«рухани жаңҒыру» бағдарламасын іске асыру жағдайындағы тәрбиенің ТҰжырымдамалық негіздері
жүктеу/скачать 97,06 Kb.
|
РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ
ДОВЕРЕННОСТЬ
| 5. Қазіргі тәрбие тұжырымдамасы
Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздерін іске асыруда практикалықжетекшілікке алуға болатын, шетелдік және отандық тәрбие тұжырымдамалары бар. Тәрбиенің гуманистік жүйесіқатаң талаптағы бағдарламалар, бірқатар реттілік, әкімшілік талаптарға немесе ұжымның моральдық абыройына бағынатын баланың тұлғасы қайшы келеді. Тәрбие процесін жүйелі құру тұжырымдамасы.Тұжырымдаманың басты идеясы: адамның барлық шынайы күшін анықтау және жетілдіру (адам өзін-өзі дамытушы және өзіне қатысты барлық жағдайды жасаушы). Тәрбие берудің негізін адамда жағымды қасиеттер, жоғары танымдық қажеттіліктер мен қылықтар тудыратын жалпы адами құндылықтар (Адам, Отбасы, Еңбек, Мәдениет, Отан, Жер, Бейбітшілік) құрайды. Бала тұлғасын қалыптастырудың жүйелік-рөлдік теориясының тұжырымдамасы. Тұжырымдаманың негізгі идеясы: жеке тұлғаны қалыптастыру әлеуметтік құндылықтардың мұрагерлік және көбейтудің әлеуметтік механизмінің арқасында жүзеге асады. Әлеуметтік құндылықтар-бұл алдыңғы ұрпақтың тәжірибесінен алынған өмірдің ақиқаты. Олардың мұрагерлері адамның белгілі бір әлеуметтік рөлде өз белсенділігін көрсетпестен және осы үдерістің табысты өтуін педагогикалық қамтамасыз етпестен мүмкін емес Тәрбие тұжырымдамасы баланы әлеуметтендірудің педагогикалық компоненті ретінде. Тұжырымдаманың негізгі идеясы: тәрбие адамның дамуы үшін жағдай жасау бойынша мақсатты іс-қимылды көздейтін әлеуметтендіру үрдісінің педагогикалық компоненті болып табылады. Мұндай жағдайларды жасау баланы оқудағы, қарым-қатынастардағы, ойындардағы, практикалық әрекеттердегі әлеуметтік қатынастардың түрлі түрлеріне қосу арқылы жүзеге асырылады. Баланы әлеуметтендірудің педагогикалық компонент ретіндегі тәрбие тұжырымдамасы. Тұжырымдаманың негізгі идеясы: тәрбие берудің өзі адамның дамуына жағдай жасайтын мақсатты әрекетті болжайтын әлеуметтендірудің педагогикалық компоненті болып табылады. Аталған жағдайларды жасау баланы оқуда, қарым-қатынас жасауда, ойында, практикалық әрекеттерде әлеуметтік қатынастардың әртүріне қатыстыру арқылы жүзеге асырылады. Лайықты адамға сай өмір салтын қалыптастыру тұжырымдамасы. «Лайықты адамға сай өмір салты» – бұл әлемге, өзінің әулетінің қасиеттеріне, шындыққа, адалдық пен сұлулыққа ұмтылу қатынасын басшылыққа алатын адамның тұрмысы.Тұжырымдаманың негізгі ұстанымдары: тәрбие берудің өзі баланың өмір сүруге және өз өмірін лайықты Адамға сай саналы түрде құру қабілетін дамытуда қазіргі заманғы мәдениеткебетбұрысын кәсіби-педагог ұйымдастырған мақсатқа бағытталуы мүмкін. Баланы мәдениетті тұлға ретінде тәрбиелеу тұжырымдамасы. Тұжырымдаманың негізгі идеясы:мәдени-тәрбиелі тұлғаны тәрбиелеу. Құрылған тұжырымдаманың негізі мәдениетті адамға сай келетін – мектептің қамқорлығы мен тәрбие мақсатынегіз болатын жалғыз пәнретінде ХХІ ғасыр бейнесініңбағдары алынды. Аталған бейне ұлтаралық, конфессияаралық қақтығыстардыңбейбітпроцесі ретінде көрініс тапты. Баланың және оның даму процесіне педагогикалық қолдау көрсету тұжырымдамасы.Басты идеясы: мектептер және олардың педагогикалық ұжымдары әлеуметтендіру қызметінғана атқарады, олар баланың жекешеленуін тым нашар қамтамасыз етеді. Бұндай процесс ретінде педагогикалық қолдау көрсетілуі керек. Бұл ретте педагогикалық қолдау көрсетілу – баланың дене бітімі мен психологиялық денсаулығына, әлеуметтік және экономикалық жағдайына, оқудағы жетістіктеріне, мектеп ережелерін қабылдауға; іскерлік және тұлғааралық тиімді коммуникацияларға; өмірлік, кәсіби, этикалық (өз тағдырын өзі шешу) таңдауымен байланысты жеке мәселелерін шешуде алдын ала және жылдам көмек көрсету болып табылады. Оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеу тұжырымдамасы.Тұжырымдаманың негізгі идеясы: адам тұлғасын қалыптастырудағы басты рөл өзін-өзі дамыту процестеріне беріледі.Оқушыға ықпал ететін негізгі сыртқыәсерлердің (сонымен қатар тәрбиелік) негізгі бағыттары және оның дамуыәрбір жас кезеңінде қолдау көрсету және ынталандыру, сондай-ақ өздігінен дамуға қажетті құралдармен қамтамасыз ету бала тұлғасын өзін-өзі дамыту сатысына жеткізу үшін қажетті процесс болып табылады. Адамның қажеттіліктері негізіндегі тәрбие тұжырымдамасы. Тұжырымдаманың негізгі идеясы: адамның өздігінен өзгеруінің ішкі тетіктеріне сүйену. Тәрбие беру бұл оқушының базалық қажеттілігін қамти отыра: 1) шығармашылық қызметте болуы; 2) денсаулығының жақсы болуы; 3) қорғалған, қауіпсіз болуы; 4) құрметпен, мойындау, әлеуметтік статусқа қажетті болуы; 5) өмірі мәнді болуы; 6) өзін-өзі жетілдіре білуі (өзбетінше өмір сүруде); 7) рақаттана, әсер алатын педагогтің психологиялық педагогикалық жағдай негізіне бағытталған қызметі болып табылады. Оқушы жастардың ұлттық сана-сезімін дамыту тұжырымдамасы. Тұжырымдаманың негізгі идеясы:Қазақстан жастарыныңұлттық өзін-өзі тануды дамыту, ұлттың зияткерлік пен бәскеге қабілеттілігін дамытуға бағытталған көп ұлтты мемлекет ретінде этникалық тұрғыдан (этникалық, этномәдени тәрбие), азаматтық тұрғыдан (көпмәдениетті, азаматтық тәрбие) және жалпы ұлттық сәйкестендіруді (зияткерлік тәрбие) жүзеге асырылуы керек. жүктеу/скачать 97,06 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|