С. Б. Темралиева (қолы ) (аты-жөні)



жүктеу/скачать 0,58 Mb.
бет1/4
Дата27.07.2017
өлшемі0,58 Mb.
#22048
  1   2   3   4
М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті

Бекітемін

Жаратылыстану-математикалық факультетінің деканы

______________Медешова А.Б.

______. ___________ 2010 ж.

Жаратылыстану-математикалық факультеті

Биология және экология кафедрасы
05В0113 – Биология

мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын

студенттерге арналған

ЦИТОЛОГИЯ



(пәннің атауы)
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

Курс – I

Семестр – II

Кредит саны - 3

Дәріс – 30сағат

Зертханалық жұмыс – 15 сағат

Оқытушының жетекшілігімен

студенттің өзіндік жұмысы (ОЖСӨЖ) – 45 сағат

СӨЖ – 45сағат

Емтихан – II -ші семестрде


Барлығы – 135сағат



Орал 2011 ж.

Пәннің оқу әдістемелік кешені «Цитология» бойынша 050113 – «Биология» мамандығы типтік оқу бағдарламасы . Алматы, 2005ж. (типтік бағдарлама атауы, қаласы, жылы)

типтік бағдарлама негізінде құрастырылған.
Құрастырушы (лар): оқытушы Қажымұратова Ж.С.___________

(аты-жөні, лауазымы, ғылыми дәрежесі)


Биология және экология кафедрасының отырысында қарастырылды.


“ 13 “ қыркүйек 2010 ж. № 1 хаттама

Кафедра меңгерушісі: Қайсағалиева Г.С. ____

(қолы ) (аты-жөні)


Жаратылыстану-математикалық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында қарастырылды.

“ 15“ қырқүйек 2010 ж. № 1 хаттама

Факультеттің

оқу-әдістемелік кеңесінің төрағасы С.Б. Темралиева

(қолы ) (аты-жөні)

1. «Цитология» бойынша 050113 – «Биология» мамандығы типтік оқу бағдарламасы Алматы, 2005 ж.

2. «Цитология» курсының бағдарламасы (SILLABUS).
2.1 Оқытушы (оқытушылар) туралы мәлімет
Оқытушы: Қажымұратова Жанат Санкибаевна.

Офис:.

Жұмыс мекен-жайы: Жаратылыстану факультеті, Достық даңғылы

Жұмыс телефоны: 50-35-49

Е-mail:

2.2 Пән туралы мәлімет

«Цитология» пәні

Семестр 15 оқу аптадан және 2 апта сессиядан тұрады.

Аптасына 2 кредит-сағат жоспарланады, оның әрбір кредит-сағат бір байланыс сағатынан (дәріс) және оқытушының басқарумен жүретін студенттердің өзіндік жұмысынан (ОЖСӨЖ, СӨЖ) тұрады.
Кредиттің аптаға бөліну кестесі (3 кредит мысалында келтірілген):


Сабақтар

Өткізу уақыты

Сабақтар

Өткізу уақыты

Байланыс сағаты

1 (дәріс )
50 мин.

ОЖСӨЖ

(семинар сабақ), СӨЖ
50 мин.


Кредит саны – 3

Өту орны: Жаратылыстану-математикалық факультеті
Оқу жоспарынан көшірме:


Курс

Семестр

Кредит саны

Дәрістер

Зертханалық жұмыс

ОЖСӨЖ

СӨЖ

Бар

лығы


Бақылау

түрі


1

2

3

15

8

45

45

135

емтихан


2.3 Кiрiспе

Курстың қысқаша сипаттамасы:

Цитология пәнi жаратылыстану- ғылыми пәндерiнiң бiрi. Цитология курсы студенттердi тiршiлiктiң қарапайым бiрлiгi клеткалардың құрылыстармен және қызметтерiмен таныстырады.



Курстың мақсаты:

Студенттердi тiршiлiктiң қарапайым бiрлiгi клеткалардың құрылыстарымен және қызметтерiмен таныстыру, клеткалардың құрылысы мен қызметтерiнен басқа олардың құрамындағы жеке компоненттерiнiң қызметтерiн, клеткалардың көбею процесiн, олардың жаңаруын, сыртқы ортаға бейiмделуiн, маманданған клеткалардың ерекшелiктерiн және басқа да процестердi зерттеу.



Курстың мiндетi:

Тiршiлiктiң ең кiшi өлшем бiрлiгi- клеткада жүретiн негiзгi заңдылықтарды түсiну барысында, осы бiлiмге сүйене отырып, медицинада, ауыл шаруашылығында, биотехнология салаларында қолдану.



Курстың мазмұны:

  1. Кiрiспе. Цитология пәнiнiң мақсаты, әдістері.

  2. Клеткалардың құрылысы мен қызметтерi.

  3. Клетка ядросы. Клетка өмiрiндегi ядроның ролi.

  4. Ядрошық. Ядродағы ядрошықтардың саны олардың хромосомнан пайда болуы.

  5. Клеткалардың көбеюi, митоз

  6. Мейоз, мейоз сатылары

  7. Цитоплазма. Цитоплазма мембраналары клетка мембранасын құрудағы липидтер мен белоктардың ролi.

  8. Эндоплазмалық тор. Гольджи аппараты. Рибосома

  9. Мембраналы органоидтар, олардың атқаратын қызметi. Лизосомалар, митохондриялар және пластидтер.

  10. Клетканың жіктелуі.



Оқыту әдiстемесi:

Оқыту дәрiс, лабораториялық сабақ, ОЖСӨЖ, СӨЖ түрiнде өтедi. Сабақты бақылау- коллоквиум түрiнде, жаба жұмыстары, өзiндiк жұмыстарды тексерi түрiнде өтедi.

Практикалық сабақтарда:


  • сұрау

  • пiкiрталас;

  • көрнекi құралдармен жұмыс жасау (кестелермен жұмыстану, микроскоппен жұмыс, дайын микропрепараттарды құрастыру, микропрепараттарды дайындау).

Пререквизиттер:

Қарастырылып отырған пәндi тиiмдi игеру жолында студенттердiң мектеп бағдарламасы бойынша оқытылған алғашқы фундаментальдi бiлiмдердi болу қажет. Бұл алдымен: өсiмдiк жасушасы, ұлпасы, оның түрлерi, өсiмдiк мүшелерi, олардың атқаратын қызметтерi, ерекшелiктерi, өсiмдiктердiң көбеюi, маңызы, туралы түсiнiктер.



Постреквизиттер:

Пәндi игеру нәтижесiнде студенттерде “Цитология” пәнiне арналған типтiк бағдарламада көрсетiлген бiлiм, бiлiк, дағды қалыптасады.



2.4. Курстың сабақ жоспары:

1 апта:

1 кредит сағат

№ 1 дәрiс



Тақырып: Кiрiспе. Цитология пәнiнiң мақсаты

Дәрiстiң мазмұны: Цитология пәнiнiң мақсаты, қазiргi замандағы биология саласындағы орны және ролi. Цитологияның басқа да iлiмдермен байланысы.

ОЖСӨЖ: Цитологияның қысқаша даму тарихы.

СӨЖ: XX ғасырдың 2- шi жартысында цитология ғылымының даму тарихы, реферат.

Әдебиеттер:

  1. Ченцов Ю.С. “Общая цитология” М.: МГУ, 1978, 1984, 1995 ж.

  2. Заварзин А.А., Харазова А.Д. “Основы общей цитологии” Л.: ЛГУ, 1982 ж.

  3. Лукомская К.А. “Микробиология с основами вирусологии” М., 1987 ж.



2 апта:

2 кредит сағат

№ 2 дәрiс



Тақырып: Клеткалардың құрылысы мен қызметтерi. Клетка теориясы.

Дәрiстiң мазмұны: Тiршiлiктiң қарапайым бiрлiгi- клетка. Клетканың бiр құрылымдылығы, қызметi, дамуы, организмдегi патологиялық өзгерiстер. Прокариот және эукариот клеткалары. Олардың құрылысындағы ұқсастықтары мен ерекшелiктерi.

ОЖСӨЖ: Клеткалар мен ұлпаларды зерттеу тәсiлдерi. Жарық және электронды микроскоптар (клеткалардың құрылысы мен қызметтерiн зерттеулерде қолданылатын негiзгi тәсiлдер).

СӨЖ: “Цитологиядағы оптикалық зерттеу әдiстерi” тақырыбында конспект даярлау.

Әдебиеттер:

  1. Ченцов Ю.С. “Общая цитология” М.: МГУ, 1978, 1984, 1995 ж.

  2. Заварзин А.А., Харазова А.Д. “Основы общей цитологии” Л.: ЛГУ, 1982 ж.

  3. Лукомская К.А. “Микробиология с основами вирусологии” М., 1987 ж.

  4. Э.Д. Робертис “Биология клетки” М., 1984 ж.


3 апта:

3 кредит сағат

№ 3 дәрiс



Тақырып: Ядро.

Дәрiстiң мазмұны: Клетка тіршілігіңде ядроның маңызы. Ядроның химиялық құрамы: нуклейн қышқылдары, ферменттер. Ядроның негізгі атқаратын ролі транскрипция, редупликация.

ОЖСӨЖ: Метафазалық хромосоманың типтерi:

(теломера, хромомер, центромера, екiншi реттiк тартылыс)



СӨЖ: “Ядро қабықшасы” тақырыбында реферат даярлау

Әдебиеттер:

  1. Сапаров Қ. “ Жалпы цитология негiздерi” А., “Санат”, 1994 ж.

  2. Ченцов Ю.С. “Общая цитология” МГУ, 1978,1984, 1995 ж.

  3. Э.Д.Робертис “ Биология клетки” М., 1984 ж.


4 апта:

4 кредит сағат

№ 4 дәрiс



Тақырып: Ядрошық.

Дәрiстiң мазмұны: Ядродағы ядрошықтың саны, құрылымы.РНК синтезі, транскрипция синтезі.Клетканың метаболизмдік қызметіндегі ядроның ролі, гендік информацияның берілуі. Белок биосинтез процесі, гендік код.

ОЖСӨЖ: Клетканың химиялық құрамы: органикалық және бейорганикалық заттар.

СӨЖ: “Клетканың химиялық құрамы. Клетканың органикалық заттары. Клетканың бейорганикалық заттар, жазбаша түрінде.

Әдебиеттер:

  1. Трошин А.С. Браун А.Д. идр. “Цитология” Изд. “Просвещение” М., 1970.

  2. Кухтина Ж.М. “Руководство к практическим занятиям по цитологии”.

  3. Арронет Н.И. и др. “Основные вопросы цитологии” М., 1969 жыл, Изд. “Просвещение”.

  1. Сапаров Қ. “Жалпы цитология негiздерi” А., “Санат”, 1994 ж.



5 апта:

5 кредит сағат

№ 1 лабораториялық сағат



Тақырып: Жасушаны зерттеу әдiстерi.

Лабораториялық сабақтың мазмұны: Клетканы зерттеудiң негiзгi әдiстерiмен танысу. Митохондрия, Гольджи аппараты, талшықтарды микроскоппен қарау.

ОЖСӨЖ: Митоз фазаларының суретін салу, сипаттама беру.

СӨЖ: Органоидтардың құрылысы туралы 10 тест сұрағын даярлау

Әдебиеттер:

  1. Трошин А.С. Браун А.Д. и др. “Цитология” Изд. “Просвещение”

  2. Кухтина Ж.М. “Руководство к практическим занятием по цитологии”



6 апта

6 кредит сағат

№ 5 дәрiс



Тақырып: Митоз, клеткалық цикл

Дәрiстiң мазмұны: Метафазалық хромосоманың құрылысы. ДНК репликациясы. Митоздың биологиялық маңызы.

ОЖСӨЖ : Митоз тақырыбына 20тест сұрағын даярлау,коллоквиум тапсыру, дәптерлерін даярлау.

Әдебиеттер:

  1. Трошин А.С. Браун А.Д. идр. “Цитология” Изд. “Просвещение” М., 1970.

  2. Кухтина Ж.М. “Руководство к практическим занятиям по цитологии”.

  3. Арронет Н.И. и др. “Основные вопросы цитологии” М., 1969 жыл, Изд. “Просвещение”.

  4. Сапаров Қ. “Жалпы цитология негiздерi” А., “Санат”, 1994 ж.

7апта:

7 кредит сағат

№ 2 лабораториялық сағат.



Тақырып: Митоз.Клеткалық цикл.

Лабораториялық сабақтың мазмұны: Пияздың эпидермисінен митоз препаратын қарап, 5 фазасын анықтау.

ОЖСӨЖ: Митоздың фазаларын микроскоптан қарап , оған қысқаша сипаттама беру.

СӨЖ: Митоз тақырыбына 20тест сұрағын даярлау,коллоквиум тапсыру, дәптерлерін даярлау.

Әдебиеттер:
1. Трошин А.С. Браун А.Д. и др. “Цитология” Изд. “Просвещение”

  1. Кухтина Ж.М. “Руководство к практическим занятием по цитологии”



8 апта

8 кредит сағат

№ 6 дәріс



Тақырып : Мейоз, мейоз сатылары.

Дәрістің мазмұны:Хромосом коньюгациясы, кроссинговер, хромосом сандарының редукциясы. Мейоздың биологиялық маңызы. Митоз бен мейоздың айырмашылықтары.

ОЖСӨЖ: Мейоз бойынша 20 тест сұрағын даярлау.

СӨЖ: Редукциялық, эквациялық бөлінудің айырмашылығын анықтау.( профаза I және II , метафаза I және II, анафаза I және II).

Әдебиеттер:

  1. Трошин А.С. Браун А.Д. идр. “Цитология” Изд. “Просвещение” М., 1970.

  2. Кухтина Ж.М. “Руководство к практическим занятиям по цитологии”.

  3. Арронет Н.И. и др. “Основные вопросы цитологии” М., 1969 жыл, Изд. “Просвещение”.

  4. Сапаров Қ. “Жалпы цитология негiздерi” А., “Санат”, 1994 ж.


9 апта:

9 кредит сағат

№ 3 лабораториялық сағат



Тақырып: Клетканың бөлінуі. Мейоз.

Лабораториялық сабақтың мазмұны: Жануарлар жасушасынан мейозды дайын препараттан қарау.

ОЖСӨЖ: Жануарлардағы гаметогенез, өсiмдiктердегi спорогенез және гаметогенез тақырыптары бойынша сурет салу.

СӨЖ: Жануарлардағы гаметогенез, өсiмдiктердегi спорогенез және гаметогенез тақырыптары бойынша 20 тест сұрағын даярлау.

Әдебиеттер:

1. Трошин А.С. Браун А.Д. и др. “Цитология” Изд. “Просвещение”

2. Кухтина Ж.М. “Руководство к практическим занятием по цитологии”

3. Ватти К.В. Тихомирова М.М. Руководство к практическим занятием по генетике. М.Просвещение 1979

4. Лобашев М.Е. М.М. “Генетика және селекция негiздерi” А 1985 ж.

10 апта

10 кредит сағат

7 дәріс

Тақырып: Цитоплазма

Дәрiстiң мазмұны:. Цитоплазмаға жалпы сипаттама, оның құрылысы және қызметi. Цитоплазма матриксi (гиалоплазма), гиалоплазманың трабекула жүйесi. Цитоплазма мембраналары.

ОЖСӨЖ: фагоцитоз, пиноцитоз, клеткааралық байланыс (десмосом, синапс)

СӨЖ: “Микроталшықтар, кiрпiкшелер

Әдебиеттер:


  1. Трошин А.С., Браун А.Д. и др. “Цитология” М., 1970 жыл

  2. Кухтина Ж.М. “Руководство к практическим занятием по цитологии”, М., 1971 жыл.

  3. Сапаров Қ. “Жалпы цитология негiздерi” А., “Санат”, 1994 ж.

4. Ченцов Ю.С. “Общая цитология” М.: МГУ, 1978, 1984, 1995 ж.

11 апта:

11 кредит сағат

№ 4 лабораториялық сағат



Тақырып: Гаметогенез.

Лабораториялық сабақтың мазмұны:

Өсiмдiктердегi микроспорогенез және микрогаметогенез, мегаспорогенез және мегагаметогенез, ұрықтану процесi.



ОЖСӨЖ: Мембраналы органоидтардың ұқсастығын анықтау.

СӨЖ: Лабораториялық дәптерлерін даярлау.

Әдебиеттер:

1. Трошин А.С. Браун А.Д. и др. “Цитология” Изд. “Просвещение”

2. Кухтина Ж.М. “Руководство к практическим занятием по цитологии”

3. Ватти К.В. Тихомирова М.М. Руководство к практическим занятием по генетике. М.Просвещение 1979

4. Лобашев М.Е. М.М. “Генетика және селекция негiздерi” А 1985 ж

12 апта:

12 кредит сағат.

8 дәріс

Тақырыбы: Эндоплазмалық тор. Гольджи аппараты.

Дәрiстiң мазмұны: Жалпы сипаттама, оның жарық және электрон микроскоптары арқылы ашылуы. Түйiршiктi эндоплазмалық тордың құрылысы және қызметi. Түйiршiктi эндоплазмалық тордың белоктар синтезiндегi ролi. Тегiс (түйiршiксiз) эндоплазмалық тордың құрылысы, атқаратын қызметi. Гольджи аппаратының клеткада орналасуы, микроскопиялық құрылысы, нәзiк құрылысы және химиясы.

ОЖСӨЖ: Гиалоплазма органоидтары. Түйiршiктi эндоплазмалық тордың ақуыз синтезiндегi ролi.

СӨЖ: Лабораториялық сабақта қаралған суреттерiн дәптерге салу. 20 тест сұрағын даярлау.

Әдебиеттер:
1. Трошин А.С. Браун А.Д. и др. “Цитология” Изд. “Просвещение”

2. Кухтина Ж.М. “Руководство к практическим занятием по цитолог



13 апта:

13 кредит сағат

№ 5 лабораториялық сағат . Гаметогенез



Лабораториялық сабақтың мазмұны: Жануарлардағы сперматогенез және оогенез.

ОЖСӨЖ: Клетка органоидтарының препараттарын тапсыру.

СӨЖ: Лабораториялық дәптерлерін даярлау.

Әдебиеттер:

1. Трошин А.С. Браун А.Д. и др. “Цитология” Изд. “Просвещение”

2. Кухтина Ж.М. “Руководство к практическим занятием по цитологии”

3. Ватти К.В. Тихомирова М.М. Руководство к практическим занятием по генетике. М.Просвещение 1979

4. Лобашев М.Е. М.М. “Генетика және селекция негiздерi” А 1985 ж

14 апта:

14 кредит сағат

9 дәріс

Тақырыбы: Мембраналы органоидтар, олардың атқаратын қызметi.

Дәрiстiң мазмұны: Лизосомалар, ашылу тарихы, құрылысы, химиялық құрамы, лизосом түрлерi. Лизосомалардың қызметтерi. Митохондриялар және пластидтер. Митохондрияның құрылысы: мембраналары, күрделi өсiндiлерi, матриксi. Пластидтер.

ОЖСӨЖ: Пияздың эпидермисінен препарат дайындау.

СӨЖ: Лабораториялық сабақ кезінде препарат қарау, органоидтар бойынша тест сұрақтарын даярлау.

Әдебиеттер:


  1. Трошин А.С. Браун А.Д. идр. “Цитология” Изд. “Просвещение” М., 1970.

  2. Кухтина Ж.М. “Руководство к практическим занятиям по цитологии”.

Арронет Н.И. и др. “Основные вопросы цитологии” М., 1969 жыл, Изд. “Просвещение

№ 5 лабораториялық сағат

№ Тақырып: Клетка органоидтары.

Лабораториялық сабақтың мазмұны: Микроскоппен митохондрия, Гольджи аппараты, кірпікшелерді қарау


15 апта:

15 кредит сағат

15 Тақырып: Клетканың жіктелуі.

Дәрiстiң мазмұны: Клетка жіктелуінің маңызы, клетка жіктелуінде ядроның, цитоплазманың ролі.

ОЖСӨЖ: “Дифференцировка гипотезасы” реферат жазу.

СӨЖ: Клетканың қартаюы тақырыбында 20 тест сұрағын дайындау.

Әдебиеттер:


  1. Трошин А.С. Браун А.Д. идр. “Цитология” Изд. “Просвещение” М., 1970.

  2. Кухтина Ж.М. “Руководство к практическим занятиям по цитологии”.

  3. Арронет Н.И. и др. “Основные вопросы цитологии” М., 1969 жыл, Изд. “Просвещение”.

Сапаров Қ. “Жалпы цитология негiздерi” А., “Санат”, 1994 ж

2.5 Әдебиеттер тiзiмi.
1. Трошин А.С. Браун А.Д. и др. “Цитология” Изд. “Просвещение”

2. Кухтина Ж.М. “Руководство к практическим занятием по цитологии”

3. Ватти К.В. Тихомирова М.М. Руководство к практическим занятием по генетике. М.Просвещение 1979

4. Лобашев М.Е. М.М. “Генетика және селекция негiздерi” А 1985 ж.



  1. Арронет Н.И. и др. “Основные вопросы цитологии” М., 1969 жыл, Изд. “Просвещение”.

  2. Сапаров Қ. “Жалпы цитология негiздерi” А., “Санат”, 1994 ж.

  3. Ченцов Ю.С. “Общая цитология” МГУ, 1978,1984, 1995 ж.

  4. Э.Д.Робертис “ Биология клетки” М., 1984 ж.

  5. Мұхамбетжанов Қ.Қ. “Генетика және селекция негiздерi” Алматы 1996


3. ПӘН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ


№

Жұмыс түрі

Тапсырманың мақсаты мен мазмұны


Ұсынылатын әдебиеттер

Орындау мерзiмi және тапсыру уақыты

жүктеу/скачать 0,58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет