С. В. Кожанова Жалпы иммунология
ТУА БІТКЕН ИММУНИТЕТ ЖҮЙЕСІ
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| ТУА БІТКЕН ИММУНИТЕТ ЖҮЙЕСІ
ЖАСУШАЛАРЫНЫҢ НЕГІЗГІ ТИПТЕРІ, ОЛАРДЫҢ СИПАТТАМАСЫ ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТТЕРІ Нейтрофилдер Нейтрофилдер — диаметрі 10—12 мкм гранулоциттерге жатады. Оларға жас, таякшаядролы және аздап жетілген — сегменттелген ядро- дан және түйіршікті цитоплазмадан тұратын сегментті-ядролы нейтро- филдер жатады. Нейтрофилдер сүйек кемігінен қанға өтеді және канда лейкоциттердің 60—75% кұрайды. Олар канайналымында 7-10 сағат жүреді, кейін тіндерге өтіп, онда бірнеше күн өмір сүреді. Ағзада көптеген жұкпалы коздырғыштардын түсуіне жауап ретінде туа біткен және адаптивті иммунитет жүйесінін жасушалары (моно- циттер/макрофагтар, Т-лимфоциттер-хелперлер) гранулоцитарлы- макрофагты және гранулоциттік колониестимулдаушы факторларды, сонымен катар, сүйек кемігінде косымша нейтрофилдердін өндірілуіне әсер ететін ИЛ-3 бөледі. Хемотаксистік факторлардың (активтелген моноциттер/макрофагтармен, нейтрофилдермен және эпителиалды жасушалар өндіретін хемокиндердің; комплемент компоненттерінің фрагменттерінің; ұйытушы жүйе компоненттерінін және т.б.) әсерінен нейтрофилдер патогендерді фагоңитоздау үшін жұкпалар ошағына жылжиды. Нейтрофилдердін цитоплазмасында көп мөлшерде біріншілік және екіншілік гранулалар болады. Біріншілік — өлшемі бойынша үлкен — 9-Тарау. Туа біткен иммунитет жүйесінің жасушалары және оның қызметтері 125 гранулалардың кұрамында миелопероксидаза, әр түрлі гидролиздік фер- менттер (кышкыл гидролаза, протеиназа, эластаза және т.б.), сонымен катар антимикробты пептидтер (дефенсин және кателицидин) болады. Өлшемі бойынша кіші — нейтрофилдердін екіншілікгранулаларының кұрамында коллагеназа, лактоферрин, сілтілі фосфотаза және лизоцим болады. Гранулалардың екі типі де жұтылған бөлшектері бар (мыса- лы бактериялар, саныраукұлактар, вирустар, өлген жасушалардың фрагменттері және т.б.) фагосомамен бірігіп, оларды жояды және ферменттердін көмегімен корытады. Нейтрофилдер жұкпа ошағына немесе закымдалған жерге каннан шығып бірінші жетеді. Онда олар эр түрлі механизмдердің: фагоцитоз, оттектін активті формасының, азот тотығының және антимикроб- ты пептидтер өнімдерінін өндірілуіне негізделген — жасушаішілік бактериңидтілік көмегімен және қабыну медиаторларының , сонын ішінде қабынулық цитокиндердің, сонын ішінде кабыну хемокиндердің, простагландиндер мен лейкотриендер өндірілуінің көмегімен патоген- дерге карсы корғаныс жүргізеді. Нейтрофилдердің рецепторлары Нейтрофилдердің бетінде көптеген Толл-тэрізді реңепторлар болады. ТЬК2 — граммон бактерияларда пептидогликандар мен липотейхой кышкылын; ТЬК4 — граммтеріс бактериялардың жасуша кабырға- сында болатын ЛПС және жылулык шоктың кейбір нәруыздарын; ТЬКІ — микобактериялардын триацилді липопротеидтерін; ТЬК9 — көптеген вирустар мен бактериялардың ДНК-ғы ОрО-тізбектілігін анықтауға мүмкіндік береді. Нейтрофилдерде көптеген баска паттернтанушы рецепторлар бо- лады. Оларға патогенді бірден танитын және олардын фагоцитозын стимулдайтын лектинді (соның ішінде, маннозаны) реңепторлар және скавенджер — реңепторлар, сонымен катар опсонизация нәтижесінде патогендерді және закымдалған жасушаларды танитын рецепторлар жатады. Мұндай рецепторларға Ғс-реңепторлары және комплемент жуйесінің нэруыздарының реңепторлары жатады. Нейтрофилдердін фагоцитарлы рецепторлары жөнінде толығырак мәлімет 2-тараудын II бөлімінде «Туа біткен иммунитет рецепторлары және олармен таны- латын молекулалы кұрылымдар» көрсетілген. Нейтрофилдердін бетінде сонымен катар кейбір жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|