Реферат Тақырыбы: Философиядағы адам мәселесі Орындаған: Алтынмұрат Төлеген. Тексерген: Уксукбаева М. Т. 2022-2023 жыл Жоспар
жүктеу/скачать 20,49 Kb.
|
адам maselesi
- Бұл бет үшін навигация:
- Жоспар: 1.Кіріспе Адам. 2.Негізгі бөлім Адам болмысы. 3. Қорытынды. Әдебиеттер тізімі.
|
Е. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті Реферат Тақырыбы:Философиядағы адам мәселесі Орындаған: Алтынмұрат Төлеген. Тексерген: Уксукбаева М.Т. 2022-2023 жыл Жоспар: 1.Кіріспе Адам. 2.Негізгі бөлім Адам болмысы. 3. Қорытынды. Әдебиеттер тізімі. Кіріспе
оңтайлы шешімдер қабылдауды қажет етеді. Қазіргі қоғамның күрделілігі үнемі бағалау қиын болған кезде оны белгісіздік жағдайына қояды жағдайлар және дұрыс таңдау жасау қажет екенің сырып қояды. Қазіргі адамның жағдайы бұл зерттеу қажеттілігін тудыратын көптеген себептердің бірі ғана, оның айналасындағы адамдар әлемі, олардың мінез-құлқы. Адам-ерекше адамдардан басқа өте күрделі тіршілік иесі, оны басқа тіршілік иелерімен біріктіретін қасиеттері де бар. Сонымен, адам биологиялық жаратылыс бар және табиғат заңдарына бағынады. Биологиялық тіршілік иесі, ол ұзақ эволюцияның нәтижесі болып табылады және бірқатар белгілі бір сипаттамалар, сондай-ақ бейімделу қабілеті түр ретінде сақталуы үшін әртүрлі жағдайлар орын алады. Бірақ адам-жаратылыс, психикаға ие. Оның психикалық қасиеттері мен өмірі нәтиже биопсихологиялық эволюция, онда еңбек маңызды орын алады қызметі. Ақырында, адам-қалыптасқан әлеуметтік болмыс қоғамдық даму барысында. Әлеуметтану адамның табиғи екендігінен туындайды жаратылыс, бірақ жай ғана табиғи емес, адамның табиғи болмысы және бұл адам табиғатын тек натуралистік тұрғыдан түсіндіруге болмайды, өйткені адам емес бұл тек әлеуметтік-тарихи дамудың өнімі ғана емес, сонымен бірге ол кіретін қатынастар арқылы қоғам құрады. Әлеуметтану, адамзат қоғамын қалай түсіндіруге тырысады табиғаттың ерекше бөлігі адамдардың өзара әрекеттесуі нәтижесінде пайда болды адамның әлеуметтанулық тұжырымдамасын беру, ең алдымен ашады және көрсетеді адамның оны адам ететін ерекшеліктері туралы оның барлық басқа ерекшеліктері маңызды және олардан туындайды. Негізінде адамның практикалық болмыс ретінде түсінуінен оның осындай ерекшеліктері олар: шығармашылық, еркіндік және әлеуметтілік. Шығармашылық-адамға тән белгі. Оның көмегімен адам өз өмірін жүзеге асыра отырып, осы уақытқа дейін болмаған нәрсені шығарады алдын ала дизайн. Шығармашылық субъективті әрекет болып табылады, онда субъект құру процесінде Өзін-өзі бұзады. Іс жүзінде процесте шығармашылық, жасампаздық, адам құндылықтар әлемін шындық әлеміне айналдырады. Сондықтан адам тек ойлайтын тіршілік иесі ғана емес, ол да бар, ол жасайды. Бостандық адамның маңызды қасиеті ретінде бөлінбейді шығармашылық. Өйткені ол өзін шығармашылықта көрсете алады және жүзеге асыра алады еркін субъект, сондай-ақ еркіндік-бұл мүмкіндік шығармашылық. Бостандық екі мүмкіндіктің бірін таңдаудан тұрады. Алайда таңдаудың психологиялық жағын оның рухани жағынан ажырату қажет тараптар, яғни адам өзін жаратылыс ретінде көрсететін таңдаудан, ол рухани туындыларды жасайды және таңдау негізінде ғана емес психологиялық еркіндік, сонымен қатар оның негізінде және әсерінен рухани туындылар. Әлеуметтілік-бұл адамның қасиеті әлеуметтану үшін ең маңыздысы.Адам сөзсіз қоғамға тартылады, өйткені ол өзін басқа адамсыз көрсете алмайды және жүзеге асыра алмайды. Бойынша адам өзін дәлелдеу үшін басқа адамдардың қоғамына мұқтаж адам. Сол сияқты адамның барлық қасиеттері басқа адамдарға бағытталған және басқа адамдар болғандықтан бар. Сонымен бірге әлеуметтану, адам табиғатына тән және адам табиғатында құрылған адамның әлеуметтілігін зерттеу қоғамда адамның өзін-өзі тануын, оның бостандығы мен бостандығын ұмытуға құқығы жоқ шығармашылық. Жоғарыда айтылғандардан басқа бірқатар қасиеттер бар оны өзіндік болмыс ретінде сипаттайтын адам. Ең көп бұл қасиеттердің маңызды бөлігі адамның пайдалану қабілеті болып табылады белгілер мен коммуникациялар (белгілердің көмегімен, ең алдымен -тіл), жауапты болу және өзін-өзі ұстау қабілеті ол жасаған нормалар. Сондықтан пайда болуын зерттейтін әлеуметтану қоғам мен адам осы қасиеттердің пайда болуын да зерттейді (олар адам басқа тіршілік иелерінен ерекшеленеді), олардың қандай дәрежеде екенін білуге тырысады қасиеттері немесе олардың рудименттері қарабайыр адамға тән болды және олар қандай қоғамдағы адам өмірінің нәтижесі бар. Әлеуметтану тұрғысынан адамды келесідей анықтауға болады табиғатқа белсенді көзқарасы бар әлеуметтік болмыс өзін басқалармен бірігетін шығармашылық, еркін субъект ретінде жүзеге асырады адамдар және ол жағдайды қамтамасыз ететін әлеуметтік топтарда өмір сүреді оның биологиялық және әлеуметтік болмысы. Негізгі бөлігі Өзі туралы ойлау қасиеті-бұл ерекше қасиет адам баласында ғана бар қасиет, оның парасаттылығының көрінісі. Адам, жердегі тірі организмдердің ең жоғарғы сатысы, субъект қоғамдық-тарихи қызмет және мәдениет. Адам-тақырып білімнің әртүрлі салаларын зерттеу: әлеуметтану, психология, физиология, педагогика, медицина және т.б. Адам табиғаты өте алуан түрлі болуы мүмкін, бірақ бір нәрсе адамның түпкі қасиетін, сапасын анықтайды. Мәнін түсіну дегеніміз-философия тұрғысынан сол басты нәрсені анықтау адамға тән қасиет (немесе бірнеше). Адамның табиғаты (мәні), оның шығу тегі және адамның тағайындалуы, әлемдегі орны-тарихтағы басты мәселелердің бірі философиялық ой. Ежелгі қытай, үнді, грек философиясында адам ғарыштың бір бөлігі ретінде қарастырылады, бұл бір уақыттың бір бөлігі "тәртіп " және" тәртіп " болмыс (табиғат), "кіші әлем", микрокосм (Демокрит) ғаламның, макрокосманың көрінісі мен символы. Табиғат тірі деп түсінілді организм, ал адам-әртүрлі элементтердің немесе "ғарыш" элементтерінің тіркесімі ретінде. Ежелгі қытай данышпандарының бірі: "Аспан мен жер арасында адам ең қымбат". Сонымен бірге Әлем Адам үшін жаратылған жоқ, сондықтан адамның табиғатқа өз еркін айтуға құқығы жоқ. Ол мойындады ұстану табиғи, төтенше жағдайларда" тапсырыс беру", сәтсіздіктерді жеңу, анда-санда пайда болады, бірақ ол жоғары деңгейдегі әрекеттері үшін жауап береді "ғарыш" деңгейінде. Адам барлық негізгі элементтерді (элементтерді)қамтиды ғарыш, екі ретінде қарастырылатын дене мен жаннан (дене, жан, рух) тұрады бір шындықтың аспектілері (аристотелизм) немесе екі гетерогенді субстанция ретінде (платонизм). Үнді философиясы дамыған жандардың қоныс аударуы туралы ілімде, тірі заттар (өсімдіктер, жануарлар, адамдар, құдайлар)арасындағы шекара бұл мобильді болып шығады; дегенмен, тек адамға деген ұмтылыс тән Карма Заңымен эмпирикалық өмір сүруден "босату" – самсары. Бұл ілімнің мәні мынада: адамның жаны одан кейін өлім өлмейді, бірақ басқа баспана табады. Ол дәл не ол қазіргі өмірдегі адамның мінез-құлқына байланысты болады: ақыл-ой үшін күнә – төменгі кастаның өкіліне, ауызша-жануарға, үшін күнәкар әрекет-жансыз затқа. Тек адамға алдын ала анықтаудан босатуға деген ұмтылыс пен қабілет жатқызылды моральдық тектілік, жанның босатылуы арқылы, бұл ұлыққа жетуге мүмкіндік береді Ежелгі философия табиғат пен адам әлемінің заңдары арасында ғылыми айырмашылықтарды түсінумен байытты. "Табиғаттың өзгермейтін заңдылықтары-адамның өзгермелі институттары". Адам рухани-дене болмысы ретінде барлық ежелгі грек тілінің негізгі мазмұны болды мәдениеттер, әсіресе гүлдену кезеңінде. Философ Гераклит: "туралы маймылдар ең әдемі, егер сіз оны адамзат баласымен салыстырсаңыз, ұсқынсыз", "Адамдардың ішінен ең дана, Құдаймен салыстырғанда, маймыл болып көрінеді және даналық, Сұлулық және басқалар"деп тұжырымдаған екен. Ал грек құдайларының өздері олар керемет және сонымен бірге адам болып көрінеді. Адам туралы тезисті жариялаған грек философиясы бар нәрсенің өлшемі туралы, оның ақыл-ойына назар аударып, өзін-өзі тану. Ғибадатханаға кіре берісте ойылған "өзіңді біл" деген сөз Дельфидегі Аполлон адам туралы ғылымдардың дамуындағы жетекші бағыттардың бірі болды. Христиандықта адам туралы библиялық түсінік "Құдайдың бейнесі мен ұқсастығы", құлау салдарынан іштей бөлінген, Құдай мен адам табиғатын біріктіру туралы іліммен үйлеседі. Ренессанс ғылымға түсінік берді. адамның шығармашылық мүмкіндіктерінің шексіздігі. Философ идеясы ХV ғ. Пикоделла Мирандола бұл адам ерекше орынға ие болды, өйткені ол жердегі және көктегі барлық нәрселерге қатысады, төменнен бастап ең жоғары. Таңдау еркіндігімен бірге адамға мақсатты береді өзін-өзі анықтаудың шығармашылық қабілеті де бар. Жаратушы адам Құдайға ұқсайды. Бұл кезеңде философтар адамға тәнті болып, оның ақыл-ойына әнұран жариялады,таланттарға, шығармашылық бастамаларға. Кейінгі дәуірлерде адам туралы идеялар кеңейіп, байытылды. ХVII ғасырда Декарт бұл идеяны айтты адам өмірінің жалғыз сенімді дәлелі болып табылады ойлау ("ой, демек, бар"). Дәл осыдан диссертация белгілі бір ерекшелік ретінде парасаттылық туралы түсінік береді адам, оның мәні. Декарт тірі дене деген ойға ие бұл бір жағынан әсер ететін машинаның бір түрі сана, ал екінші жағынан, оған әсер ете алады. XVIII ғасырдағы классикалық неміс философиясының өкілі үшін. И. Канта сұрақ: "адам дегеніміз не?"негізгі сұрақ ретінде тұжырымдалған. Енді негізгі тағы бір сұрақтардың жаңа тұжырымы пайда болды : егер бұрын сұрақ: "қоғамға қандай адам керек?", онда бүгін оған тағы біреуі қосылады: "қай қоғам толық сәйкес келеді адамның мүмкіндіктеріне, оның өзімшілдік және адамгершілік талаптарына ыңғайлылық, оның адамдық қадір-қасиетіне нұқсан келтірмейді, еркіндік, сұлулық және моральдық қанағаттану сезімін сезіндіре алады?». Жалпы адамзаттық ақыл бұл сұраққа жауап іздейді. Бірақ өркениет үшін жауабын тез табу маңызды, ол қазірдің өзінде қойылған: адамның өзі кем дегенде қорғауды қажет ететің оны қоршаған әлеуметтік және табиғи орта болғандықтан бұл сұрақтың жауабы маңызды. Қорытынды. Осы ойларды ала отырып , ғалымдардың зерттеуіне назар аудара отырып қорытындыласақ. Адам ерекше, жаратылысынан даму мен білуді мақсат тұтып жаратылған жан, құбылыс. Адам баласы әртүрлі ерекшеліктерге тән,. Біз жануар, өсімдікке қатысты белгілі бір мөлшерде ортақ ой айтып, болмысын біле аламыз, не жасайтының, қалай дамыйтының біле аламыз. Ал адам болмысың пнықтау қыйын себебі біз бір нәрсені қайталамаймыз, бір нәрсені ғана мақсат тұтпаймыз. Адам баласының міндеті болып табылатың ұрпағын жалғастыру процесінде міндет қылмайтың, мақсат тұтпайтың адам баласы болғандығынан-ақ адам болмысын анықтау қыйындылығының пайызын осыдан білуге болады. Адам биологиялық, психологиялық жағынанда зерттеліп бітпеген, зерттеук үстіндегі құбылыс. Біз өз өмірімізге ғана емес басқа жан иелерінің өмірінеде жауапты жалғыз жан иесіміз. Тіпті тұрып жатқан планетамыздың жай-күйіде бізге байланысты. Осыларды қарап баға берсек демек біз жақсы өмір сүру, ұзақ немесе қысқа өмір сүруді таңдау барлығы өз қолымызда. Бұл мүмкіндік бізге ғана берілген. Әдебиеттер тізімі 1. Вкипедия 2. Л.Н. Боголюбова, А.Ю. Лазебникова «Человек и общество»(электрондық нұсқа) 3. resurs.kz/ref/download/r8364_sociology жүктеу/скачать 20,49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|