Сақадай – сақа деректі, жалпы, дара зат есім, -дай- сын есім тудырушы жұрнақ. сайланған
жүктеу/скачать 19,23 Kb.
|
Ағыбай Асылжан ФҚФ- 811 Морфологиялық талдау 19.03.2020
- Бұл бет үшін навигация:
- шықты
- әлдеқандай
- Қыздың
| Морфологиялық талдау
Сақадаай сайланған қырық жігіт маңдайды батысқа қойды да, төскейді үзеңгіге ала жүріп кетті. Сақадай – сақа деректі , жалпы , дара зат есім, -дай- сын есім тудырушы жұрнақ. сайланған – сай- сапалық сын есім, -лан – өздік етіс жұрнағы, -ған- есімше жұрнағы; қырық – есептік дара сан есім; жігіт- дара, деректі, жалпы зат есім; майдайды – маңдай – дара, деректі, жалпы зат есім, -ды- табыс септік жалғауы; батысқа – батыс-мекен үстеуі, -қа- барыс септік жалғауы; қойды – қой- негізгі етістік, -ды- жедел өткен шақ жұрнағы. да- ыңғайластық мәндегі жалғаулық шылау; төскейді- төскей- жалпы, дара зат есім, ді- табыс септік жалғауы; үзеңгіге - -үзеңгі-деректі, жалпы дара зат есім,-ге- барыс септік жалғауы; ала жүріп кетті - күрделі жедел өткен шақ формасындағы етістік, ал- негізгі етістік -а- көсемше жұрнағы, жүр- қалып етістігі, -іп- көсемше жұрнағы кет- негізгі етістік, ті- жіктік жалғауының ІІІ жағы. Ертеңіне жат иістер шықты, алыстан әлдеқандай дабырлаған дауыстар естілді. Ертеңіне – ертең- мезгіл үстеуі- -і-тәуелдік жалғаудың жекеше түрінің ІІІ жағы, -не- барыс септік жалғауы; жат- негізгі, сапалық, дара сын есім. иістер- иіс- негізгі, дара, дерексіз, жалпы зат есім, -тер- көптік жалғауы; шықты – шық- негізгі етістік, -ты- жедел өткен шақтың жұрнағы; алыстан – алыс- негізгі, дара, сапалық сын есім, -тан- шығыс септік жалғауы; әлдеқандай- бірігу арқылы жасалған күрделі белгісіздік есімдігі; дабырлаған – дабыр- еліктеуіш сөз, -лаған- сын есім тудырушы жұрнақ; дауыстар- дауыс- негізгі, жалпы, дерексіз, дара зат есім, -тар- көптік жалғауы; естілді- есту- негізгі дара етістік, -іл- ырықсыз етіс жұрнағы, -ді- жедел өткен шақ жұрнағы. Қыздың маңдайынан сипады да, толқындай қара шашынан бір сүйіп, өз жөнімен кете берді. Қыздың- қыз- неізгі, жалпы, деректі, дара зат есім, -дың- ілік септігінің жалғауы; маңдайынан – маңдай- негізгі, жалпы, деректі, дара зат есім, ы- тәуелдік жалғауының жекеше түрі, ІІІ жағы, -нан- шығыс септік жалғауы; сипады - сипа – негізгі етістік, -ды- жедел өткен шақ жұрнағы; да- ыңғайластық мәндегі жалғаулық шылау. Толқындай – толқын- негізгі, дара, жалпы деректі зат есім, -дай- сын есім тудырушы жұрнақ. қара- негізгі, сапалық, дара сын есім; шашынан – шаш- негізгі, дара, жалпы, деректі зат есім, -ы- тәуелдік жалғауының жекеше түрі, ІІІ жағы, -нан- шығыс септік жалғауы; бір- есептік, дара сан есім; сүйіп- сүй- негізгі, дара етістік, -іп- көсемше; өз – өздік есімдігі; жөнімен – жөн – дерексіз дара, негізгі зат есім, -і- тәуелдік жалғауының жекеше түрі, ІІІ жағы, -мен- көмектес септік жалғауы. кете берді - күрделі етістік, -кет-негізгі етістік, -е- көсемше жұрнағы, бер- негізгі ,дара етістік, -ді- жедел өткен шақ жұрнағы. Қорқып тұрған атты алқымынан алды да, омбы қардан шығармай жығып алды. Қорқып тұрған - негізгі, күрделі етістік, қорқу-негізі етістік, -ып- көсемше жұрнағы, тұр- қалып етістігі, - ған- есімше жұрнағы; атты- ат- негізгі, дара, жалпы, деректі зат есім, -ты- табыс септігінің жалғауы; алқымынан – алқым- негізгі, дара, жалпы, деректі зат есім, -ы- тәуелдік жалғауының жекеше түрі, ІІІ жағы, -нан- шығыс септігінің жалғауы, алды- ал- негізгі дара етістік, ды- жедел өткен шақ жұрнағы; да- ыңғайластық мәндегі жалғаулық шылау; омбы – сапалық, дара сын есім; қардан – қар – негізгі, дара, жалпы, деректі зат есім, -дан- шығыс септік жалғауы; шығармай – шық –негізгі етістік, -ар- есімше жұрнағы; -ма- болымсыз етістік жұрнағы, -й- көсемше жұрнағы; жығып алды- күрделі етістік; жық- негізгі етістік, -ып- көсемше жұрнағы, -ал- негізгі етістік, -ды- жедел өткен шақ жұрнағы. Мен сұлап жатқан орнымнан тұра алмадым, себебі Тортай мінер ақ боз ат менің тақымымда кеткендей еді. Мен – жіктеу есімдігі; сұлап- сұла- негізгі етістік, -п-көсемше жұрнағы; жатқан- жат- негізгі етістік, -қан- есімше жұрнағы; орнымнан- орын- зат есім, -ым- тәуелдік жалғаудың жекеше түрі І жағы, -нан- шығыс септік жалғауы; тұра алмадым- күрделі етістік, тұр- қалып етістігі, -а- көсемше жұрнағы, ал- негізгі етістік, -ма- болымсыз етістік жұрнағы, -дым- жіктік жалғауы жекеше түрінің І жағы, себебі- себеп-салдар мәндегі жалғаулық шылау. Тортай – жалқы зат есім; мінер- мін- негізгі, дара етістік, -ер- есімше жұрнағы; ақ боз – күрделі сапалық сын есім; ат- негізгі, дара, жалпы, деректі зат есім; менің- мен- жіктеу есімдігі, -нің- ілік септік жалғауы; тақымымда – тақым- негізгі, дара, деректі, жалпы зат есім, -ым- тәуелдік жалғаудың жекеше түрі І жағы,-да- жатыс септік жалғауы; кеткендей- кет- негізгі етістік, -кен- есімше жұрнағы, -дей – сын есім тудырушы жұрнақ; еді- -е- етістік, -ді- жедел өткен шақ жұрнағы. жүктеу/скачать 19,23 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|