусыз суару кезінде β= 0,7…0,95. жүктеу/скачать 32,13 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|