Сабақ : 3 Мектеп:№59жоббм



бет18/41
Дата19.09.2022
өлшемі0,92 Mb.
#149900
түріСабақ
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   41
Байланысты:
10 қазақ тілі қмж

Дефис арқылы жазылатын сөздер
Дефис – орфографиялық, сызықша – пунктуациялық таңба. Сон­ дықтан дефис келген жерде кідіріс жасалмайды. Бұл – оның сызық­ шадан ажыратылатын басты белгісі. Екіншіден, дефис сөйлемнің мазмұнына әсер етпейді. Yшіншіден, шартты түрде дефис сызық­ шадан қысқа болады.
Дефис кездесетін орындар:

  1. қос сөздер: ата­ана, құрбы­құрдас, ауыл­аймақ.

  2. екі сөзден тұратын ғылыми дәреже, атақ, лауазым не мамандықты көрсететін атаулар: вице­министр, корреспондент­мүше.

  3. қосалқы мүшелі күрделі атаулар: кафе­бар, телефон­автомат.

  4. реттік сан есімдер цифрмен жазылса: 58­үй, 65­пәтер, 8­қатар, 12­орын.

  5. ­ақ, ­ай, ­ау, ­ды (­ді, ­ты, ­ті), ­мыс (­міс) шылаулары: айтқан­ды, балам­ай, естіпті­міс.

  6. кейбір одағай сөздер: моh­моh, құрау­құрау.

  7. түркі, парсы т.б. халықтар есімдерінің соңында келетін паша, бей, заде, оғлы сынды есімдер: Осман­паша, Xамза­заде.

  8. араб есімдерімен келетін әл, эд, ад, ар сияқты элементтер: әл­Фа­ раби, Pашид ад­Дин, ар­Pахим, Саад­эд­дин.

  9. басқы әріптермен қысқарған сөзге, цифрмен жазылған сан есім­ ге, жеке әріп түрінде алынған нысанға жалғанатын қосымшалар: БҰҰ­ға, 450­ден, 50%­ін, 5 км­ді.

Ескерту. Рим цифрынан кейін дефис қойылмайды: XXI ғасыр,
1. Мәтінге ат қой.
2. «Морфологиялық жәшік» әдісі бойынша сөздікпен жұмыс.
3. Қысқаша аударма жаса.
4. Мәтіннен жалқы есімдерді теріп жазыңдар.

Мәтін жазылған үлестірме қағаз;
Дидактикалық материал 2,
Таймер





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   41




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет