Реферат тақырыбы: Топырақтың радиоактивті элементтері. Экологиялық факторлардың топырақтың химиялық құрамына әсері
жүктеу/скачать 46,33 Kb.
|
реферат шаблон
- Бұл бет үшін навигация:
- Радиоактивті ыдырау
- Заңнама және мониторинг
| Геологиялық сипаттамалары: жердің геологиялық ерекшеліктері топырақтағы радиоактивті элементтердің құрамына әсер етуі мүмкін. Мысалы, бай уран кен орындары бар аудандарда топырақта уран концентрациясы жоғары болуы мүмкін.
Радиоактивті ыдырау: топырақтағы радиоактивті элементтер радиоактивті ыдырауға ұшырайды, бұл олардың химиялық құрамын уақыт өте келе өзгерте алады. Қоршаған орта факторлары: ылғалдылық, топырақтың рН және биотаның құрамы сияқты қоршаған орта факторлары топырақтағы радиоактивті элементтердің көші-қонына және олардың өсімдіктер мен жануарларға қол жетімділігіне әсер етуі мүмкін. Заңнама және мониторинг: әр түрлі елдердегі заңдар мен нормативтер топырақтағы радиоактивті элементтердің рұқсат етілген ең жоғары деңгейін, сондай-ақ радиоактивті ластануды бақылау және басқару міндеттемесін реттей алады. Топырақтағы радиоактивті элементтер-бұл альфа, бета немесе гамма бөлшектері түрінде сәуле шығаратын және топырақта әр түрлі концентрацияда болуы мүмкін элементтер. Бұл элементтер табиғи көздерден де, антропогендік көздерден де болуы мүмкін. Топырақтағы ең танымал радиоактивті элементтердің кейбірі мыналарды қамтиды: 6 Уран (U): Уран табиғи радиоактивті элемент болып табылады және топырақта әртүрлі концентрацияда болуы мүмкін. Оның изотоптары радиоактивті ыдырауға ұшырап, сәуле шығаруы мүмкін. Уран (U): Уран - жер қыртысындағы ең көп таралған радиоактивті элементтердің бірі. Ол топырақта әр түрлі концентрацияда болуы мүмкін және радиоактивті ластануды тудыруы мүмкін, әсіресе уран кен орындары бар жерлерде. Торий( Th): Торий сонымен қатар табиғи радиоактивті элемент болып табылады және топырақта болуы мүмкін. Оның бірнеше радиоактивті изотоптары бар. Торий (Th): Торий жер қыртысында да болады және топырақтағы радиоактивтіліктің көзі бола алады. Радон (Rn): Радон - топырақта түзіліп, атмосфераға шығарылуы мүмкін радиоактивті инертті газ. Топырақтағы радонның жоғары концентрациясы жабық жерлерде жиналып, денсаулыққа қауіп төндіретін радон газдарымен байланысты болуы мүмкін. Калий-40 (K-40): бұл радиоактивті калий изотопы табиғи және топырақ пен өсімдіктерде болуы мүмкін. Калий-40 (K-40): бұл радиоактивті калий изотопы табиғи түрде топырақта және басқа табиғи материалдарда болады. Радий (Ra): Радий топырақта болуы мүмкін және уран мен торийдің ыдырауынан болуы мүмкін. Цезий-137 (Cs-137) және стронций-90 (Sr-90): бұл радиоактивті изотоптар ядролық апаттар мен сынақтар сияқты антропогендік көздерден топыраққа ене алады. Цезий-137 (Cs-137) және стронций-90 (Sr-90): бұл радиоактивті элементтер антропогендік радиация көздері болуы мүмкін, өйткені олар көбінесе ядролық сынақтар мен атом электр станцияларындағы апаттардан пайда болады. Топырақтағы радиоактивті элементтердің жартылай шығарылу кезеңдері әртүрлі болуы мүмкін екенін ескеру маңызды, бұл олардың радиоактивтілік деңгейіне және қоршаған ортаға және адам денсаулығына ықтимал зиянына әсер етеді. Топырақтағы радиацияның жоғары деңгейі ауыл шаруашылығына және аймақтың экологиялық тұрақтылығына қауіп төндіруі мүмкін. Сондықтан топырақтағы радиоактивті элементтерді бақылау және бақылау қоршаған ортаның қауіпсіздігі мен адам денсаулығын қамтамасыз ету үшін өте маңызды Экологиялық факторлар топырақтың химиялық құрамына айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Топырақтың химиялық құрамына әр түрлі элементтер, РН, органикалық заттар, тұздар мен ауыр металдардың концентрациясы кіреді. Топырақ химиясына экологиялық факторлар қалай әсер етуі мүмкін: Климаттық жағдайлар: Температура, жауын-шашын және ылғалдылық топырақтың химиялық құрамына әсер етеді. Мысалы, климаттық жағдайлар топырақтағы химиялық реакциялардың жылдамдығына және органикалық материалдың ыдырауына әсер етуі мүмкін. Ылғалдылық: ылғалдылық топырақтағы минералды элементтердің ерігіштігіне әсер етеді. Ылғалды жағдайлар элементтердің шайылуына ықпал етуі мүмкін, бұл олардың өсімдіктерге қол жетімділігін өзгертуі мүмкін. Топырақ түрі: топырақтың әртүрлі түрлері әртүрлі химиялық сипаттамаларға ие. Мысалы, топырақтың қышқылдығы (РН) өсімдіктер үшін әртүрлі элементтердің болуына әсер етуі мүмкін. Өсімдік жамылғысы: өсімдік жамылғысының түрі мен мөлшері топырақтағы Органикалық заттардың құрамына әсер етуі мүмкін, бұл өз кезегінде оның химиялық құрамына әсер етуі мүмкін. Өсімдіктер тамыр белсенділігі арқылы топырақтың рН-измен да өзгерте алады. Геологиялық факторлар: жердің геологиялық ерекшеліктері топырақтың химиялық құрамына әсер етуі мүмкін. Әртүрлі тау жыныстары мен минералдар топырақтағы әртүрлі элементтердің құрамына үлес қоса алады. 7 Қорытынды Топырақтың радиоактивті ластануы қоршаған ортаға және адам денсаулығына елеулі әсер етуі мүмкін. Сондықтан ықтимал тәуекелдерді азайту үшін топырақтағы радиоактивті элементтердің құрамын бақылау және басқару маңызды. Топырақтағы радиоактивті элементтер қоршаған ортаға және адам денсаулығына ұзақ мерзімді әсер етуі мүмкін күрделі экологиялық проблеманы тудырады. Олардың топырақтағы болуы мен концентрациясы әртүрлі экологиялық факторларға, соның ішінде антропогендік және табиғи көздерге, геологиялық ерекшеліктерге, қоршаған орта факторларына және заңнамалық бақылауға байланысты. Топырақтағы радиоактивті элементтерді бақылау және бақылау қоршаған ортаның қауіпсіздігі мен адам денсаулығын қамтамасыз ету үшін өте маңызды. Бұл процесте тиімді заңнама мен ережелер маңызды рөл атқарады. Жердің геологиялық ерекшеліктері топырақтағы радиоактивті элементтердің құрамына айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Сондықтан уран кен орындарына немесе басқа радиоактивті минералдарға бай аймақтар ықтимал қауіптерге ерекше назар аударуы керек. Ылғалдылық, топырақтың рН және өсімдіктердің болуы сияқты қоршаған орта факторлары биота үшін радиоактивті элементтердің болуына және олардың экожүйеге қоныс аударуына әсер етуі мүмкін. Ядролық апаттар және атом электр станцияларын пайдалану сияқты антропогендік көздер топырақтың айтарлықтай радиоактивті ластануын тудыруы мүмкін. Ықтимал тәуекелдерді азайту үшін тиімді алдын алу және басқару шаралары қажет. Тұтастай алғанда, топырақтағы радиоактивті элементтерді басқару қоршаған орта мен адам денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету және ықтимал экологиялық апаттардың алдын алу үшін ғылыми қауымдастықтың, үкіметтердің және қоғамның көп қырлы және пәнаралық күш-жігерін қажет етеді. 8
Пайдаланылған Әдебиеттер тізімі 1Қазақстан топырақтары: орысша-қазақша анықтамалық сөздік–Почвы Казахстана: русско-казахский словарь справочник. – Алматы: Каз ККА, 2008 – 270 б 2. Мирзадинов Р. А., Үсен Қ., Торғаев Ə. Ə., ж.б.- Топырақтану: оқу құралы / Алматы: Каз ККА, 2009.- 276б.- 1 ч.з., 2 агр., 97 уч.а. 3. Жамалбеков Е. Топырақтану жəне топырақ географиясы мен экологиясы: Алматы: Қазақ университет, 2006. 4. Шилибек С. Қ. Топырақтану жəне топырақтар механикасы. оқу құралы/ Алматы: Веро баспасы, 2009 – 127 б. 5. Жамалбеков Е. У.; Бильдебаева Р. М., Бигалиев А. Б. Жалпы топырақтану. – Алмата, 2001. 6. Тазабеков Т. Т. Топырақтың құнарлылығы. – Алматы, 1999. 7. Добровольский В. В. География почв с основами почвоведения. М., Изд-во «Владос», 1999. 8. Добровольский В. В. Задачи почвоведения в решении современных экологических проблем. Санкт-Петербург: ЦМП. 2004. 9. Асанбаев И. К., Фаизов К. Ш.. Почвоведение с основами экологии и географии почв. Учебное пособие., Алматы «Қазақ университеті», 2007. 10. Карипов Р. Х., Иванников А. В., Лазник Ю. А. К методике реального планирования урожайности зерновых культур. В кн.: Пути интенсификации производства зерна. Научные труды//ЦСХИ. – Целиноград, 1992, с. 55-58. 11.Вронский В. А. Прикладная экология. – Ростов-на-Дону: Феникс, 2004 9 жүктеу/скачать 46,33 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|