2.5 Физиологиялық кесте
Қораға орналасқан малдар өздерінің түріне , жасына және өніміне байланысты белгілі бір мөлшерде жылу, су буы және CO - газын шығарып отырады. Соның салдарынан қора ауасы ластанып микроклиматы бұзылады. Сол үшін қораны жобалап салуда және мезгіл-мезгіл пайдалану кезінде осы көрсеткішті анықтау негізінде, қораның ауа алмастыру жүйесінің жұмысында және жылыту тәсілдерінің нәтижесін бақылау үшін есептеу жұмыстарын жүргізеді. Соған байланыстырып тиісті шараларды белгілейді. Әр малдың түріне, жасына және өніміне байланысты осы заттарды есептеп арнайы кестеде малдардың орта салмағы және өнімі ғана көрсетіліп нақтылы салмағы дәлелденбеген. Сондықтан интерполяция деген тәсілді қолданады, олардың мөлшерін дәл анықтауға болады.
Қорадағы мына малдардың денесінен бөлініп шығаратын жылу, су буы және CO - газын мөлшерін физиологиялық кестеге қондырып аламыз.
Малдың түрі
|
Саны
|
Салмағы
|
О г/сағ
|
м/сағ
|
ккал/сағ9
|
1бас
|
барлығы
|
1бас
|
барлығы
|
1бас
|
Барлығы
|
Сауын сиыр
|
34
|
380кг тәу сүт 8л
|
393
|
13755
|
119
|
4165
|
768
|
26880
|
Буаз сиыр
|
50
|
415
|
357,8
|
17890
|
112,1
|
5605
|
752,95
|
31647,5
|
Құнажындар
|
23
|
424
|
406,16
|
9341,68
|
122,08
|
2808
|
817,36
|
18800
|
|
108
|
|
|
40986,68
|
|
12578
|
|
77327,5
|
Q(жылу)=В+ʆ ×(d- ) , мұндағы
В – берілген салмаққа жуық мөлшердегі төменгі салмақпен алғандағы кестедегі көрсеткіш. (20- кесте бойынша)
ʆ - әр кг салмаққа түзету коэффициенті.
d- малдың берілген салмағы.
- кестедегі төменгі жуық салмақ.(20-кесте бойынша)
Сауын сиыр. ( О) Q=В+ʆ ×(d- ) ( m- )
|
Су буы ( О)
Q=316+0,55× (380-300)+11(8-5)=393×35=13755
|
Көмірқышқыл газы м
Q=98+0.15× (380-300)+3(8-5)=119×35=4165
|
Жылу Q
Q=658+1× (380-300) ×10(8-5)=768×35=26880
|
Буаз сиыр
|
Су буы ( О)
QН2О=350+0,52× (415-400)=357,8×50=17890
|
Көмірқышқыл газы м
QСО2=110+0.14× (415-400)=112,1×50=5605
|
Жылу Q
Qж=739+0,93× (415-400)=752,95×50=37647,5
|
Құнажын
|
Су буы ( О)
QН2О=380+1,09× (424-400)=406,16 ×23=9341,68
|
Көмірқышқыл газы м
QСО2=118+0.17× (424-400)=122,08×23= 2807,84
|
Жылу Q
Qж=790+1,14× (424-400)=817,36×23=18800
|
Ауа алмастыру жүйесімен есептеу.
І. Су буымен есептеу :1 сағатта алмастыратын ауа мөлшерін мына формуламен есептейді.
мұндағы
Q –орналасқан малдың 1 сағатта бөліп шығаратын су буы мөлшері, қой қоралаында 10 %;
е – қора ішіндегі қалыпты t –мен салыстырмалы ылғалдылық кезіндегі ауаның абсолюттік ылғалдығы;
е - - қора жобаланған аймақтың сыртқы ауаның орташа абсолюттік ылғалдығының әр ауданға арналған ауыспалы мезгілдегі көрсеткіші (кестеден);
Н2О бойынша
В =
R= 100%
t=8 E=8,04 (3-кесте)
е =
r=80%
е = (40 кесте )
-18,5
-8,1
В = =
𝑆ш.қ.=
V=1,58
𝑆ш.қ.
𝑆к.қ.=
=
=
6.2 Көмірқышқыл газының мөлшерімен есептеу
1 сағатта алмастыратын ауа мөлшерін мына формуламен есептейді:
L= , мұндағы
К – барлық малдардың демімен бөлініп шығатын көмірқышқыл газының 1 сағат мөлшері, л/ м.
– көмірқышқыл газының мал қорасының ауасындағы рұқсат етілетін шекті мөлшері, л/ м.
CO= 0,25 % - 100%
χ - 100л
χ=0,25
- атмосфералық ауадағы көмірқышқыл газының мөлшер, л/ м.
L= , = =5717 /cағ
𝑆ш.қ.=
𝑆ш.қ- ауа шығаратын құбырлар бетінің ауданы ( )
L-алмастыратын ауаның мөлшері
V- көлем
L=5717 /cағ
V анықтау үшін
-
8*C
=-15*C
=8-(-15)=23 *С
H=6м
V=1,58 (43 –кесте бойынша)
𝑆ш.қ.= =
𝑆к.қ.=
𝑆к.қ - ауа кіргізетін құбырлардың ауданы
𝑆к.қ.= =
=
шығаратын құбырлар саны
ауа шығаратын құбырлардың біреуінің бетінің ауданы
Ірі қара үшін = 0,81
= = 0,8
=
құбырлар саны
ауа кіргізетін құбырлардың біреуінің бетінің ауданы
Ірі қара үшін = 0,09
= = =7,7
1 сағатта неше рет ауа алмастыру саны
рет ауа алмасады
Жылу тепе – теңдігін есептеу
Мал қораларындағы жылудың мөлшері қалыпты жағдайдан артық не кем болғандығы малдың организміне үлкен әсер етеді.
Қоралардың температурасы мен ылғалдығының қалыпты режимін жыл мезгілінің әр уақытында да сақтауда өте маңызды роль атқаратын ондағы жылу тепе-теңдігін анықтау болып есептеледі.
Достарыңызбен бөлісу: |