С. В. Кожанова Жалпы иммунология


Нейтрофил Хемоаттрактантқа



Pdf көрінісі
бет63/314
Дата16.10.2023
өлшемі19,87 Mb.
#185815
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   314
Байланысты:
Жалпы иммунология оқулық
Турғунбаева Дария 6-тапсырма, Тәжірибелік тапсырма Сұлтан Жансая, Анықталған интеграл пр, 6 дәріс. Кәсіпорын экономикасы, 12052023 zhusupbekova, УПАКОВКА ГЛС метода, 784
Нейтрофил
Хемоаттрактантқа
рецептор
Хемох
Муцин
Эндотелий
жасушалары
Селектин
н
Хемокин 
немесе басқа 
хемоаттрактант
Интегрин
9.1-сурет. 
Н ейтроф илд ер экстр ав азац и я сы : 
1 — селектиннің муцинмен байла- 
нысуы роллингті калыптастырады; 2 — хемоаттрактанттың тиісті рецептормен 
байланысуы интегрин молекуласының конформациясы өзгеруін және белсенуін 
шакырады; 3 — интегриннің ІСАМз-мен байланысуы нейтрофилдердін эндоте- 
лий жасушаларына адгезиясын калыптастырады


130
II Бөлім. Туа біткен иммунитет
Кабыну ошағына енген 
белсенген нейтрофилдер хемоаттрак-
танттарга
(хемокиндер, комплемент активтелуінің өнімдері — СЗа, 
С5а, С5Ь67, фибринопептидтер, простагландиндер мен лейкотриендер- 
ге және т.б.) 
арналған рецепторларды, Ғс-рецепторларды және компле-
мент нәруыздарына арналган рецепторларды экспрессиялайды.
Олар ан- 
тиденелермен және комплементпен опсонизанияланған патогендердін 
фагоцитозын белсендіреді.
Белсенді нейтрофилдерде
оттектін активті формалары мен азот 
тотығының өндірілуімен жүретін 
«тыныстық жарылыс»
журеді. Б р
косылыстар жасушаішілік бактерипидтіктен бөлек, нейтрофилдердін 
біріншілік және екіншілік түйіршіктерінен бөлінетін косылыстар (про- 
теаза, фосфолипаза, эластаза, коллагеназа) ортаға да бөлінуі мүмкін. 
Бұл 
әр турлі патогендердің бузылуымен,
бір мезгілде кабынулык 
жауапқа сәйкес 
қоршаған тіндердің зақымдалуын
туғызады. Жойылған 
жасушалар мен микроорганизмдердін сұйыктыкпен және әр түрлі 
нәруыздармен аккумуляциясы 
ірің тузілуіне
алып келеді.
Фагоцитоз
Фагоцитоз дегеніміз — жасушаның диаметрі 1 мкм және одан 
жоғары болатын коршаған ортанын бөлшектерін жұту процесі. Фа- 
гоцитоз патогеннің немесе кез-келген басқа бөлшектің жасуша 
мембранасының рецепторларына бекінуі нәтижесінде жүреді. Фаго- 
цитоз процесін стимулдайтын рецепторларды 
фагоңит рецепторлары
деп атайды. фагоцит рецепторлар екі топка бөлінеді: патогенді 
тікелей
танитын рецепторлар
(лектинді, соның ішінде маннозды рецептор- 
лар, скавенджер-рецепторлар) және 
жанама (тікелей емес) танитын
рецепторлар
(Ғс-рецепторлары, комплементке арналған рецепторлар). 
Бұлардың көмегімен опсонизацияланған (мысалы коллектиндермен, 
антиденелермен, комплементпен) объектілердін фагоцитозы белсенеді. 
Фагоцит рецепторлар толыгырак II бөлімнін «Туа біткен иммунитет 
рецепторлары және олармен танылатын молекулалы кұрылымдар» де- 
ген 2-тарауында көрсетілген.
Фагоцитоз үдерісі фагоцит рецепторлармен белсенетін болғанымен, 
фагоцитоздың ингибиторлық рецепторлары
да анықталған. Мысалы, 
ескірген эритроциттер бауырдың Купфер жасушаларымен жүзеге аса- 
тын фагоцитозға ұшырап, каннан жойылады. Сау эритроциттер СӘ47 
нәруызы экспрессиясының аркасында фагоцитозға ұшырамайды. Бұл 
нәруыз макрофагтардағы арнайы $ІКР- 1а рецепторымен байланысу 
аркылы фагоцитозды тежейді.


9-Тарау. Туа біткен иммунитет жүйесінің жасушалары және оның қызметтері
131
Цитоплазманын сәйкес бөліктерінде фагоцит рецепторлардын 
көмегімен фагоциттердін активтелуі нәтижесінде актиннін полиме- 
ризаииялануы жүреді. Ол цитоплазмалык өсінділер — псевдоподийдін 
түзілуіне жағдай жасайды. Олар жұтылған материалды коршайды 
және 
фагосома
түзеді. Цитоплазмада фагосома лизосомамен бірігеді 
және фаголизосома түзеді. Онда жұтылған объектіні корыту, яғни 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   314




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет