Мысалдар:
1.Он алтыға толған қызды қазақтың піскен жеміске балайтынын Шәйі білетін.
Шәйі білетін – қиыса байланысу.
2. Жәрмеңкеден ұзай бере жігітті Шәйі сөзге тартты.
Шәйі сөзге тартты –қиыса байланысу.
3. Ол сөздің мәнісін Шәйі түсінді, бірақ үндемей елп ете қалмады.
Шәйі түсінді – қиыса байланысу.
4.- ... Жібекжан, ұйқы тәтті ме, Тазабектің қойны тәтті ме, - қайсысы?
Тазабектің қойны – матаса байланысу.
5.Тазабек тысқа шығысымен, Жүзік көрпені Шәйінің үстінен жұлып алды.
Жүзік жұлып алды – қиыса байланысу.
6. Қазақ пен қырғызды кіріптәр қылып, қалмақтың тілеуін Құдай беріпті.
Қалмақтың тілеуі – матаса байланысу.
7. Тазабек шауып бара жатып артына еңкейіп қарағанда, қалың қау ішінен қараң еткен бір әскерді байқады.
Қалың қау – есімді сөз тіркесі арқылы қабыса байланысу.
8. Санасын сенделткен ой - жан шақыру.
Ой - жан шақыру – жанаса байланысу.
9. Бірін араб, бірін орыс тілінмен оқыту Тазабекке қиындау соқты, бірақ әрі қызық, әрі жауапты жұмыс болып шықты.
Тазабекке қиындау соқты - барыс септігі арқылы жасалған меңгеру.
10. Күздің алғашқы суығы сай-сайды тінте бастағанда, Тазабек қыстың қамын ойлай бастады.
Күздің суығы – матаса байланысу.
Тазабек ойлай бастады – қиыса байланысу.
11. Тәуірбаладан мән-жайды естіп білген Үминә бұлар күтпеген қылық танытты.
Үминә танытты – қиыса байланысу.
12. Кітапбек бұларды қызы бар бірер үйге алып барды.
Кітапбек алып барды – қиыса байланысу.
Үйге алып барды – барыс септігі арқылы жасалған меңгеру.
13. Тәуірбала атынан түсе сап сәлем салды.
Тәуірбала сәлем салды – қиыса байланысу.
14. Кітәштің көңілі көрінгенге құлай бермейді.
Кітәштің көңілі – матаса байланысу.
15. Басыңа күн туғанда ағайыннан артық қамқоршы жоқ екеніне Тазабектің көзі тағы жетті.
Тазабектің көзі – матаса байланысу.
(Сөйлемдер Бексұлтан Нұржекеевтің «Әй, дүние-ай!» кітабынан алынды)
Достарыңызбен бөлісу: |