Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Машина жасау және стандарттау кафедрасы
Kva 3214 Квалиметрия
ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ (SYLLABUS)
Павлодар, 2013 ж.
-
Пәні бойынша оқыту бағдарламасын (Syllabus) бекіту парағы
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.4/19
|
-
|
БЕКІТЕМІН
ММЖжК факультетінің деканы
___________ Тоқтағанов Т.Т.
(қолы)
20__ж. «___»____________
|
Құрастырушы ___________ т.ғ.к., доцент Ықсан Ж.М.
Квалиметрия Kv 3214
Пән бағдарламасы (Syllabus)
5В073200 - Стандарттау, метрология және сертификаттау мамандығының күндізгі және сырттай оқитын студенттеріне арналған
Бағдарлама «___» _________20__ж. бекітілген жұмыс оқу бағдарламасының негізінде әзірленген.
20__ж. «___»____________кафедра отырысында ұсынылған №_____ хаттама.
Кафедра меңгерушісі ______________ Ықсан Ж. М. 20__ж. «____» ________
(қолы)
Металлургия, машина жасау және көлік факультет оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған 20__ж. «_____»____________№____ хаттама
ОӘК төрағасы ________________ Ахметов Ж.Е. 20__ж. «____»________
(қолы)
1. Оқу пәннің паспорты
Пән атауы Квалиметрия
Кредит саны және оқу мерзімдері (күндізгі оқу түрі)
Барлығы – 3 кредит
Курс: 3
Семестр: 5
Аудиторлық сабақтары барлығы – 45 сағат
Дәріс сабақтары – 30 сағат
Тәжірибелік /семинарлық сабақтары - 15 сағат
ОӨЖ – 90 сағат
соның ішінде ООӨЖ – 45 сағат
Жалпы еңбек сыйымдылығы - 135 сағат
Бақылау нысаны
Қорытынды бақылаудың нысаны Емтихан –5 семестр
Кредит саны және оқу мерзімдері (сырттай оқу түрі)
Барлығы – 3 кредит
Курс: 1,2
Семестр: 2,3
2 семестр
Кредиттер саны – 0 сағат
Дәріс сабақтары – 6 сағат (online -6)
ОӨЖ – 90 сағат (online - 6, оffline - 0)
Жалпы еңбек сыйымдылығы – 6 сағат
3 семестр
Кредиттер саны – 3 сағат
Дәріс сабақтары – 6 сағат (online -6, offline - 0)
Тәжірибелік /семинарлық сабақтары - 6 сағат (online -0, offline - 0)
ОӨЖ – 129 сағат (online - 6, оffline - 123)
Жалпы еңбек сыйымдылығы – 135 сағат
Бақылау нысаны
1 межелік бақылау – 2,3 семестр
2 межелік бақылау - 2,3 семестр
Курстық жұмыс – 3 семестр
Қорытынды бақылаудың нысаны - емтихан – 5 семестр
Пререквизиттер
«Квалиметрия» пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар қажет: математика, өлшеудің жалпы теориясы, метрология, стандарттау және сертификаттау; өнім сапасын және процесстерді бақылау мен басқарудың статистикалық әдістері..
Постреквизиттер
«Квалиметрия» пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар келесі пәндерді меңгеру үшін қажет: стандарттау, сертификаттау және техникалық өлшеулер; илем өнімдердің сапасын бақылау.
2. Оқытушылар туралы мәліметтер және байланыс ақпарат
Аты-жөні, тегі Ықсан Жанар Мұңсызбайқызы
Ғылыми дәреже, атақ, лауазым техн. ғыл. кандидаты, кафедра меңгерушісі
«Машина жасау және стандарттау» кафедрасы, Б1-212 аудиториясы
телефон: 67-36-33 (1201)
е-mail: zhanar.yksan@mail.ru.
3. Пән, мақсаты және міндеттері
Пән тәртібі – осы пәнді оқу барысында студенттер квалиметрия принциптерімен, квалиметрия әдістерімен танысып, өнім сапасының деңгейін бағалауын, квалиметрияның негізгі әдістерін, бағалау жағдайын, өнім сапасын сараптық бағалауын қолдана алады.
Пәнді оқыту мақсаты – өнімнің, жұмыстар мен қызметтердің талап етілетін сапасына қол жеткізу үшін сапа деңгейін жүйелі басқарумен сандық анықтау бойынша практикалық дағдыларды қалыптастыруды, теориялық базаны құру.
Пәнді оқыту міндеттері келесі болып табылады: квалиметрияның теориялық мән негіздерін және әдістерін оқу; сапа бағалауына жататын ұғымдарын оқыту; квалиметриялық шкалаларды оқыту; техникалық өнімнің қасиеттер көрсеткіштерінің классификаттауын және сапаның анықтау технологиясын оқыту; техникалық өнімнің сапа бағалау әдісін оқыту.
4. Білімге, түсінуге, қолдануға және компетенцияларға арналған талаптар
- еліміздегі және шетелдегі стандарттау мен квалиметрияның тарихы және қазіргі жағдайы туралы;
- өмір деңгейінің өнімдер мен қызметтер сапасымен байланысы туралы;
- квалиметрияның, стандарттау мен сертификаттау байланысы туралы;
- квалиметрияның технологиясының негіздері туралы;
- сапа көрсеткіштерінің сандық мәндерін анықтау үшін бастапқы деректерді жинау және өндеу туралы түсінігі болуы керек;
- стандарттау бойынша заңды және нормативтік құқықтық актілерді, әдістемелік материалдарды;
- өнім сапасын мемлекеттік қадағалау, ведомство аралық және ведомстволық бақылау жүйесін;
- өнімнің негізгі техникалық және консруктивтік сипаттамаларын, өнім сапасының деңгейін бағалау принциптері мен әдістерін өнім сапасы көрсеткіштерін таңдау ерекшелігін;
- өнім сапасын бақылауды ұйымдастыруды, әдістері мен құралдарын;
- өнім сапасын талдау, технологиялық процестердің сапасын статистикалық бақылауды және басқаруды ұйымдастыруды тәсілдерін білуі керек;
- өнім сапасын арттыруды болжау және жоспарлау кезінде өнім сапасы көрсеткіштерінің құрамын;
- өнім сапасы туралы деректерді талдау әдістерін және ақаулық себептерін іздестіру тәсілдерін;
- өнім сапасын арттыру бойынша жұмыстарды жоспарлау және жүргізу үшін компьютерлік технологияларды;
- өнім мен сапа жүйелерін сертификаттау бойынша жұмыстарды орындау кезінде өнімдер мен процесстердің сапасын бақылау әдістерін;
- өнім сапасын бақылау үшін бақылау-өлшеу және сынау техникасын қолдана білуі керек;
- өнімнің әр түрлерінің сапа көрсеткіштерінің есептеу мен таңдау;
- өндірісті жетілдіру үшін өнім сапасын бақылау бойынша есептерді шешу дағдыларын игеруі керек;
- бұйым сапасының деңгейін бағалау алгоритмін таңдау саласында құзыретті болуы керек.
5 Пәнді оқытудың тақырыптық жоспар
Сабақ түрлері бойынша академиялық сабақтарды тарату
№ р/б
|
Тақырыптар атауы
|
Сабақтар түрлері бойынша аудиторлық сағаттар саны
|
ОӨЖ
|
Дәріс
|
Тәжірибелік
|
Барлығы
|
Соның ішінде ООӨЖ
|
1
|
Кіріспе. Курстың тақырыбы және мазмұны. Квалиметрия принциптері. Квалиметрия әдістері.
|
2
|
-
|
-
|
10
|
2
|
Квалиметрия туралы жалпы мәліметтер. Елдегі және шетелдердегі квалиметрияның тарихы және қазіргі жағдайы.
|
4
|
5
|
-
|
10
|
3
|
Өнеркәсіптік өнімнің жіктелуі. Сапа көрсеткіштерінің номенклатурасы. Өнім сапасының көрсеткіштерін оның біртектілігі бойынша жіктеу.
|
2
|
-
|
-
|
10
|
4
|
Өнім сапасының деңгейін бағалау. Квалиметрияның негізгі әдістері. Бағалау жағдайы. Өнім сапасын сараптық бағалау.
|
2
|
-
|
-
|
5
|
5
|
Сапа көрсеткіштерінің номенклатурасын анықтау. Көрсеткіштер салмағының коэффициентерін анықтау.
|
4
|
-
|
-
|
5
|
6
|
Квалиметриялық шкалалар.Реттік шкала. Аралықтар шкаласы. Қатынастар шкаласы.
|
2
|
-
|
-
|
10
|
7
|
Сапа деңгейін бағала әдістемесін жасаудың негізгі ережелері.
|
2
|
5
|
-
|
10
|
8
|
Өнім сапасының деңгейін бағалаудың дифференциалдық әдісі. Өнім сапасының деңгейін бағалаудың кешенді әдісі.
|
4
|
-
|
-
|
10
|
9
|
Басты көрсеткіш бойынша сапа деңгейін бағалау. Интегралды көрсеткіштің көмегімен өнім сапасының деңгейін бағалау.Орташа салмақталған көрсеткіштің көмегімен өнім сапасының деңгейін бағалау. Өнім сапасының деңгейін бағалаудың аралас әдісі.
|
4
|
-
|
-
|
10
|
10
|
Өнімді қолданудың әр түрлі жағдайларын есепке алу. Шекті және номинал мәндер әдісі.
|
4
|
5
|
-
|
10
|
|
Барлығы: 135
|
30
|
15
|
-
|
90
|
6 Тәжірибелік сабақтарының мазмұны, солардың көлемі сағатта
1) 1 тақырып – Тұтынушылық қасиеттерін және сапа көрсеткіштерін таңдау реті. (4 тақырып - Өнім сапасының деңгейін бағалау. Квалиметрияның негізгі әдістері. Бағалау жағдайы. Өнім сапасын сараптық бағалау.)
Жоспар:
1. Сапаның негізгі терминдері мен анықтамалары.
2. Өнеркәсіп өнімнің сапа көрсеткіштерінің номенклатурасы.
3. Сапа көрсеткіштерін табу.
Тапсырма: Өнімнің сапа көрсеткіштерін анықтау.
Тапсырманы орындау үшін әдістемелік ұсыныстар (қысқаша):
Сабақта өнімнің сапасы туралы жалпы мәліметтерді оқу керек. Шешілетін тапсырмалардың сипаттамасына байланысты өнімнің сапа көрсеткіштерін анықтау керек. Сапаны бағалау кезінде өнімнің сапа көрсеткіштер тобының қолдануға қажетті қайсысы анықтау керек, таңдалған класиффикациялық тобы үшін өнімнің негізгі қасиеттерін анықтау керек.
Әдебиет: [1, 2, 5-31 б., 3, 5-10 б.]
2) 2 тақырып – Квалиметриялық шкалалары көмегімен сапаны бағалау.
Жоспар:
1. Негізгі ұғымдар.
2. Шкаларды пайдалану; түрлері.
Тапсырма: Реттік шкалаларды, интервалдар шкалаларды, қатынастар шкалаларды құрастыру.
Тапсырманы орындау үшін әдістемелік ұсыныстар (қысқаша):
Сабақта өнімнің сапасы туралы жалпы мәліметтерді оқу керек. Шешілетін тапсырмалардың сипаттамасына байланысты шкалаларды таңдау. Есептерді дәріс сабақтарымен пайдаланып шығару.
Әдебиет: [1, 2, 32-57 б., 3, 11-28 б.]
3) 3 тақырып – Бағалаудың эксперттік әдісі.
Жоспар:
1. Негізгі ұғымдар.
2. Эксперттік әдіс [6, 2.1 пункт].
Тапсырма: Эксперттік әдісімен танысу және пайдалануға үйрену.
Тапсырманы орындау үшін әдістемелік ұсыныстар (қысқаша):
Эксперттердің жеткілікті санын есептеуі бойынша тапсырмаларды шешу. Өнімнің сапа деңгейін бағалау эксперттік әдісін қолдану бойынша мысалды қарастыру. Тапсырмаларды шешу.
Әдебиет: [1, 2, 58-61 б., 3, 38-47 б.]
4) 4 тақырып – Эксперттік әдісімен қолданып салмақтылық коэффициенттерді анықтау.
Жоспар:
1. Негізгі ұғымдар.
2. Салмақтылық коэффициенттер туралы ұғым.
3. Салмақтылық коэффициенттерді санау.
Тапсырма: Эксперттік әдісімен қолданып салмақтылық коэффициенттерді анықтау.
Тапсырманы орындау үшін әдістемелік ұсыныстар (қысқаша):
Сағаттардың жаңа маркасының деңгейін бағалау. Бастапқы ақпаратқа сағаттардың топтама сынаулардың қорытындылары бойынша болған мәліметтерді аламыз. Базалық үлгі ретінде ұқсас тағайыдалған сериялы шығарылатын сағаттардың моделін аламыз [6, 17 б].
Әдебиет: [1, 23-48 б., 2, 60-89 б., 3, 87-105 б.]
7 Өзара жұмыс үшін арналған тапсырмалар
1 тақырып. Квалиметриялық бағалаудың алгоритмі.
2 тақырып. Салмақтық коэффициенттерді анықтау.
3 тақырып. Сапаның кешенді бағасын анықтау.
4 тақырып. Құнды регрессиондық тәуелділіктер әдісі (құнды әдісі)
5 тақырып. Межелі және номиналды мағынаның әдісі (мүмкіндікті әдіс)
6 тақырып. Эквиваленттік арақатынас әдісі.
7 тақырып. Өнімнің сапа индекстерін анықтау.
8 тақырып. Өнімнің кемістіктер индекстерін анықтау.
9 тақырып. Өнімнің қасиеттер салмақтылығын бағалау.
10 тақырып. Өнім сапасын бағалаудың эксперттік әдісі. Эксперттік топты қалыптастыру.
Әр тақырып бойынша СӨЖ тапсырмалар:
1. Жоспар жасау.
2. Негізгі ұғымдарды табу.
3. Қысқаша шығарма жазу.
4. Есептерді жасау (дәріс бойынша).
5. Қорытынды жазу.
8 ООӨЖ кеңес сызбасы (ОӨЖ ООӨЖ 25% құрайды)
Ағымдағы семестрдегі ООӨЖ графигіне сәйкес барлық сұрақтар бойынша кеңес беріледі
9. Курстық жұмыстардың ұсынылатын тақырыптары
1) Өндірістік өнімнің сапа дәрежесінің квалиметриялық бағалау.
2) Біртекті өнімнің сапа дәрежесін бағалау.
3) Квалиметрия әдістермен қызмет көрсету сапа дәрежесін бағалау.
4) Әртекті өнімнің сапа дәрежесін бағалау.
5) Өнімнің ақаулық және сапа индекстерін бағалау.
6) Үрдістер, өнімдер сапа дәрежесін бағалау.
7) Оценка уровня качества продукции с помощью коэффициентов весомости.
8) Оценка качества работы коллективов предприятия.
10. Оқушылардың білімдерін тексеру кестесі
Дәріс және тәжірибелік сабақтарына қатысуы 0-100 баллмен бағаланады
Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру графигі
№
|
Жұмыс түрлері
|
Тапсырманың тақырыбы, мақсаты мен мазмұны
|
Ұсынылған әдібиет
|
Орындаудың созылуы уақыты
|
Бақылау нысаны
|
Тапсыру мерзімі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1
|
Есеп
|
Тұтынушылық қасиеттерін және сапа көрсеткіштерін таңдау реті. Тәжірибе сабағы
|
|
4 апта
|
|
4-ші апта
|
2
|
Есеп
|
Квалиметриялық шкалалары көмегімен сапаны бағалау. Тәжірибе сабағы
|
|
3апта
|
|
7-ші апта
|
3
|
Межелік бақылау
|
1,2 модуль
|
|
|
тест
|
8-апта
|
4
|
Есеп
|
Бағалаудың эксперттік әдісі. Тәжірибелік сабағы.
|
|
2 апта
|
|
11-апта
|
5
|
Есеп
|
Эксперттік әдісімен қолданып салмақтылық коэффициенттерді анықтау. Тәжірибелік сабағы
|
|
3 апта
|
|
14-апта
|
6
|
Межелік бақылау
|
3,4 модуль
|
|
|
тест
|
15-апта
|
12. Оқушылардың білімдерін бағалау критерийі
Пәннің оқытылуы тест түріндегі емтиханмен аяқталады. Бағдарламадағы барлық тапсрымалардың оряндалуы емтиханға жіберілуге міндетті шарт болып табылады.
Әр тапсырма 0-100 баллмен бағаланады.
Жіберу рейтингі барлық ағымдағы сабақтарындағы орындалған тапсырмалардың орта арифметикалық мағынасынан шығарылады (үй тапсырмасы, ОӨЖ бойынша тапсрымалар, тәжірибе бойынша тапырмалар, межелік бақылау).
Қорытынды бақылауға жұмыс оқу бағдарламасының барлық талаптарын орындаған және де жіберу рейтингі 50 баллдан асқан оқытушылар жіберіледі.
Оқушының оқу жетістіктерінің деңгейі қорытынды бағамен анықталады. Сол баға ЖР және ҚБ бағаларынан саналады (ЖРСҮ және ҚБСҮ салмақты үлестерінің есептеуімен).
Қ= ЖР*0,6 + ҚБ*0,4
Пән бойынша жіберу рейтингі де, қорытынды бақылау да оң бағаланған ғана қорытынды баға есептеледі. Дәлелсіз себеппен қорытынды бақылауға келмеген жағдайда, «қанағаттанарлықсыз» деген бағаға теңеріледі. Пәнінен емтихан және аралық аттестаттау нәтижелері студенттерге сол күні айтылады, егер емтихан жазбаша түрде түстен кейін жүргізілсе, онда келесі күні айтылады.
Бақылаудың барлық түрінде де оқудағы жетістіктер балды-рейтингті жүйесі бойынша (ББРЖ) бағаланады:
Әріп жүйесі бойынша баға
|
Баллдардың сандық эквиваленті
|
Пайыздық көлемі
|
Дәстүрлі жүйесі бойынша баға
|
A
|
4,0
|
95-100
|
Өте жақсы
|
A-
|
3,67
|
90-94
|
B+
|
3,33
|
85-89
|
Жақсы
|
B
|
3,0
|
80-84
|
B-
|
2,67
|
75-79
|
C+
|
2,33
|
70-74
|
қанағаттанарлық
|
C
|
2,0
|
65-69
|
C-
|
1,67
|
60-64
|
D+
|
1,33
|
55-59
|
D
|
1,0
|
50-54
|
F
|
0
|
0-49
|
қанағаттанарлықсыз
|
13. Оқытушының талаптары, саясат және процедуралар
Оқушылардың барлық аудиторлық сабақтарға қатысуы кешігүсіз міндетті түрде. Сабаққа келмеуі деканатпен қойылған ретімен орындалады.
Сабақта мобильдік телефондардың үні өшірілуі қажет.
Жұмыстарды белгіленген уақытта тапсыру қажет. Барлық тапсырмалардың ақырғы тапсыру мерзімі – емтихан сессияның басталуына дейін 3 күн бұрын.
Әр оқу сабағы бойынша өткен материалдардың тақырыптарын қайталау және өтеу міндетті. Оқу материалдардың игеру дәрежесі тест немесе жазу жұмыстармен тексеріледі.
14 Әдебиеттер тізімі
Негізгі
1) Жанзаков М. М. Стандарттау:[Оқулық] / М. М. Жанзақов, К. А. Мырзабек. – Қызылорда : Тұмар, 2007. – 219 б.
2) Өзара ауыстырымдылық, стандарттау, сертификаттау негiздерi және техникалық өлшеу. Сапа менеджментi / М. Самсаев [және т. б.]. – Алматы : Бастау, 2008. – 261 б.
3) Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Метрология, стандарт. Павлодар, 2007. – 300 б.
Қосымша әдебиет
1) Сертификаттану: Оқулық / Сағадиев К., Смағулов А., Барағбаев Б., Қалиев Е. – Алматы : РБК, 2000. – 211 б.
2) Техникалық реттеу туралы: ҚР Заңы – Астана, 2004. 9 қарашадағы № 603 Қаулысы.
3) Өлшеу бірлігін қамтамасыз ету туралы: ҚР Заңы – Алматы, 2000.
Достарыңызбен бөлісу: |