Реферат тақырыбы: Орманды жанама пайдалану Орындаған: Қасымов Ермахан Тексерген: Нурлаби А. Е нұр-Сұлтан, 2022 мазмұНЫ
Тақырып Дәрілік шикізатты дайындау
жүктеу/скачать 37,99 Kb.
|
Орманды жанама пайдалану (1)
| Тақырып Дәрілік шикізатты дайындау
Қазіргі күні көптеген дәрілік өсімдіктер емдік тәжірибеде қолданылады. Ауыр жүрек, бүйрек, бауыр ауруларын емдеуге жоғарытиімділіктегі химиялық құралдар мен антибиотиктермен қатар жабайы өсімдіктерден дайындалатын дәрілік препараттар да пайдаланылады. Дәрілік заттар өсімдіктердің түрлі органдарында әртүрлі жинақталады. Сондықтан өсімдіктердің дәрілік заттар көп жинақталған бөлігін және де өсімдіктің белгілі бір даму фазасына сәйкес келетін максималды жинақталған уақытында жинайды. Дәрілік шикізаттардың келесідей топтары ажыратылады: бүршіктері, гүлдері, жапырақтары, шөптері, жемістері мен тұқымдары, қабығы, тамырсабағы, тамыры және түйнектері. Бүршіктерді бөрту уақытында (наурыз – сәуір) жапырақтар шыққанға дейін бүршік қабыршақтары жарылғанға дейін жинау керек. Бүршікті дайындау олардың ұшы көгере бастағанда, яғни олардың өсуі бастала бастағанда тоқтатады. Әдетте қарағайдың, қайыңның, теректің, қара қарақаттың бүршіктері пайдаланылады. Қыста бүршіктерді жинау жақсы нәтиже бермейді, өйткені оларда бұл уақытта эфир майы мен шайыр аз болады. Жапырақтарды өсімдіктің гүлдеу және шанақтану уақытында жинаған жөн, ал гүлдер мен гүл шоғырларын – гүлдену уақытының басында, оларды гүлтағанымен бірге қайшымен қиып алу арқылы жинау керек. Қолмен жинап керек емес, өйткені шөптесін өсімдіктер көбінесе тамырымен бірге жұлынып кетуі мүмкін. Міндетті түрде гүлшоғырлары мен гүлдердің жалпы санынын 20-25 пайыз қалдыру керек. Шөп деп шөптесін өсімдіктердің жапырақ және гүл өсетін сабақтарын айтады. Оларды өсімдіктің гүлдену кезінде, топырақтан біршама қашықтықта пышақпен немесе бау қайшымен кесу арқылы дайындайды. Оларды жинау құрғақ ашық ауа райында шық түскеннен соң, тәуліктің бірінші жартысында жүргізілген дұрыс. Жемістер мен тұқымдар дәрілік заттарға аса бай. Оларды толық пісіп жетілгенде жинайды. Қара жидекті, қарақатты, таңқурайды, құлпынайды таңертең ерте жинау керек, өйткені олар жоғары температурада жылдам бұзылады. Ағаштардың және бұталардың қабықтарын көктемгі шырын қозғалысы кезінде дайындайды: бұл уақытта ол ағаштан оңай ажыратылады және әрекет ететін заттардың мөлшері көп болады. Емен мен талдың (ива) қабықтарын кесілген ағаштан жинайды. Тамырсабақ, түйнек және тамырды кеш күзде және ерте көктемде, өсімдіктің жер асты бөліктері белсенді заттардың максималды мөлшеріне ие болғанда қазып алады. Ұсақ тамырларды тұтас кептірсе, ірілерін тігінен және көлдеңенінен ұсақ бөліктерге кеседі. Жиналған дәрілік шикізатты жылдам кептіріп алу керек, өйткені дымқыл күйінде сақталса оның сапасы төмендейді. Құрғақ ауа райында ашық ауада, күн сәулесін тікелей түсірмей табиғи түрде кептіруге болады. Шикізатты шатырда немесе жақсы желдетілетін сарайда кептірген жөн. Шикізаттың кейбір түрлері арнайы кептіргіш камераларда кептіргенді талап етеді. жүктеу/скачать 37,99 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|