Қазіргі кезде криптаграфиялық қызметте бес түрлі комбинация пайдаланады. Олар:Қолдануды тексеру- қолданушы оперативті трансакция жолын енгізу арқылы өзін растайды.Мәліметтер координатасының бастамасын идентификациялау- хабарламаның қайнар көзін қамтамасыз ету. Мәліметтердің бүтіндігі- мәліметтерді сақтауды қамтамасыз ету.Бастартпау- трансакцияны алушы басқа үшінші адамға өзінің трансакция жібергендігін дәлелдей алады, Криптографияның симметриясы- кілтті және ашық кілтті шифрлау деген 2 басты типі бар. Олар кешенді математикалық алгоритмдер негізінде жасалған және кілттермен басқарылады. Симметриялы кілттікриптографияның сызбасы сенімдікке кіріп, құпиялы кілтті белгісі келеді. Әрбір пайдаланушы басқа адамдарға кілтті бермеу үшін бір- біріне сену керек. Бұл жүйелер үлкен көлемді мәліметтерді тиімді шифрлайды, бірақ олар кілттерді басқарудың проблемаларын баяндайды.
Қорытынды
Криптография – ақпаратты түрлендірудің математикалық әдістерін іздеу және зерттеумен айналысады. Басты мақсаты – мәліметтердің жасырындылығын (құпиялығын),тұтастығын және шынайлығын қамтамасыз ету. Криптоанализ ортасы – ақпаратты кілтсіз шешу мүмкіндігін зерттейді.Басты мақсаты : ақпаратты қорғаудың криптографиялық жүйесінің осал жерлерін тауып,шифрланған мәтінді дешифрлау немесе жалған хабарламаны шынайы деп көрсету.
Қазіргі заманғы криптология 4 үлкен бөлімнен тұрады:
1.Симметриялы криптожүйелер
2.Ашық кілтті криптожүйелер
3.Электронды қолтаңба жүйелері
4. Кілттермен басқару
Криптографиялық әдістерді пайдаланудың негізгі бағыттары- ақпаратты байланыс салалары арқылы жіберу ( мысалы, электронды почта), жіберілетін хабарламалардың шығынын растау, тасығыштағы шифрланған түрдегі ақпаратты сақтау ( документтер, мәліметтер базасы ). Сонымен, криптография ақпаратты оқу тек кілтін бергенде ғана мүмкін ететіндей түрлендіреді.
Пайдаланылған әдебиеттер
1.Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Информатика және компьютерлік техника / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А. Қ. Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет.
2. М. Левин «Криптография»
Достарыңызбен бөлісу: |