Реферат тақырыбы: Бактерия геномы

РЕФЕРАТ 
Тақырыбы: Бактерия геномы. 
Орындаушы: Садуақас Диана 
Қабылдаушы: Сайманова Гүлжаһан Ізбасарқызы 

Жоспар: 
 
I.
 
Кіріспе
 
Ген. Геном туралы жалпы түсінік 
 
II.
 
Негізгі бөлім 
 
•
Эукариот геномы 
 
•
Адам геномы 
 
 
•
«Адам геномы» бағдарламасы 
 
•
Цитоплазмалық ДНҚ геномы 
 
 
•
Митохондрия ДНҚ геномы 
 
III.
 
Қорытынды
 

Кіріспе 
Генетикалық ақпараттың негізгі бірлігі – РНК немесе полипептидтік тізбектің кодталады 
ДНК сегменті болып табылады Ген. Ақуыздар, бір немесе бірнеше полипептидтік 
тізбектердің тұратын, құрылымы нормативтік рөл атқарады немесе басқа рецепторлық 
молекулалар үшін қызмет ете алады (ақуыз, ферменттер болса) нақты метаболикалық 
реакцияны катализдейді көлік функциясын орындайды, немесе басқаша ұяшық немесе 
ағзаның қатысады. Жалпы прокариоттық және эукариоттық гендер құрылымын ерекшелігі 
– кодтау облысының болуы және оның флангах, нормативтік реттілігі бойынша орналасқан. 
Ең Эукариот гендерінің кодтау аймақтар бар экзон-интрон құрылымы бар. Ерекшеліктер 
интрон қойды мысал интерферондар және прим гендер болып табылады. Экзоны – кодтау 
бірізділік – балама nekodiruyushimi реттілігі бар – интроны. Экзоны және интроны мөлшері 
мен саны әрбір мРНК үшін жеке болып табылады. Әдетте, nitrones айтарлықтай экзоны 
асып мөлшері. Емес кодтау нұсқалары, ДНК «egoisgichnoy» - Бұрын ол интроны деп 
ойлаған болатын. Алайда, бір геннің экзоны және интроны түрлі комбинациялары 
байланысты бірнеше нұсқалары ДСМ К, жазып отыр, оның барысында баламалы есіп 
ашылуы, интроны функциясының түсінігімізді өзгерді. Екеуі интроны – Ол кейбір 
жағдайларда интроны, экзоны және экзоны ретінде жұмыс істей алады деп табылды. 
Транскрипциясы басталады, оның бағыттары – Ол интроны промоутерлер болуы мүмкін 
табылды. Бір қызығы, ол Factor VIII геннің интроны бірінде (генін гендер) әр түрлі болып 
шықты. Осылайша, «оның өзімшілдік», «емес кодтау» ДНК функцияларын зерттеу жиі 
ойдан болып табылады. 
Геном (ағылшынша “genome”,грекше “genos”-шығу тек)- хромосомалардың гаплоидты 
(сыңар) жиынтығында шоғырланған гендердің бірлестігі; 
•
жасушаның, ағзаның тіршілігі және дамуы үшін қажет барлық генетикалық 
ақпарат жазылған ДНҚ молекулаларының толық жиынтығы болып табылады, 
яғни жасушаның ядролық және цитоплазмалық ДНҚ-сының барлық гендері мен 
ген аралық учаскелерінің жиынтығы. 

•
Геном құрылысының жалпы принциптерін және оның құрылымдық -қызметтік 
ұйымдастырылуын зерттейтін ғылымды геномика деп атайды.Геном терминін 1920 
жылы неміс биологі Г.Винклер енгізді. Гаплоидты жиынтық көбінесе жыныс 
жасушаларына тән, ал сомалық жасушаларында хромосомалардың (2еселенген) 
жиынтығы болады.
Адам геномикасы- молекулалық медицинаның негізі болып, тұқым қуалайтын және тұқым 
қуаламайтын ауруларды анықтау, емдеу және алдын-алу, болдырмау әдістерін 
қалыптастыру үшін маңызды рөл атқарады. Геномиканың негізгі бөлімдері: құрылымдық, 
қызметтік, салыстырмалы, эволюциялық және медициналық геномика. (E.coli) бактерия 
хромосомасының репликонынан басқа да репликондар кездеседі, мысалы эписомалар және 
плазмидалар.
Плазмида-бактерия 
хромосомасынан 
тәуелсіз 
репликацияланатын 
сақиналы 
хромосомалық элемент, оның өлшемі шамамен бактерия хромосомасының 10-20 % -дай, 1-
3 гені болады. Ең негізгі плазмидаларға бактериялардың антибиотиктер әсеріне 
төзімділігін қалыптастыратын төзімділікті тудырушы факторлар жатады, олар 10-15 
көшірме күйінде кездеседі 
Эписомалар- бактерия хромосомасының бөлек, автономды кездесетін не оған жалғанатын 
сақиналы хромосомалық элементтер. Ең жақсы зерттелген эписома, бұл Ғ-фактор 
(фертильдік фактор). Ол бактериялардың жыныстық процесін анықтайды және аталық 
жасушаларда болады. Эписомалардың біреуі инфекциялы болып келеді. Егер эписомаларда 
антибиотиктерге төзімділікті қалыптастыратын гендер болса, онда олар бактерия 
жасушаларына жеңіл өтіп, медицина үшін үлкен проблемалар туғызады. 
Бактерия геномында қозғалғыш генетикалық элементтерде кездеседі. 

Эукариоттар геномы – көлемі және құрылысы жағынан күрделі болады , олар: 
нуклеотидтер →кодондар→гендер мен ген аралық учаскелер→күрделі генедр→хромосома 
иіндері→хромосомалар→гаплоидты хромосома саны сияқты бірте -бірте күрделенетін 
құрылымдардан тұрады.
Эукариоттар геномының көлемі өте үлкен болады , себебі олардың нуклеотидтер
бірізділігі (ДНҚ молекуласы) тек қана қайталанбайтын учаскелер емес , сол сияқты орташа 
қайталанатын және өте жиі қайталанатын учаскелерден тұрады. Сол сияқты, геномның өте 
үлкен болуын гендердің экзон-интрондық құрылысымен де түсіндіруге болады.
Эукариоттар геномы ядролық және ядродан тыс орналасқан ДНҚ молекулаларынан тұрады. 
Соңғысына цитоплазманың сақиналы ДНҚ-сы: плазмидалар, эписомалар, митохондрия 
және пластидтер ДНҚ-сы жатады. Ядролық ДНҚ хромосомасынан тыс орналасқан гендер 
жиынтығын плазмондар деп атайды, олар цитоплазмалық тұқым қуалаушылықты 
анықтайды.Ядролық ДНҚ- массасының бәрі хромосомаларға таралған.
Эукариоттар геномына қозғалғыш генетикалық элементтер –транспозондар да тән, олар 
гендер белсенділігін реттеуге қатынасады, яғни бұрын пассив күйде болып келген гендерді 
активтендіреді немесе керісінше.
Эукариот хромосомалар сыртқы белгілерінің жинау кариотипа деп аталады. Бұл 
төлсипаттар систематики пайдаланылады.