Құрылыс, мұнай, логистика, биология кафедрасы



жүктеу/скачать 207,38 Kb.
бет16/55
Дата31.01.2022
өлшемі207,38 Kb.
#116668
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   55
Байланысты:
Қоршаған орта мониторингі УМКД 2019-2020

1. Оқытушы туралы мәлімет:
2. Пән туралы мәліметтер
3. Пәннің еңбек сыйымдылығы

Оқу формасы

Пәннің еңбек сыйымдылығы

Семестр бойынша бақылау формасы

Семестр


Семестр бойынша студенттердің жұмыс көлемі

кредиттер


академиялық сағаттар

кредиттер

Аудиториялық сабақтар

(ак. сағаттарды)
СӨЖ

(ак. сағаттарды)

барлығы

ауд

СӨЖ

емтихан

сынақ

КЖ

(жоба)


КЖ

барлығы

Дәр.

Тәж.

Зерт.

барлығы

СӨЖМ

Күндізгі ЖОБ негізінде

7

135

45

90

7










7

3

45

30

-

15(30)

90

45


4. Пәннің мақсаты мен міндеттері

Мақсаты: студенттердін қоршаған орта мен оның компоненттері жайлы нақты ақпарат алу, негізгі функцияларымен және құрылымымен, беру мен стандарттау, аумақтық геоақпараттық жүйелермен танысу.

Міндеттері: қоршаған орта мониторингінің түрлері мен жүйелерін, оның мақсаты мен мазмұнын, шаруашылық әрекет түрлерінің ерекшеліктерін ескере отырып мониторингі ұйымдастыру әдістерін; мәліметтердің кеңістіктік локализациясының тәсілдерің, геоэклогиялық ақпараттың қасиеттерін, геоапараттық әдістеменің картографиялық аспектілерін зерттеу.

5 Білімді игеруге қойылатын талаптар

Студент курсты оқу барысында:



  • геоэкологиялық мониторингтің ерекшеліктері мен қасиеттерін;

  • әртүрлі иерархиялық деңгейлер мониторингісің ұйымдастыру ерекшеліктері;

  • геоэкологиялық ақпаратты жинау әдістері мен құралдары;

  • геоэкожүйелерді кешенді бағалау үшін геоэкологиялық ақпаратты жинауды ұйымдастырудың әдістемесі;

  • геоэкологиялық ақпараттың ерекшеліктері мен қасиеттері;

  • мәліметтердің кеңістіктің локализациясының тәсілдерін білу керек

Студент курсты оқу барысында:



  • мониторингтің түрлі типтерінің ұйымдасуын қажет ететін және геоэкологиялық ақпараттың негізінде шешілетін тапсырмалар шеңберінде өзін ұстай білу;

  • ҚО мониторингінің қазіргі заманғы әдістері мен тәсілдерін атмосфераның жер беті қабатының, топырақтардың және су ортасының сапасы бойынша оқу мәліметтерін қолдануды істей білу керек


6. Пререквизиттері:

Мамандыққа кіріспе, Экология, Физика, Химия, ҚО туралы ілім, Топырақтану.



7. Постреквизиттері

Бұл пәнді оқу үрдісінде алынған білім келешеекте дипломдық жұмысты дайындауда қолданылуы мүмкін


8. Пәннің тақырыптық жоспары


№

Пәннің тақырып атаулары

Сағат саны

Дәр.

Зерт.

СӨЖ

1

2

3

4

5

1

Кіріспе. Экологиялық мониторингтың тұжрымдамасы, ауқымдық мониторинг.

1

-

10

2

Қоршаған ортаның мониторингі. Мониторингтың түрлері және олардың өзара байланысы.

2

-

10

3

Мониторингтың жіктелуі. Климаттық мониторинг.

2

2

10

4

Дистанциялық бақылаудың әдістері мен технологиясы. Жер бетінде бақылаудың әдістері.

2

2

15

5

Табиғи орталардың мониторингі (ауа, су, топырақ).

2

12

10

6

Табиғи ортаның өңірлік (региональный) және жергілікті (локальный) мониторингі. Қоршаған сапасын бағалаудың көрсеткіштері

2

6

10

7

Табиғи техногендік геожүйенің мониторингі.

2

4

10

8

Географиялық ақпараттар жүйесі.

2

4

15




Барлығы

15

30

90



9. Пәннің қысқаша мазмұны

Қоршаған ортаның мониторингі – табиғи құбылыстардың және антропогендік іс-әрекеттердің әсерінен қоршаған орта жағдайының өзгеруін бақылау, бағалау, тексеру және болжау жүйелері. «Мониторинг» деген термин монитор – сақтандырушы, қадағалаушы деген латын сөзінен алынған. Қоршаған ортаның мониторингін әр түрлі әдістемелер бойынша жүзеге асырады. Оларды дистанциялық (арақашықтан бақылау), яғни аэрокосмостық және жер бетінен (тікелей) бақылау дем бөлуге болады. Жер бетілік мониторингке биологиялық (немесе биоиндикациялық) және физикалық-химиялық деп бөлінеді.

10. Курс компоненттері

Зертханалық сабақ мазмұны

  1. тақырып: Атмосферадағы шаң мөлшерін анықтау.

Атмосфералық аудағы шанңың мөлшерін анықтау үшін салмақтық әдіс гравиометрия қолданылады.

  1. тақырып: Атмосфералық ауадағы микроорганизмдер санын анықтау.

Ауасы жие желдетілмейтін тұрғын үй, қызмет орындары, мектептер, вокзалдар, т.б. орындардың ауасында түрлі микроорганизмдер көп болады. Ластанған атмосфера құрамындағы микроорганизмдер санын анықтауды үйрену және микроорганизмдер тіршілігіне фитонциттердің әсерін анықтау.

  1. тақырып: Мұнай өнімдерімен ластанған топырақтағы күкіртсутек мөлшерін анықтау.

Топырақта анаэробты микроорганизмдер қатысуымен органикалық заттардың ыдырау процестері үздіксіз жүреді. Кейбір бактериялар органкалық заттарды тотықтыруға сульфаттардың оттегісін пайдаланады да, бұл кезде күкіртсутек бөлінеді.

  1. тақырып: Қала көшелері топырақтарындағы химиялық элементтердің суда еритін түрлерінің сапалық анализі.

«Индустриялық далалардың» топырақтарында ештеңе өспейді. Бұның себебі, ластаушы заттардың құрамында табиғи күйде топырақта өте аз мөлшерде кездесетін химиялық элементтер болады.

  1. тақырып: Судың органолептикалық көрсеткіштерін анықтау.

Судың мөлдірілігі арнайы шрифт арқылы сұйықтықтың сантиметрмен алынған биіктігі бойынша анықталады.

  1. тақырып: Судың реакция ортасын (рН) анықтау.

Судың реакция ортасын анықтау үшін арнаулы реактивтер-индикаторлар, сол сияқты шыны электродты рН-метрлер қолданылады. Универсал қағазы арқылы рН мөлшерін 0,2-0,4 бірлікке дейін анықтауға болады.

  1. тақырып: Судағы еріген оттегі мөлешрін анықтау.

Судағы еріген оттегі мөлшерін ондағы тіршілік ететін гидробионттар үшін өте маңызды көрсеткіш.

8. тақырып: Дистанциялық зонттаудың әдістері мен технологиясы. Жер бетіндегі бағдарлау әдістері.
Әдебиет: [1-16]
СОӨЖ мазмұны

  1. тақырып: Кіріспе. Экологиялық мониторинг тұжырымдамалары, ауқымдық мониторинг.

«Мониторинг» терминінің әртүрлі анықтамалары. Экологиялық мониторингтің біздің еліміздегі екі тұжырымдамалары. Қоршаған ортаның ауқымдық мониторингі туралы.

  1. тақырып: ҚО мониторингі.

Мониторинг түрлері мен олар арасындағы байланыс. Табиғат жағдайын бақылау жүйелерін ұйымдастыру кезіндегі жүйелілік. Табиғи ортаның ластануы деңгейін бақылаудың жалпымемлекеттік қызметінің кеңістіктік құрылымы (ТБЖМҚ).

  1. тақырып: Мониторинг жіктемесі, климаттық мониторинг.

Мониторингті жүйелеу. Климаттық мониторинг. Орын ауыстыратын, ұзақ қашықтық ластанулардың мониторингі.

  1. тақырып: Экологиялық мониторинг.

  2. тақырып:Дистанциялық бақылаудың әдістері мен технологиясы.

Ғарыштық ақпарат параметрлеріне талаптар, Жерді зонтаудың ғарыштық жүйесі. Серікті бақылаулардың авиациялық тәсілдері. Ландшафтық индикациялық әдіс.

  1. тақырып:Атмосфералық ауаның мониторингі.

Атмосфералық ауаның ластануының мониторингі. Атмосферамен шекаралық өзендердің ластануың тоқтату бойынша халықаралық конвенцияларға Қазақстанның қатысуы.

  1. тақырып:Топырақ мониторингі.

  2. тақырып:Табиғи су мониторингі.

Құрлық суларының ластануының мониторингі.

  1. тақырып:Экологиялық мониторинг жүргізудің биологиялық әдістемесі.

  2. тақырып:Қоршаған орта сапасын қалыпқа келтіру.

  3. тақырып:Экологиялық мониторингте қоғамның алатын орны.

  4. тақырып:Табиғи процессетді ақпараттық құрылым ретінде динамикалық моделдендіру.

  5. тақырып:Геоақпараттық технологиялар негізінде табиғи ресурстардың мониторингін жүргізу.

  6. тақырып:Қоршаған ортаның термодинамикалық және аэродинамикалық сипаттамасын анықтау.

Әдебиет: [1-16]

Студенттердің өзіндік жұмыс мазмұны


№ п/п

СӨЖ түрі

жүктеу/скачать 207,38 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   55



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет